تمثیل ناشی از سم سانسورست

نویسنده

» ناصر تقوایی در مصاحبه با روز:

nasertaghvaee.jpg

‏”ابر و باد و مه و مه” سومین نمایشگاه تقوایی ازسه گانه عکس هایش درتهران برپاست. تقوایی که بعد از عباس ‏کیارستمی و رضا کیانیان، سومین سینماگریست که عکس هایش را به نمایش درآورده، درحاشیه این نمایشگاه با روز ‏گفت و گو است. تقوایی بر این باورست که “هرگاه سانسور درایران بیشتر می شود هنرمندان ایرانی قدرت زیبایی ‏شناسی خود را افزایش می دهند.“‏

 

ناصر تقوایی، سازنده آثار معروفی چون ناخدا خورشید، دایی جان ناپلئون،‎ ‎نفرین،‎ ‎آرامش در حضور دیگران و…. به ‏عکاسی روی آورده است و با یک “سه گانه” که درسال 74 قول آن را داده بود. سه گانه طبیعت در قاب دوربین ‏عکاسی. اولین اپیزود این نمایشگاه در همان سال 74 و درتالار ابن سینای تهران برگزار شد. نگاهی متفاوت به طبیعت. ‏دومین بخش سه گانه او درآبادان به نمایش در آمدوحالا پس از سال ها نوبت به عکس هایی رسیده که تقوایی آن را ‏آخرین اپیزود سه گانه خود می داند. عکس هایی که حاصل 55 سال تجربه ثبت لحظه هاست. عکسهای تقوایی دارای ‏موضوعات مختلفی هستند: فریم هایی از کوهستان ها و مناظر آن،سرما و گرمای کویرپهناوروروح هولناک آن،حرفه ‏های متفاوتی که برخی ازآنها امروزه از بین رفته است،ساختمان های های قدیمی و…. ‏

قیمت تابلوهای تقوایی بین 52 تا 5 میلیون تومان است. با وی در مورد این نمایشگاه گفت و گو و با این سئوال آغاز ‏کرده ایم که:‏


‎ ‎به نظر شما که سال هاست در عرصه فیلمسازی مشغولید وقاب و تصویر را خوب می شناسید،یک عکاس ‏خوب چگونه عکاسی است؟‎ ‎
یک عکاس خوب،‎ ‎کسی است که خوب هم می بیند. وظیفه یک عکاس دیدن است ودید اوباید با همه انسان ها متفاوت باشد. ‏چون کار او ثبت دنیایی است که از دید عموم پنهان است. و از آنجا که عکس باعث می شود دید ما نسبت به زیبایی و ‏کژیهای محیط مان متفاوت شود، این وظیفه عکاس است که لیدر ما باشد. ‏


‎ ‎نظرتان در مورد عکاسانی که درباره موضوعات خاصی عکاسی می کنند هم همین است؟‎ ‎
مثلا چه موضوعاتی؟


مثلا عکاسان پرتره.‏‎ ‏

این نوع عکاسان با آثارشان فرد مورد نظر خود را روانشناسی و روانکاوی می کنند. یک عکاس خوب باید بتواند از یک ‏موضوع معمولی هم یک عکس قابل اعتنا بگیرد چرا که عکاسی یکی از هنرهای پایه است واصلا نمی شود از کنار آن ‏به سادگی عبور کرد. ثبت لحظه های معمولی را همه می توانند انجام دهند. بخصوص که امروزه شاهد هستیم که با این ‏دوربین های دیجیتال ساده اغلب دوربین به دست دارند. این خوب است که همه دلشان می خواهد عکاسی کنند و همین ‏نکته کافی است تا به علاقه مردمانمان به تصویر پی ببریم. اما همه نمی توانند عکاسان خوبی باشند. عکاسانی که ازسوژه ‏های معمولی عکس های متفاوت و جدیدی می گیرند دارای دید زیبایی شناسانه وهنرمندانه ای هستند که هم خودشان وهم ‏اطرافیان از آنها لذت می برند. ‏


چرا این نمایشگاه را درسه دوره متفاوت برگزار کردید؟ ‏

می توانستم تعداد آن را محدودتر کنم،‎ ‎اما ترجیح دادم این اتفاق نیفتد و برای کارهایم تلاش بیشتری کنم. با کمی دقت می ‏توانید حضورچهارفصل با مناظر متفاوت را دراین نمایشگاه ببینید. همین حضور و ثبت فصل ها زمان می برد و باید ‏کار می کردم. ‏


درعکاسی بیشتربه موضوع می اندیشید یا زیبایی شناسی؟ ‏

هردودرجایگاه خود مهم هستند ولی برای من زیبایی شناسی بسیار مهمتر از موضوع است. نمایشگاههای پیشین ام ‏موضوع داشتندولی این نمایشگاه موضوع ندارد. زیبایی شناسی خود باعث پرداخت به موضوعات است. موضوع، یک ‏مساله تکراری است. مثلا شما ببینید در مورد موضوعی همچون عشق، سال هاست که عکس ها،‏‎ ‎داستانها،‎ ‎رمان ها،‎ ‎موسیقی ها وفیلم های متفاوتی نوشته و ساخته شده است اما هریکی از اینها با نگاه نو و خلاقیت، ابداعی تازه به چشم می ‏آیند. ‏


آیا درعکس هایتان از لحن وتمثیل خاصی هم بهره برده اید؟ ‏

کاربرد لحن وتمثیلی که شما به آن اشاره دارید مربوط به دوره ای است که فئودال ها به وجود آمدند. وجود تمثیل و لحن ‏در هنر به دلیل وجود سمی چون سانسور است. هنرمند برای فرار از سانسور مجبور به تمثیل است و هنرمندان ایرانی ‏هم پیرو این مساله. هرگاه سانسور درایران بیشتر می شود هنرمندان ایرانی قدرت زیبایی شناسی خود را افزایش می ‏دهند. به ویژع اینکه اساسا زیبایی شناسی و تمثیل شناسی معنی ناب هنر است. ‏