در ادامه رویارویی دولت و شورای نگهبان در بحث نظارت و تایید صلاحیت افراد برای حضور در انتخابات مجلس و خبرگان رهبری، رییس قوه قضاییه جمهوری اسلامی در اظهاراتی با حمایت از شورای نگهبان، بصورت تلویحی اکبرهاشمی رفسنجانی، حسن روحانی و عبدالرحمن رحمانی فضلی را به “حاشیه سازی” در آستانه انتخابات متهم کرد.
صادق لاریجانی در جلسه ای با “مسوولان عالی قضایی” گفت: “متاسفانه برخی رسانه‌ها و افراد درباره انتخابات سخنانی مطرح می‌کنند که موجب حاشیه‌سازی است.”
رییس قوه قضاییه مدعی شد که “انتخابات متعددی در ایران برگزار شده که روند کلّی آنها کاملاً سالم بوده است و مسیر انتخابات، معیارها، روش‌های اجرایی انتخابات و تایید و احراز صلاحیت‌ها نیز مشخص است و شاهد و مدعای صحت انتخابات نیز در این کشور روی کار آمدن گرایش‌های مختلف در پی برگزاری هر انتخابات است که نشان می‌دهد انگیزه و اراده‌ای برای حضور دائمی یک قشر یا جناح در قدرت وجود ندارد.”
او با گفتن اینکه “شورای نگهبان متولی نظارت بر انتخابات از بدو جریان انتخابات تا انتهای آن است” بدون نام بردن از رییس دولت جمهوری اسلامی و وزیر کشور اضافه کرد: “برخی اظهارنظرها و صحبتهای عامیانه درباره انتخابات و نحوه نظارت بر آن واحراز صلاحیت کاندیدها به صورت کاملا تکراری مطرح می شود که موجب تعجب است.”
رییس قوه قضاییه جمهوری اسلامی در ادامه افزوده: “یک آقایی که هم به دیانت و هم به انقلابی بودنش اعتقاد دارم سخنی گفته است مبنی بر اینکه ما فقط از مجاری قانونی چهارگانه می توانیم نظارت کنیم.”
به گفته او “قانونگذار در مورد نامزدهای انتخاباتی شرایطی را لازم دانسته است، تا این شرایط احراز نشوند، شورای محترم نگهبان نمی تواند صلاحیت نامزد انتخاباتی را تأیید کند و این مطلب فنی و کاملاً روشنی است. اینکه برخی گفته اند ما «عدم احراز صلاحیت» نداریم ناشی از عدم دقت است؛ ردّ صلاحیت ناشی از عدم احراز صلاحیت معنایش همین است نه به معنای اینکه حکم به عدم صلاحیت واقعی شود.”
صادق لاریجانی همچنین تاکید کرده: “مطابق قانون تا زمانی که صلاحیت کاندیداها احراز نشده نمی توانند وارد انتخابات شوند و شورای نگهبان نیز تاکنون تلاش کرده است به این وظیفه قانونی خود یعنی احراز صلاحیت کاندیداها عمل کند. تأیید نهایی صلاحیت نامزدها، با شورای محترم نگهبان است و ربطی به هیئت های اجرایی ندارد.”
او با ادعای اینکه “شورای نگهبان را در بحث نظارت برای این قرار داده اند که هرکسی نتواند با هر وصف نادرستی وارد مجلس، ریاست جمهوری و یا خبرگان شود” همچنین گفته: “ما از شورای نگهبان می خواهیم در مساله انتخابات که سرنوشت کشور است محکم بایستد چراکه سلامت انتخابات حق مردم است و همان‌طور که نباید حقوق نامزدان نمایندگی مجلس ضایع شود حقوق ملت هم نباید ضایع شود.”
هرچند صادق لاریجانی در اظهارات خود از شخص خاصی نام نبرده است اما این گفته های او را می توان در سه بخش و واکنش به گفته های اکبرهاشمی رفسنجانی، حسن روحانی و عبدالرحمن رحمانی فضلی دانست.
او در بخش نخست اظهاراتش که مدعی سلامت انتخابات متعدد در جمهوری اسلامی شده به گفته های اخیراکبرهاشمی رفسنجانی واکنش نشان داده است.
