درست در همان ساعتی که نمایندگان اصولگرا در صحن علنی مجلس در حال فحاشی و نزاع فیزیکی با یکدیگر بودند، رهبر جمهوری اسلامی در بیت خود در حال دعوت مسئولان نظام و جامعه به حفظ وحدت و ابراز نگرانی از افزایش اختلافات بود. آیت الله خامنه ای دیروز صبح در دیدار با اساتید بسیجی دانشگاه ها، خواستار “حفظ وحدت، همدلی و انسجام در جامعه و پرهیز از هرگونه اختلاف و شکاف” شد و نسبت به آنچه “مصلحت نظام و کشور” خواند، ابراز نگرانی کرد.
نگرانی آیت الله خامنه ای از اختلافات و شکاف های درونی جمهوری اسلامی در شرایطی عنوان شد که نمایندگان اصولگرای مجلس یکی از پرتنش ترین و جنجالی ترین روزهای پارلمان ایران در چند سال اخیر را رقم زدند.
اما درست در اوج تنش مجلسیان و هنگامی که نمایندگان جریان حاکم بر سر “دفاع از ولایت فقیه” و اثبات وفاداری خود به آیت الله خامنه ای در حال فحاشی به یکدیگر بودند، رهبر جمهوری اسلامی در حال نصیحت مسئولان و مردم به حفظ وحدت و پرهیز از اختلاف بود.
آقای خامنه ای می گفت: “حفظ وحدت، همدلی و انسجام در جامعه و پرهیز از هرگونه اختلاف و شکاف، نظر رهبری در این برهه حساس است.”
او با ابراز نگرانی از تاثیر اختلافات و شکاف های موجود بر جامعه و نظام سیاسی ایران افزود: “حفظ وحدت، همدلی و انسجام در جامعه و پرهیز از هرگونه اختلاف و شکاف، نظر رهبری در این برهه حساس است.”
آنگونه که دفتر آیت الله خامنه ای از دیدار دیروز او با اساتید بسیجی دانشگاه ها خبر داده، رهبر جمهوری اسلامی “اتحاد و یکپارچگی” را “مهمترین نیاز امروز کشور” دانسته و اضافه کرده است: “هرگونه سخن، حرکت و نوشته ای که حتی با نیت صادقانه باشد ولی موجب شکاف و انشقاق در جامعه، و ظلم به افراد شود، برخلاف مصالح کشور و نظام اسلامی است.”
آقای خامنه ای همچنین “هنر جمهوری اسلامی” را در “برداشتن تمام دیوارهای کاذب میان ملت” عنوان کرده و گفته: “حالا برخی می خواهند دوباره این دیوار کشی های نادرست و ناحق را ایجاد کنند.”
با توجه به انتقادات صریحی که رهبر جمهوری اسلامی در این مدت، علیه سران معترضان حکومت و رهبران جنبش سبز بیان داشته، برخی تحلیلگران از این باور سخن گفته اند که این اظهارات مبهم، در انتقاد به رفتار و موضع گیری های آن دسته از منسوبان جریان حاکم است که اخیرا حتی نیروهای نزدیک به آیت الله خامنه ای اما منتقد دولت را هم تهدید به حذف می کنند.
در واکنش به این رفتارست، که رهبر جمهوری اسلامی می گوید: “مبانی، اصول و جهت حرکت، مشخص و روشن است و هرکسی که در چارچوب اصول و در این جهت حرکت کند، جزو مجموعه نظام اسلامی است.”
آقای خامنه ای در همین راستا با تاکید بر “ظلم نکردن به افراد” اضافه کرده: “رعایت طهارت دل و عمل، یکی از وظایف اصلی است و نباید با یک کلمه و یا نوشته و یا حرکتی نابجا در مورد فرد یا افرادی که مستحق آن نیستند، به آنان ظلم شود.”
او سپس با یادآوری سیره پیامبر اسلام در مورد رعایت حقوق افراد، حتی افرادی که مرتکب گناه و یا خطایی شده اند، خاطرنشان کرده: “باید منصف و عادل بود و زیادتر از آن چیزی که واقعیت و بایسته است، نگفت.”
وی در ادامه تصریح کرده: “نباید اینگونه تصور شود که چون برخی افراد مجاهد، مبارز و انقلابی هستند، می توانند در مورد برخی افراد دیگر که به زعم خود از این لحاظ در درجات پایین تر قرار دارند، هرچه بخواهند بگویند.”
آقای خامنه ای در عین حال مشخص نکرده چه کسانی با نوشته ها یا حرکات نابجای خود در حق افراد نامشخص دیگری ظلم می کنند.
رهبر جمهوری اسلامی البته در این سخنرانی خود نیز مانند اکثر سخنرانی های دیگرش، به آنچه از آن تحت عنوان “قدرت های استکباری” نام می برد، تاخت و آنها را متهم به “تلاش علیه نظام اسلامی” کرد.
او شرایط کنونی را شرایط حساسی خواند و افزود: “حساسیت شرایط کنونی به این علت است که مراکز استکباری جهانی در مقابله با حرکت اسلامی که نماد واقعی آن نظام جمهوری اسلامی ایران است، زمام امور را از دست داده اند و با حالتی دستپاچه و از هم گسیخته، آخرین تلاشهای خود را انجام می دهند.”
