اظهارات اخیر مقامات ایرانی نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران از ناتوانی اسد در سرکوب کامل مخالفان و بدست گرفتن کنترل کامل کشور ناامید شده اند.
حسین امیر عبداللهیان، معاون امور کشورهای عرب و آفریقایی وزارت خارجه ایران در مصاحبه اخیر خود گفته است: «ما به دنبال این نیستیم که بشار اسد به صورت مادام العمر رئیس‌جمهور باقی بماند…» جمهوری اسلامی در جلوگیری از فروپاشی اقتصادی دولت سوریه نقشی کلیدی ایفا کرده است. تهران 3.6 میلیارد دلار به کمک های اعتباری دمشق کمک کرده است. دمشق با این کمک اعتباری توانسته از تهران محصولات نفتی بخرد و ارزش پول خود را که در دو سال گذشته به شدت سقوط کرده، حفظ کند.
دولت اسد بخاطر تحریم‌های آمریکا و کشورهای اروپایی روزانه حدود هفت میلیون دلار بابت صادرات نفتی ضرر می‌کند. علاوه بر این، دمشق سالانه حدود هفت میلیارد دلار از صنعت توریسم خود را از دست داده است. بنا به گزارش رسانه‌های ایران، این کشور روز سه‌شنبه 30 هزار تن مواد غذایی به سوریه فرستاده است. پیش از جنگ داخلی، سوریه قادر بود اکثر نیاز غذایی خود را تامین و مقدار قابل توجهی هم گندم به خارج صادر کند. اما بنا به گفته برنامه جهانی غذای سازمان ملل، سوریه امسال تنها حدود 2 میلیون تن گندم تولید خواهد کرد.
علاوه بر این کمک‌ها، ایفای نقش ایران، از طریق حزب‌الله لبنان و همچنین نیروی قدس، در کمک‌رسانی نظامی، ژئوپولیتیک و مشاوره به دولت اسد نیز بسیار مهم بوده است.
اظهارات اخیر مقامات ایران نشان می‌دهد که این کشور بشار اسد را برای همیشه در قدرت نمی‌بیند و بصورت بالقوه برای جایگزین‌های دیگر آمادگی دارند. آن‌ها می‌توانند تشخیص بدهند که گروه‌های مخالف، انقلابیون و شورشیان به این زودی‌ها تسلیم نیروهای اسد نخواهند شد.
کشور به بخش‌هایی در کنترل شورشیان و شهرهای تحت کنترل دولت تقسیم شده است. هر زمان که شورشیان در یک بخش شکست می‌خورند، دوباره خود را جمع می‌کنند، نقشه‌شان را تغییر می‌دهند و در منطقه‌ای دیگر با رژیم می‌جنگند.
این امر بر رهبران ایران آشکار شده که جنگ داخلی سوریه می‌تواند سالیان سال ادامه یابد. اگر جمهوری اسلامی تمام قد از اسد حمایت کند، مجبور است سالانه میلیاردها دلار به دولت سوریه پول بدهد و بدون هیچگونه ضمانتی، به آن‌ها کمک نظامی، اطلاعاتی و مشورتی کند.
هزینه حمایت اقتصادی با دو سناریوی محتمل، بازگشتی نخواهد داشت: یکی این‌که دولت اسد سقوط کند و دیگر این‌که این جنگ مثل جنگ داخلی لبنان 15 سال طول بکشد.
برخلاف ایران، حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان و رهبران سوریه گفته‌اند، دولت اسد دیگر در معرض خطر گروه‌های مخالف نیست. نصرالله می‌گوید: «خطر سقوط رژیم سوریه از بین رفته است.»
ایران در حالی از دولت اسد حمایت مالی می‌کند که اقتصادش در وضعیت بدی قرار دارد. نرخ تورم و بیکاری بسیار بالاست. صادرات نفت کم است و کشور با سوء مدیریت اقتصادی دولت‌های گذشته، رشد منفی اقتصادی و افت بازار بورس روبروست.
ناتوانی رژیم اسد در سرکوب کامل مخالفان و ایجاد ثبات در کشور، بار اقتصادی سنگینی برای دولت ایران دارد. معلوم نیست اسد بتواند جنگ را ببرد و پول‌های ایران را پس بدهد. حمایت همه‌جانبه ایران از سوریه تنش بین جمهوری اسلامی و کشورهای عربی و قدرت‌های جهانی را افزایش داده است. همچنین این حمایت بی‌قید و شرط موجب بی‌اعتباری ایران در افکار عمومی منطقه و داخل کشور شده است.
در ماه‌های آینده، رهبران ایران ارتباط خود با کشورهای عرب منطقه را افزایش خواهند داد. اما حتی اگر ایران به کنار رفتن اسد تن در دهد، این به آن معنی نخواهد بود که هرگونه تغییر شکل کلی کشور سوریه را نیز قبول کند.
همانطور که عبداللهیان گفته است، با این‌که تهران اسد را مادام‌العمر در قدرت نمی‌بیند، جایگزینی افراط‌گرایان را نیز نمی‌پذیرد. وی اشاره کرد: «ما ایده استفاده از نیروهای افراطی و تروریسم را برای سرنگونی اسد و دولت سوریه نمی‌پذیریم.»
منبع: هافینگتون‌پست - 14 آوریل 2014
