درحالی که حدود دو هفته تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران مانده ، چهار نامزد رقیب سرگرم همایش های انتخاباتی خود هستند. انتخابات ایران در شرایط نسبتاً سختی برگزار می شود؛ چرا که اقتصاد نابسامان است و نگرانی هائی در زمینه روابط بین المللی وجود دارد. با این حال، به نظر می رسد محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور فعلی کشور، برنده این رقابت ها باشد.
حدود 475 نفر پیشقدم ثبت نام برای نامزدی در انتخابات شدند، از این میان، تنها 4 نفر پس از بررسی های فراوان از سوی مسؤولان کشور در رقابت ها باقی ماندند. به نظر می رسد احمدی نژاد محافظه کار و میر حسین موسوی میانه رو، دو نامزد اصلی باشند. هیچیک از دو نفر دیگر، مهدی کروبی میانه رو و محسن رضائی فرمانده سابق سپاه پاسداران، قدرت نمائی چندانی در این رقابت ها نمی کنند.
تا کنون هیچ رئیس جمهوری در ایران، رقابت برای دوره دوم ریاست جمهوری خود را نباخته است، اما ممکن است آقای احمدی نژاد نگرانی هائی در این مورد داشته باشد. خصوصاً جمعیت شهری ایران از سوء مدیریت وی ناخشنود هستند. سایرین نیز از سیاست خارجی مخاصمه جویانه وی که به دلیل برنامه بحث انگیز هسته ای کشور به انزوای بیشتر منجر شده است، ناراضی هستند.
به نظر می رسد رأی دهندگانی که دل خوشی از آقای احمدی نژاد ندارند، اغلب به آقای موسوی متمایل شوند، چهره اصلاح طلب و نخست وزیر سابق که تا حدی باب میل برخی محافظه کاران نیز هست. کسانی هم که نگران اقتصاد آشفته کشور هستند، ممکن است به خاطر بیاورند آقای موسوی در دوره جنگ هشت ساله ایران و عراق، یک مدیر با صلاحیت بوده است. اینکه موسوی به عنوان مشاور به محمد خاتمی رئیس جمهور میانه روی پیشین کمک کرده است، باید چهره ای اصلاح طلب از وی به نمایش بگذارد. موسوی با افکار مذهبی اش از این حقیقت نیز برخوردار است که چهرۀ محبوبی برای آیت الله خمینی، پدر معنوی جمهوری اسلامی بوده است.
با این حال، آقای احمدی نژاد نیز برای جلب آرای کسانی که دچار تردید هستند، تلاش هائی انجام داده است. رقبای وی در زمینه سیاست خارجی، هرچند وعدۀ تعلیق غنی سازی را نمی دهند، اما از در دستور کار قرار دادن یک موضع کم تنش تر خبر می دهند. آقای احمدی نژاد هم در واکنش به این مواضع، روز 25 مه اعلام کرد مایل به ملاقات با رئیس جمهور آمریکا در سازمان ملل برای بحث دربارۀ “مسائل جهانی و راهکارهای صلح” است. بعید به نظر می رسد چنین رویکردی از سوی رئیس جمهور، پس از انتخابات نیز پابرجا بماند.
آقای احمدی نژاد در همایش های تبلیغاتی بسیار چیره دست است. گزارش می شود او 000/400 تن سیب زمینی را در بین رأی دهندگان توزیع کرده است و در عین حال از رقبایش خواسته از وی انتقاد نکنند، زیرا این برخلاف قوانین انتخابات است. درحالیکه کشور در فضای انتخاباتی در حال حرکت است، وی به فیلتر کردن وب سایت فیس بوک رو آورد، شاید از ترس اینکه مخالفان با استفاده از وب سایت های اجتماعی به سازماندهی مشغول شوند. مخالفان نیز دولت را به سرکوب متهم کردند، خصوصاً با تأثیر بر رأی جوانانی که از این وب سایت استفاده می کنند. از آن پس، دسترسی به این وب سایت دوباره برقرار شد.
نتایج انتخابات تا حد بسیاری به چیدمان 46 میلیون نفر رأی دهندۀ واجد شرایط بستگی می شود. احتمالاً آقای احمدی نژاد می تواند بر روی دست کم 13 میلیون نفر از رأی دهندگان حساب کند، صرفنظر از هر اتفاق دیگری که بیفتد. با اینحال، ممکن است 26 میلیون نفر از ادامه وضعیت فعلی همچنان بهره مند گردند. در مقابل، ممکن است 30 میلیون نفر نیز به کمک آقای موسوی بیایند.
شواهدی وجود دارد که مراکز رأی گیری روز شلوغی را پشت سر خواهند گذاشت. آخرین بار در سال 2005، برخی گروه های اصلاح طلب در اعتراض به نحوه مدیریت انتخابات، خواستار تحریم آن شده بودند. برای این انتخابات تا کنون چنین درخواستی مطرح نشده است. ممکن است اصلاح طلبان با نحوه سازماندهی انتخابات مشکل داشته باشند، اما تصمیم به مشارکت کامل در آن گرفته اند.
در اینجا، پای یک پشتیبانی اختصاصی نیز در میان است. به نظر می رسد آیت الله خامنه ای رهبر عالی ایران، نظر خود را مخفی می کند. البته درخواست وی از ایرانی ها برای رأ ی دادن به یک نامزد ضد غربی، به معنای حمایت وی از رئیس جمهور فعلی تفسیر شده است. اما او در سخنرانی ماه مارس روشن کرد که حمایت وی از دولت فعلی نباید به عنوان حمایت از نامزدی احمدی نژاد تعبیر شود.
نامزدها برای پیروزی در انتخابات و برای کشیده نشدن آن به دور دوم، به بیش از نیمی از آرا نیاز دارند. اگر هیچیک به این تعداد رأی دست پیدا نکند، دور دوم در 29 خرداد برگزار خواهد شد که به عقیده بسیاری، رویاروئی آقای احمدی نژاد و آقای موسوی را به همراه خواهد داشت.
منبع: اکونومیست- 30 مه 9
