سید محمد مهدی شهیدی
این روزها تعیین زمان عرضه سهام شرکت مخابرات ایران به دغدغه مشترک سازمان خصوصی‌سازی و بورس تبدیل شده است. مسوولان مخابرات هم در آستانه واگذاری در تلاش هستند با حل وفصل هر چه سریع‌تر آخرین موانع، داستان خصوصی‌سازی را پشت سر بگذارند.
این “آخرین مانع” آن‌طور که متولیان سازمان خصوصی‌سازی می‌گویند وبورس هم بر آن تاکید دارد ثبت شرکت با سرمایه معین ۳ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان است. به این ترتیب، با استناد به گفته‌های اسماعیل غلامی، معاون سازمان خصوصی‌سازی به محض اینکه مانع آخر برطرف شود وسرمایه شرکت مخابرات پس از تعدیل به ثبت برسد مجوز عرضه سهام این شرکت صادر خواهد شد.
غلامی می‌گوید: اگر مراحل ثبت سرمایه شرکت به سرعت انجام شود می‌توان به عرضه سهام آن در موعد مقرر یعنی ۲۲ خرداد امیدوار بود.
او تصریح می‌کند: به جز این، مانع دیگری بر سر راه ورود شرکت مخابرات وجود ندارد.
با این‌همه معاون سازمان خصوصی‌سازی احتمال وقوع تاخیر در واگذاری سهام مخابرات را منتفی نمی‌داند. غلامی می گوید: با توجه به اینکه معرفی شرکت به تازگی صورت گرفته و طی مراحل بعد به زمان نیازمند است این احتمال هم وجوددارد که زمان تا یک هفته به تاخیر بیافتد.
تعویق زمان واگذاری
در این میان علی رحمانی، مدیر عامل شرکت بورس اورق بهادار تهران با تاکید بر تعویق زمان واگذاری سهام شرکت مخابرات می‌گوید: تا زمان به ثبت نرساندن شرکت‌های مخابراتی و رفع پاره‌ای از موانع سهام شرکت مخابرات در بورس عرضه نمی‌شود.
رحمانی ادامه می‌دهد: قرار بود بعد از تعطیلات چند روزه خردادماه عرضه سهام شرکت مخابرات با توافقات صورت گرفته انجام شود.
مدیرعامل شرکت بورس تصریح می‌کند: روند کند واگذاری‌ها زنگ خطری برای تمام بخش‌هایی که مایل به‌خصوصی‌سازی هستند به شمار می‌رود.
او می‌گوید: در سال ۸۶ اعلام شده بود بعد از تعطیلات نوروزی سهام شرکت مخابرات عرضه می‌شود اما با گذشت ۳ ماه از این تاریخ، موانع بسیاری درخصوص واگذاری سهام شرکت مخابرات به چشم می‌خورد.
رحمانی با بیان اینکه تاکنون توافقی درخصوص زمان واگذاری سهام شرکت مخابرات با سازمان بورس صورت نگرفته، خاطرنشان می‌کند: سازمان خصوصی‌سازی تنها به زمان عرضه و اعلام عمومی سهام شرکت مخابرات اکتفا کرده است.
انتقادهای بورس
رحمانی تاکید می‌کند: در مورد زمان عرضه سهام شرکت سیمان کردستان، پالایشگاه‌های اصفهان و تبریز و همچنین بانک‌ها نیز توافقاتی صورت نگرفته است.
وی می‌گوید: هنوز مشخص نیست که چرا با وجود گذشت یک سال از طرح واگذاری سهام مخابرات در بورس اقدامی درخصوص سهامی عام کردن این شرکت و موارد دیگر انجام نشده و تمامی این موارد در هاله‌ای از ابهام است.
