امید معماریان
پروین اردلان، ازبنیان گذاران کمپین مدنی یک میلیون امضا برای تغییرقوانین زنان درست چند روز پس ازآنکه جایزه معتبراولاف پالمه را دریافت کرد، به دادسرا احضار شده است. او باید خود را طی سه روزکاری آینده به دادگاه معرفی کند. اردلان که یکی از معروف ترین فعالان اجتماعی به شمار می رود سالهای نوجوانی وجوانی خود را به صورتی خستگی ناپذیر برای بهبود وضعیت زنان صرف کرده است. او درگفت گو با روز می گوید که دلیلی برای احضارش به شعبه امنیت در برگه ایی که به او داده شده ذکر نشده است.
اردلان از اینکه حدس بزند به چه دلیلی احضارشده خودداری می کند. او همچنین می گوید پیش بینی اینکه امکان دارد درصورت حضور دردادگاه دستگیرشود نیز درست نیست: “واقعا چیزی دراین مورد نمی دانم چرا که تا وقتی ازدادگاه بیرون نیایم معلوم نمی شود ماجراچیست. پس ازگفت وگوبا وکلایم خانم ها شیرین عبادی ونسرین ستوده تصمیم می گیرم که چه روزی مراجعه کنم.“
او دو پرونده دارد که یکی مربوط می شود به تجمع 22 خرداد سال 85 ودیگری پرونده 13 اسفند سال گذشته. پرونده اول در دادگاه تجدید نظر است ودرمورد پرونده دوم هم دادگاه تشکیل شده و وی درانتظار صدور حکم به سر می برد.
اردلان درخصوص دستگیری خسروی وعسگری زاده از اعضای کمپین به دلیل جمع آوری امضا طی روزهای گذشته می گوید: “این بچه ها موقع جمع آوری امضا بعد ازدیدن تئاتری که درپارک دانشجو برگزار می شد دستگیر شدند. هنوز هم درزندان هستند. تاسف آور این که حرکتی که قانونی ومسالمت آمیز است – یعنی همان جمع آوری امضا – وهیچ نقشی هم درتشویش اذهان عمومی ویا اقدام علیه امنیت ومواردی ازاین دست ندارد
مورد برخورد قرار می گیرد و درنتیجه فعالانی چون نسیم وراحله دستگیرمی شوند. درکنار آن احکامی مانند حکم خانم شادفر را داریم که به دلیل جمع آوری امضا با اتهام اقدام علیه امنیت ملی مواجه بود و با شش ماه تا دو سال تعلیق مواجه میشود. دو مورد دیگر هم وجود دارد که این فعالان اجتماعی به دلیل جمع آوری امضا به شش ماه تا دوسال حبس تعلیقی محکوم شده اند.“
اردلان تحلیل خود را نسبت به دستگیری های اخیر اینچنین بیان می کند: “این دو نفر اخیر را به دلیل جمع آوری امضا دستگیر کرده اند. برای همین هم من فکر می کنم که عملا یک کار فراقانونی دررابطه با این حرکت صورت می گیرد و باید ببینیم وضعیت این بچه های دستگیر شده چه می شود. درحال حاضر که با مشخص شدن وثیقه بیست میلیون تومانی درزندان به سر می برند. قرارهای سنگین صادر می کنند برای یک حرکت مسالمت ونمی دانم دلیل غیرقانونی بودن وعلیه امنیت بودن چنین فعالیت هایی ازکجا آمده است.“
طی دوسال گذشته 43 نفراز فعالان زنان دستگیر، متهم ودادگاهی شده اند. برخی از این افراد احکام خود را دریافت کرده اند و برخی نیز درانتظار صدور حکم به سر می برند. پروین اردلان می گوید کسانی که تنها به دلیل جمع آوری امضا برای کمپین دستگیر شده اند حدودا ده نفر می شوند.