آقای خامنه ای ادامه داد: “کمربندی را که نظام استکباری به دور مسائل جهانی به ویژه منطقه حساس خاورمیانه کشیده بود، پاره شده و بسیاری از شگردهای تبلیغاتی قدیمی آنها برای مردم دنیا آشکار شده است.”
ورود برای حل اختلافات؟
سخنان دیروز آقای خامنه ای، چندمین ورود مستقیم او به عرصه حل و فصل اختلافات جناح های مختلف جریان حاکم در جمهوری اسلامی به طور عام و دولت و مجلس اصولگرا به طور خاص است. اختلافاتی که به طور قابل ملاحظه ای با روی کار آمدن دولت دوم محمود احمدی نژاد به دنبال کودتای 22 خرداد 1388 افزایش یافته اند.
رهبر جمهوری اسلامی تنها دو هفته پیش در دیدار با نمایندگان مجلس هشتم، خواستار پرهیز از اختلافات فرساینده میان دولت و مجلس شده بود.
در آن مقطع به دنبال سخنان احمدی نژاد علیه مجلس و نامه او به دبیر شورای نگهبان که طی آن برخی مصوبات نهایی شده مجلس، خلاف شرع و خلاف قانون اساسی عنوان شده بود، دور تازه ای از اختلافات در درون جریان حاکم رونمایی شد.
واکنش تند و متقابل مجلسیان و به ویژه علی لاریجانی هم بر دامنه آن تنش افزود. اما در شرایطی که هنوز تبعات آن اختلاف به طور کامل برطرف نشده، مجلس و دولت وارد فاز تازه ای از درگیری ها شده اند که یکبار دیگر به ورود آیت الله خامنه ای برای حل اختلافات انجامید.
آقای خامنه ای در سخنرانی که روز 18 خرداد گذشته در جمع نمایندگان و اعضای هیات رئیسه مجلس هشتم داشت، خواستار “آفرینی صحیح و تأثیرگذار در این برهه حساس” برای “حفظ انسجام و اقتدار لازم در داخل و همکاری نزدیک و تنگاتنگ دستگاههای مختلف نظام” شد.
وی به صراحت تاکید کرد که “اگر با این دید، به مسائل کشور نگریسته شود، شاید بسیاری از مسائل و موضع گیریهایی که اکنون مورد توجه است، کم قدر و کم اهمیت جلوه کنند.”
رهبر جمهوری اسلامی همنین برای چندمین بار در ماه های اخیر خواستار پایان دادن به اختلافات موجود میان دولت و مجلس شد و گفت: “همکاری صمیمانه دولت و مجلس یکی از نکات لازم و ضروری است. این همکاری باید تحقق یابد و اینکه هریک از دو طرف بگویند، ما همه کارها و وظایف را انجام داده ایم و طرف مقابل باید جلو بیاید، قابل قبول نیست.”
وی تصریح کرد: “نباید در دولت هیچگونه انگیزه نافرمانی از مجلس بوجود آید و در مجلس نیز نباید مطلقاً انگیزه معطل کردن دولت وجود داشته باشد.”
آقای خامنه ای اضافه کرد: “این سخن که دولت باید به قانون عمل کند، سخن درستی است اما از آن طرف هم قانونگذار باید نقش و شرایط مدیران اجرایی را نیز در نظر بگیرد، زیرا دولت، عنصر وسط میدان است و کار او باید تسهیل شود.”
اما با گذشت دو هفته از این ابراز نگرانی و هشدار درباره تبعات اختلافات دولت و مجلس و لزوم حفظ وحدت جناح های درونی جریان حاکم، اصولگرایان حاضر در دولت و مجلس پرتنش ترین روزهای خود را می گذرانند.
تلافی برادران لاریجانی
تمام این هشدارها درباره حفظ وحدت مسئولان جمهوری اسلامی از سوی آیت الله خامنه ای در شرایطی صورت می گیرد که برادران لاریجانی به عنوان روسای دو قوه مقننه و قضائیه در اقدامی واحد از حضور در جلسه فوق العاده روز چهارشنبه شورای عالی انقلاب فرهنگی خودداری کردند؛اقدام مشترکی که به نظر می رسد در پاسخ به لغو یکجانبه جلسه روز یکشنبه سران سه قوه توسط احمدی نژاد انجام شده باشد.
رئیس دولت ایران روز یکشنبه در اعتراض به مصوبه مجلس درباره قانونی بودن وقف اموال دانشگاه آزاد و سلب اختیار از شورای عالی انقلاب فرهنگی برای کنترل دانشگاه آزاد و نیز حکم یکی از شعب دادگاهی در دستگاه قضایی علیه شورای عالی انقلاب فرهنگی، جلسه از قبل پیش بینی شده خود با برادران لاریجانی را بر هم زده بود.
محمدرضا مخبر دزفولی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی هم غیبت علی و صادق لاریجانی در جلسه فوق العاده این شورا را تایید کرده و گفته: “تصور می شد با توجه به فوریت این موضوع حضور روسای قوه مقننه و قضائیه در این جلسه ضروری باشد.”