با وجود این انتقادات ودر حالی که مدیرعامل شرکت بورس از تعویق زمان عرضه سهام شرکت مخابرات خبرمی دهد، رئیس سازمان خصوصی‌سازی کماکان معتقد است سهام شرکت مخابرات ۲۲ خردادماه عرضه می‌شود
ماراتن عرضه سهام مخابرات
با وجود تأکید دولت به نظر می رسد ابهام در برخی از اطلاعات مالی شرکت مخابرات، زمان عرضه سهام شرکت مخابرات را با تاخیر مواجه کند. بر اساس گزارش های مختلف نشست معارفه شرکت مخابرات ایران برای واگذاری در بورس در حالی با اعتراض حاضرین پایان یافت که به اعتقاد فعالان بازار سرمایه و حاضرین، این نشست به علت کامل نبودن و کهنه بودن اطلاعات ارائه شده، حاوی مطالب سود مندی نبود. در حالیکه به گفته کارشناسان برای واگذاری سهام شرکت مخابرات باید شفافیت بیشتری در اطلاعات مالی این شرکت صورت بگیرد.
میزان پیش‌بینی سودسهام شرکت مخابرات در سال های ۸۶ و ۸۷، نحوه ثبت سرمایه شرکت، برخی دارایی‌ها، کهنه بودن اطلاعات منتشر شده و بسیاری نکته های دیگر از سوالات سهامداران بود که پس از پایان نشست، به زعم سهامداران، پاسخی برای آنان پیدا نشد. آن هم در شرایطی که شرکت مخابرات ایران هنوز پیش‌بینی سود سال مالی ۸۷ خود را منتشر نکرده است. به گفته مدیر مالی این شرکت صورت‌های مالی سال ۸۷ در حال رسیدگی است و تا اواسط تیر ماه ارائه پیش‌بینی سود سال ۸۷ طول خواهد کشید.
به این ترتیب به نظر می رسد عرضه سهام شرکت مخابرات با وجود پافشاری مسوولان سازمان خصوصی سازی تا زمان انتشار اطلاعات جدید به تاخیر بیافتد. اما آخرین اخبار حاکی از آن است که رئیس‌جمهور شخصا دستور داده است که سهام مخابرات هر چه زود تر در بورس عرضه شود؛ گویا توافقاتی هم با برخی سهامداران خارجی از سوی دولت برای فروش سهام این شرکت انجام شده است. البته هنوز اطلاعات کامل و مستندی از ماهیت و ملیت این خریداران در دست نیست.
اما غلامرضا حیدری کرد زنگنه، رئیس هیات عامل سازمان خصوصی سازی که به نظر می‌رسد تحت تاثیر دولت تاکید زیادی بر عرضه هر چه سریع تر سهام مخابرات دارد در مراسم معارفه شرکت مخابرات گفت: با دستور مستقیم رئیس جمهوری برخی مشکلات و موانع حضور شرکت مخابرات در بورس برطرف شد.
او افزود: در جلسه ای که با حضور رئیس جمهوری برگزار شد، احمدی‌نژاد شخصاً رفع مشکلات حضور شرکت سهام مخابرات در بورس را پیگیری کرد و اکنون هیچ مشکلی برای عرضه سهام نیست.
رئیس سازمان خصوصی سازی با بیان اینکه یک سال فعالیت سنگین برای حضور مخابرات در بورس انجام شده تاکید کرد: واگذاری سهام مخابرات نوعی ماراتن و یک جنگ تن به تن برای خصوصی سازی بود و اکنون شرایط واگذاری پس از 5⁄1 سال مهیا شده است.
زنگنه با اشاره به اینکه در حال حاضر یک فرصت طلایی برای بخش خصوصی به وجود آمده است گفت: من از همه دعوت می‌کنم تا از فرصت طلایی که با واگذاری سهام دولتی ایجاد شده استفاده کنندچرا که مهم‌ترین واگذاری های دولت در چند سال اخیر انجام خواهد شد.
او خاطر نشان کرد: هرچند بر اساس برنامه، خصوصی‌سازی تا پایان سال ۹۳ ادامه پیدا خواهد کرد اما بزرگترین و مهم ترین سهام های دولتی طی یکی دو سال آینده واگذار خواهند شد.