این فعال حوزه زنان و برنده جایزه اولاف پالمه تاثیر چنین برخوردهایی را این چنین ارزیابی می کند: “هربار که دستگیر می کنند امکان اینکه سرعت جمع اوری امضا کم شود زیاد است. برای عمومی کردن بحث کمپین،
جمع آوری امضا یکی ازمهمترین اقدامات بوده است. اما بحث عمومی کردن کمپین موضوع حقوق زنان منحصر به جمع آوری امضا نیست. همین که بحث قوانین توانسته درنشریات وارد شود وموضوعی شود که نمایندگان مجلس روی آن بحث می کنند، می تواند تاقسمتی تحت تاثیرفعالیت های کمپین باشد. همین که موارد قانونی مثل دیه و ارث الان به صورت گسترده مورد بحث ونقد قرار می گیرد و حتی نمایندگان مجلس هم آنها را پیگیری می کنند نشان می دهد که بحث های حقوقی حوزه زنان به صورت یک گفتمان عمومی درحال مطرح شدن است. ازاین جهت به نظرم خیلی موثر است و جمع آوری امضا هم به دلیل ارتباط چهره به چهره وگفت وگوی حضور موثر است. چیزی که خیلی اهمیت دارد عمومی شدن بحث عمومی است که به نظرم تا به حال موفقیت آمیز بوده است.“
اردلان درخصوص گفت وگو با نمایندگان زن مجلس برای عمومی تر کردن گفتمان حقوق زنان می گوید: “تا آنجا که من اطلاع دارم راه گفت وگو ازطرف فعالان کمپین بسته نبوده است. اعضایی که به لابی کردن با نمایندگان مجلس و دیگر سطوح قدرت علاقه مند بوده اند سعی خودشان را کرده اند که این ارتباط و ملاقات و بحث را ایجاد کنند برعکس آنطور که خانم فاطمه رهبر درگفت وگو با روز گفته بودند نبوده که یک عده دارند تصمیم می گیرند که این موضوع مطرح شود. تلاش شده که با نمایندگان تماس گرفته شود، گفت وگوومصاحبه شود واطلاع دارم خیلی ازاعضای کمپین سعی کرده اند که این دیالوگ را برقرار نمایند. این هم یکی ازروش هاست. ما با جمع آوری امضا شروع می کنیم، برخی با لابی کردن این کاررا انجام می دهند. به طرق مختلف سعی کرده ایم صدا را به سطوح مختلف جامعه برسانیم. اینطور نبوده که ماقصد نداشتیم. اگر چه من دراین گفت وگو نبودم اما افرادی بوده اند که جزوفعالان کمپین هستند وخیلی سعی کرده اند این گفت وگو را مطرح کنند.“
به عقیده این فعال حوزه زنان ریشه بدبینی مسئولان برمی گردد به حساسیت های عمومی که نسبت به حقوق زنان درجامعه پیدا شده است: “ وقتی حساسیت عمومی نسبت به موضوع حقوق زنان گسترش پیدا می کند، برخورد هم می شود. کاری که ما کردیم این است که مردم را متوجه تبعیض قانونی کنیم. این ایجاد حساسیت وتوجه باعث برخورد می شود ومن نمی دانم چرا. من تصوری ندارم که چرا با چنین حرکت مسالمت آمیزی که خواسته ای مدنی راپیگیری می کند برخورد می شود. دلیل این را باید ازمسئولان پرسید. چون این حرکت چه درخواسته وچه درروش منع غیرقانونی ندارد. تنها کاری که کرده این بوده که عموم مردم را نسبت به مسائل عمومی زنان حساس کند. به نظرمن برای جامعه ایی که اهمیت به مسائل حقوقی زنان می دهد ومی خواهد موقعیت انسانی بهتری برای زنان پدید بیاورد این حرکت ضروری است”.
با این وجود اردلان کاملا امیدواراست ومی گوید چنین بدبینی هایی روند حرکتی که اصیل وخودجوش است را با مشکل مواجه نمی کند: “حرکتی که حقانیت داشته باشد درروش، نگرش و فعالیت خودش نشان می دهد واین نگاه ها خنثی می شود. برسرراه فعالیت جنبش ها همواره مقاومت ها وجود داشته است، ولی وقتی حقانیت وجود داشته باشد می تواند این مشکلات را پشت سربگذارد. درمورد جنبش زنان ودیگر جنیش های اجتماعی عملا چون مسالمت آمیز و مدنی است، واقعیت خود را ه مردم نشان می دهد و خود به خود دیدگاه های مغرضانه را خنثی می کند ما تلاش نمی کنیم که این دیدگاه ها به وجود نیاید. ما کارخودمان را می کنیم. مهم این است که بدانیم کاری که می کنیم درست است و آن کار را ادامه بدهیم.“