پرزیدنت اوباما گفت که فرصت ایران برای امضای قرار داد حمل اورانیوم غنی سازی شده به خارج از کشور برای فرآنید تولید سوخت هسته ای رو به پایان است و دیمیتری مدودف، رئیس جمهور روسیه گفت که او همچنان امیدوار است که ایران را تشویق کند تا اورانیوم غنی سازی شده اش را به خارج از کشور بفرستد.
با این حال مدودف گفت که اگر این راه حل به نتیجه نرسد، گزینه های دیگر همچنان مطرح است. اگرچه او اعلام نکرد که درباره کدام گزینه ها صحبت می کند، اما اعلام کرد که اگر ایران دست بازرسان آژانس را برای بازرسی برنامه های اتمی اش باز نگذارد، اعمال تحریم های بیشتر درباره این کشور احتمال دارد.
اوباما و مدودف در جریان نشست سران کشورهای آسیا- اقیانوسیه گفتند که ایران یکی از موضوعات بحث در این نشست بود.
اوباما گفت: “متاسفانه ایران هنوز قادر نیست به آنچه او طرح خلاقانه جامعه جهانی برای کاستن از نگرانی ها درباره ماهیت برنامه هسته ای ایران خواند، پاسخ مثبت دهد. ما داریم زمان را برای رسیدن به چنین دیدگاهی از دست می دهیم”.
روسیه و آمریکا درمیان شش کشوری هستند که تلاش می کنند تا مطمئن شوند برنامه های اتمی ایران صلح آمیز است و به ساخت بمب اتم منتهی نمی شود. اما روسیه با ایران روابط نزدیکی دارد و در ساخت اولین رآکتور اتمی به این کشور می کند.
ترس از ماهیت برنامه های اتمی ایران، در ماه سپتامبر همزمان با کشف سایت اتمی در نزدیک شهر قم، افزایش پیدا کرد. بازرسان سازمان ملل ماه گذشته از این سایت بازدید کردند و این درحالی بود که آمریکا در تلاش بود تا تحریم های بیشتری از سوی شورای امنیت یا از طرف خودش اعمال کند.
ایران با در جریان یک نشست تاریخی با آمریکا و سایر قدرت های جهان در اوایل ماه گذشته در ژنو قبول کرد که اوراینوم را برای فرآیند تبدیل شدن به سوخت، به روسیه بفرستد.
طبق این برنامه ایران باید دوهزار و چهارصد و بیست پاونداورانیوم نیمه غنی سازی شده را تا آخر سال به روسیه می فرستاد و در مقابل سوخت اتمی مورد نیاز برای رآکتور های تحقیقاتی اش که ایزوتوپ های دارویی می سازند، دریافت می کند.
آمریکا از چنین استفاده سودمندی از فن آوری هسته ای استقبال می کند اما مدت های طولانی است که به توسعه اتمی ایران مشکوک است و تردید دارد که این برنامه ها به قصد تولید سلاح اتمی است یا نه.
تولید ایزوتوپ راهی است برای خرید زمان لازم و ایجاد اعتماد متقابل. طبق محاسبه غربی ها این برنامه باعث می شود که ایران تنواند با اورانیوم غنی سازی شده ای که ذخیره کرده است، به سوخت لازم برای تولید سلاح اتمی دست یابد.
این برنامه تضمین نمی کند که اگر ایران بخواهد نتواند به سلاح اتمی دست پیدا کند اما گمان می رود که آن را با تاخیر بیاندازد. امسال این توافق می توانست ملموس ترین موفقیت اوباما در ایجاد روابط با ایران با ایران باشد، یک گشایش دیپلماتیک که می توانست خشونت های سیاسی و تنش هایی که بعد از انتخابات ماه ژوئن در ایران بوجود آمد است را کاهش دهد.
ساختار سیاسی ایران، بعد از انتخابات و اعتراضات خیابانی که به دنبال آن صورت گرفت، دچار بی نظمی شد. ایران که در میان مخالفان داخل کشور و فشارهای بین المللی بر سر مسائل اتمی اش فشرده شده است سیگنال های متناقضی نشان می دهد.
سیاستمداران ایران پیشنهاد غرب را رد کردند اما دولت می گوید که این پیشنهاد را همچنان مدنظر دارد.
علی لاریجانی، رئیس مجلس روز یکشنبه اعلام کرد: “اقدام اخیر آمریکا، ارائه دادن یک پیشنهاد پیش پا افتاده درمورد مسائل اتمی که خودشان آن را صحیح و منصفانه می دانند، نشان داد که همه وعده هایشان چیزی جز فریب سیستمداران ساده لوح نبود”.
اوباما گفت که “مدودف موافقت کرده است تا در کنار آمریکا ایران را تشویق کنند تا راهی را که به منجر رسیدن به یک توافق می شود، برگزینند”.
وی افزوو: “ما نمی توانیم روی این موضوع حساب کنیم و گفتگوهایمان را درباره راه حل های دیگر با یکدیگر ادامه خواهیم داد”.
مدودف گفت که روسیه و آمریکا از روند این تلاش ها راضی نیستند و با اوباما به این نتیجه رسیده اند که برای پایان دادن به این روند اقدام کنند.
او گفت: “در این صورت هدف ما مشخص است: برنامه اتمی ایران باید شفاف، به روز شده و صلح آمیز باشد، نه برنامه ای سووال برانگیز که باعث نگرانی جامعه جهانی شود. ما آماده اقدامات بیشتر هستیم و من امیدوارم همکاری ما به نتایج مثبت برسد. در صورت عدم موفقیت، گزینههای دیگری هم وجود دارد که روند گفتگو ها را به سمت دیگری می کشاند”.
مایک مک فول، یک مقام امنیتی کاخ سفید در نشست سنگاپور به خبرنگاران گفت که درباره تعیین ضرب الاجل تحریم ایران، صحبتی به میان نیامد.
دولت آمریکا ترجیح می دهد که ایران را تحریم کند و کاملا از این لایحه ای که به تصویب کنگره آمریکا رسیده است، حمایت می کند که بر مبنای آن بخش های تولید انرژی ایران را با تنبیه کردن شرکت های خارجی که مواد خام نفتی از ایران می خرند و حمل می کنند،فلج کند.
طبق این مصوبه به دولت این اختیار داده شده است که تا شرکت هایی که نفت کش ها را بیمه می کنند، تحت تعقیب قرار بدهد. همچنین آمریکا می تواند شرکت هایی که فن آوری و ابزار لازم برای سرکوب اعتراضات خیابانی را در اختیار دولت ایران قرار می دهند، هدف تحریم قرار بدهد.
منبع: بوستون گلاب 15 نوامبر