رئیس سازمان خصوصی سازی گفت : ارزش بورس تا چند ماه آینده و پس از عرضه سهام شرکت‌های بزرگ دولتی به بیش از ۷۰ میلیارد دلار خواهد رسید.
صابر فیضی مدیر عامل شرکت مخابرات هم در این نشست توضیحاتی در مورد شرکت مخابرات داد و از جمله با بیان اینکه از سال ۸۵ برنامه آماده سازی سهام مخابرات برای واگذاری آغاز شده است، گفت: بر اساس ابلاغیه اصل ۴۴، ۲۰ درصد از سهام شرکت مخابرات به سهام عدالت اختصاص خواهد یافت، ۲۰ درصد در اختیار دولت باقی خواهد ماند، ۵ درصد به عنوان سهام ترجیحی به پرسنل شرکت مخابرات تعلق خواهد گرفت و مابقی سهام نیز (۵۵ درصد) از طریق بورس واگذار خواهد شد.
وی در ادامه در مورد فعالیت شرکت مخابرات توضیح داد: در حال حاضر بیشتر از ۸۰ درصد درآمد شرکت مخابرات در کلیه شبکه ها وابسته به مکالمه و صوت است و درآمد ما در بخش ارزش افزوده کم است که باید با سرمایه گذاری های آتی این موضوع جبران شود.
فیضی در توضیح دیگری در مورد عملکرد شبکه مخابرات تصریح کرد: برخی فکر می‌کنند وجود شبکه مسی نوعی انحصار برای شرکت مخابرات ایجاد می کند و امکان رقابت را از دیگر شرکت‌ها می‌گیرد در حالی که این موضوع صحت ندارد چرا که با ظهور فناوری‌های جدید تر شرکت های دیگر نیز می توانند با ما به رقابت بپردازند مانند شرکت ایرانسل که رقیب خوبی محسوب می شود.
وفا غفاریان، رئیس هیات مدیره شرکت مخابرات نیز با بیان اینکه شرکت مخابرات مراحل متعددی را برای ورود به بورس طی کرده است گفت: بر اساس پروانه شرکت مخابرات که به تازگی صادر شده است هرگونه سرمایه گذاری شرکت مخابرات که دارای توجیه اقتصادی نیست اما به دلیل اهداف توسعه ای باید دنبال شود با هزینه‌های دولت پیگیری خواهد شد به طورمثال توسعه ITدر شبکه روستایی که دارای توجیه اقتصادی نیست پس از خصوصی سازی با یارانه های دولتی انجام خواهد شد.
شرایط مهیا نیست
اما دوشنبه، 27 خردادماه در حالی که قرار بود سهام شرکت مخابرات بر اساس وعده‌های پیشین مسوولان سازمان خصوصی‌سازی و شرکت مخابرات در 22 خرداد ماه در بورس عرضه شود معاون وزیر اقتصاد همچنان از آماده نبودن شرایط برای واگذاری سهام مخابرات خبر داد.
غلامرضا حیدری کرد زنگنه، رئیس سازمان خصوصی‌سازی، در گفت و گو با فارس، با اعلام این خبر گفت: از آنجا که قبل از ورود شرکت مخابرات به بورس باید وضعیت تمامی تکالیف مربوط به دولت این شرکت مشخص شود هنوز چند مورد باقی مانده که به تصویب هیئت دولت رسیده و ما در انتظار دریافت ابلاغیه هیئت دولت هستیم.
وی افزود: چنانچه مصوبه دولت ابلاغ شود دیگر هیچگونه مشکلی در خصوص عرضه سهام مخابرات وجود نخواهد داشت و سهام آن در بورس عرضه خواهد شد.
حیدری کرد زنگنه افزود: در حال حاضر با توجه به عرضه شدن سهام شرکت‌های دیگر در سازمان بورس و اوراق بهادار ترافیک عرضه سهام بسیار بالا رفته و امکان واگذاری سهام مخابرات در هفته آخر خرداد وجود نخواهد داشت و پیش‌بینی می‌شود سهام این شرکت هفته آینده در بورس واگذار شود.