هاشمی رفسنجانی ۱۳ مردادماه در اجلاس مدیران و روسای آموزش و پرورش از انتخابات گذشته ریاست جمهوری که حسن روحانی در آن به پیروزی رسید به عنوان یک “تحول” که توسط مردم ایجاد شده یاد کرده و خواستار “حراست” از این تحول در ادامه راه شده بود.
وی با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری در سال ۹۲ گفته بود: “مردمی که همه فکر می‌کردند مأیوس و نا امید هستند، یکدفعه تصمیم گرفتند و با تغییر در خودشان بزرگترین تحول اخیر را ایجاد کردند، در حالی که دولت، شورای نگهبان و دستگاه‌های امنیتی با حمایت‌های آشکار از جریان دیگری طرفداری می‌کردند.”
رییس قوه قضاییه اما در بخش دیگری از اظهاراتش به گفته های حسن روحانی و وزیر کشور او درباره تایید صلاحیت نامزدان انتخابات توسط هیات های اجرایی واکنش نشان داده است.
رییس دولت جمهوری اسلامی ۲۸ مردادماه در جریان “نشست مشترک هیات دولت و استانداران سراسر کشور” گفته بود:“ما جایی را در کشور نداریم که بخواهد افراد صالح و دلسوز را که می‌خواهند با استفاده از تجربیاتشان به کشور خدمت کنند حالا از هر جناحی که باشند رد صلاحیت کند. تمام گروه‌ها و دسته‌جات سیاسی قانونی مورد احترام هستند. همه از نظر دولت برابرند و آن جایی که باید بگوید فردی برای شرکت در انتخابات صالح است یا نه هیأت‌های اجرایی هستند و ما هیأت اجرایی نداریم که یک جناح را تأیید صلاحیت کند و یک جناح دیگر را تأیید صلاحیت نکند.”
حسن روحانی تاکید کرده بود که “شورای محترم نگهبان ناظر است نه مجری. مجری انتخابات دولت است. دولت مسئول برگزاری انتخابات است و دستگاهی هم پیش‌بینی شده که نظارت کند تا خلاف قانون صورت نگیرد. شورای نگهبان چشم است و چشم نمی‌تواند کار دست را بکند، نظارت و اجرا نباید مخلوط شوند باید به قانون اساسی کاملاً توجه کرده و عمل کنیم.”
وی همچنین با تاکید بر اهمیت برگزاری انتخابات مجلس خبرگان گفته بود: “اگر همه به این باور مهم برسیم که تصمیم‌گیر برای این کشور ملت ایران هستند مشکل حل خواهد شد و اگر کسی غیر از این، تفکر دیگری داشته باشد تیشه بر ریشه جمهوری اسلامی زده است. ما فقط باید زمینه را برای برگزاری یک انتخابات سالم و باشکوه آماده کنیم. مگر مجلس اول پس از انقلاب اسلامی که در آن زمان حتی شورای نگهبان نیز وجود نداشت و همه حتی گروهک‌های مخرب در آن حضور داشتند بهترین مجلس تاریخ این کشور نبود؟ ملت ایران ملتی بالغ، باتجربه و بزرگ است که به خوبی برای آینده خود تصمیم می‌گیرد.”
صادق لاریجانی دربخشی از اظهاراتش که “صحبت های عامیانه” و موضوع “عدم احراز صلاحیت” را مطرح کرده به گفته های وزیر کشور در دولت حسن روحانی که مسولیت برگزاری انتخابات آتی را دارد، واکنش نشان داده است.
عبدالرحمن رحمانی فضلی ۱ شهریورماه در گفت و گویی با خبرگزاری خبرآنلاین در توضیح اظهارات حسن روحانی گفته بود: “در قانون به شکل شفافی تصریح شده که باید از کانال چهار مرجع ذی صلاح صورت بگیرد. از این چهار مرجع باید استعلام شود و آنها مستنداتشان را به شکلی مستدل به هیات های اجرایی و نظارت جهت تصمیم گیری ارجاع دهند. در قانون به معترضین نظرات این چهار مرجع نیز وقت داده شده تا به نظرات آنها اعتراض کنند و ثبت نام کنندگان نیز امکان دفاع از خودشان را دارند. اگر همین اجرایی شود، دیگر در بررسی صلاحیت ها مشکلی نخواهیم داشت. فرضا اگر بنده را رد صلاحیت کنند و دلایلش را مثل «نامه اعمال» به دستم بدهند، یا بنده دفاعی از خودم دارم یا اینکه تسلیم می شوم.”
وزیر کشور همچنین با اشاره به موضوعی که در چندسال اخیر از سوی شورای نگهبان با عنوان “عدم احراز صلاحیت” عنوان شده است نیز گفته بود: “این ایراد هم به هیات های اجرایی و هم به هیات های نظارت وارد است که به دلیل عدم فرصت بررسی صلاحیت ها اعلام می کردند که صلاحیت برخی نامزدها احراز نشده است. اما کمبود وقت نباید منجر به عدم احراز صلاحیت افراد شود، چرا که در اسلام اصل بر برائت است. اگر لازم است باید تعداد کارگروه های بررسی کننده صلاحیت نامزدها را افزایش دهیم تا فرصت کافی را برای بررسی صلاحیت در اختیار داشته باشند.”
وی تاکید کرده بود : “اگر فرصت بررسی صلاحیت شما دست نداد، نباید به شما بگوییم به دلیل عدم احراز صلاحیت نمی توانید در انتخابات نامزد شوید! چرا که اینگونه حق شما ضایع می شود و ممکن بود در صورت بررسی، صلاحیتتان تایید شود. برای همین در هیات های اجرایی تصمیم گرفته ایم که همه امکانات لازم را صرف تحقیقات مورد نیاز برای احراز صلاحیت ها کنیم و در واقع همه سعی مان را می کنیم تا در این دوره از انتخابات «عدم احراز صلاحیت» نداشته باشیم.”
از دیگر سو لاریجانی درحالی در حمایت از شورای نگهبان، گفته های اخیر حسن روحانی و وزیر کشور او را “حاشیه سازی” و “صحبت های عامیانه” خوانده است که عبدالرحمن رحمانی فضلی نیز در نشست خبری خود که پس از انتشار گفته های رییس قوه قضاییه انجام شد بار دیگر بر گفته هایش درباره بررسی صلاحیت ها در انتخابات تاکید و از صادق لاریجانی بخاطر عوام خواندش انتقاد کرد.
رحمانی فضلی با گفتن اینکه “ایشان گزارش کامل حرف های مرا نخوانده” تاکید کرد: “من گفتم عدم احراز صلاحیتی که مبتنی بر عدم تحقیق باشد درست نیست که همچنان به نظر من درست نیست. در هر آزمون دیگری، اگر نمره نیاوردید قبول است اما نمی شود گفت ما وقت نداریم و از شما امتحان نمی گیریم. بنابراین عدم احراز صلاحیتی که مبتنی بر عدم تحقیق باشد، مورد قبول نیست”.
وزیر کشور همچنین خطاب به رییس قوه قضاییه گفته: “نظارت استصوابی در قانون است و کسی آن را نفی نمی کند. کسی معترض آن نیست. دخالت اجرا در نظارت را هیچ کس نمی پذیرد. بر عکس هیچکس دخالت نظارت در اجرا را نیز نمی پذیرد. مسائل کاملا روشنی است و کافی است حسن نیت داشته باشیم. کافی است که با ادب با یکدیگر حرف بزنیم و یکدیگر را عوام خطاب نکنیم… ما اهل صلح هستیم و اگر به ما عوام بگویند ناراحت نمی شویم. من در برابر عظمت هستی عوام هستم.”
در رویارویی اخیر دولت حسن روحانی و شورای نگهبان علاوه بر صادق لاریجانی که از شورای نگهبان حمایت کرده است، در روزهای گذشته فرمانده کل سپاه، معاون اجرایی شورای نگهبان، احمد خاتمی امام جمعه تهران و برخی دیگر از منصوبان رهبرجمهوری اسلامی در حمایت از شورای نگهبان در مقابل دولت صف آرایی کرده اند. به نظر می رسد با نزدیک تر شدن به زمان برگزاری انتخابات این رویارویی ها افزایش نیز خواهد یافت.