جلسه فوق‌العاده
در حالیکه اختلاف نظر در موضوع واگذاری سهام شرکت مخابرات ایران میان مسوولان ارشد سازمان بورس و خصوصی سازی شدت گرفته بود، عصر روز یکشنبه، 19 خردادماه 1387 جلسه‌ای در وزارت اقتصاد و دارایی برای تعیین زمان قطعی عرضه سهام مخابرات در بورس تشکیل شد.
داوود زارعیان مدیر کل روابط عمومی شرکت مخابرات ایران با علام این خبر گفته بود: سازمان خصوصی‌سازی تاریخ آغاز عرضه سهام مخابرات را به‌صورت کتبی به شرکت مخابرات اعلام کرده و خبر دیگری در این خصوص هنوز رسما به دست مدیران مخابرات نرسیده است و چنانچه در این خصوص تاخیری رخ دهد، سازمان خصوصی سازی باید پاسخگو باشد.
وی با بیان اینکه از نظر مخابرات مشکلی برای واگذاری سهام وجود ندارد و این شرکت به تمام پیش شرط های تعیین شده عمل کرده است، یادآور شد: تصمیم نهایی در این خصوص را سازمان خصوصی‌سازی اتخاذ خواهد کرد و به نظر نمی رسد در این زمینه با سازمان بورس اختلافی به وجود آمده باشد.
زارعیان با رد مباحثی چون عدم تبدیل سهام شرکت مخابرات به سرمایه جدید، فعالیت این شرکت با رقم سرمایه قبلی و نیز تبدیل نشدن مخابرات به سهامی عام در آستانه واگذاری سهام که سبب تاخیر این مهم شده است، تصریح کرد: مشکلی در پروانه و مدارک شرکت مخابرات ایران وجود ندارد و تمامی شرایط جدید مخابرات مانند رقم سرمایه جدید و کاهش دارایی این شرکت گزارش شده است.
به گفته مدیرکل روابط عمومی شرکت مخابرات ایران هیچ شرکت زیان ده مخابراتی در کشور وجود ندارد.
این در حالی است که طبق آخرین وعده های مسوولان در سال گذشته، قرار بود سهام شرکت مخابرات ایران، بلا فاصله پس از پایان تعطیلات نوروزی در بازار بورس عرضه شود، اما با گذشت بیش از 3 ماه از این موعد، به نظر می رسد واگذاری سهام مخابرات با موانع جدیدی روبرو شده باشد.
براساس این گزارش سازمان خصوصی سازی پیش از این عرضه 5 درصد سهام خرد مخابرات برای کشف قیمت پایه را در 22 خردادماه جاری وعده داده بود، اما در زمان حاضر شنیده ها از عدم قطعیت این زمان و اختلاف سازمان بورس و خصوصی‌سازی در واگذاری سهام مخابرات حکایت دارد.
طبق اعلام برخی رسانه ها، مسوولان سازمان بورس اعلام کرده اند که عرضه سهام شرکت مخابرات به دلیل اینکه هنوز کارهای قانونی این شرکت انجام نشده به تعویق افتاده است.
مدیرعامل سازمان بورس در این باره گفته که شرکت مخابرات هنوز به شرکت سهامی عام تبدیل نشده و در اداره ثبت اسناد به ثبت نرسیده است، بنابراین سهام این شرکت در روز 22 خرداد عرضه نمی‌شود.
به گفته علی رحمانی در آخرین هفته خرداد جلسه‌ای با مدیر عامل شرکت مخابرات برگزار و طی آن مواردی چون وضعیت پروانه اپراتور و کاهش دارایی‌ها و ثبت این موارد در دفاتر مطرح و بررسی شد.
رقم سرمایه جدید و به ثبت نرسیدن سهامی عام بودن شرکت مخابرات، در اداره ثبت و اسناد از جمله مواردی است که از سوی این سازمان برای دلایل تعویق این مهم اعلام شده است.
در عین حال مسوولان ارشد سازمان خصوصی سازی اعلام کردند که اگر مشکل خاصی پیش نیاید سهام شرکت مخابرات ایران 22خرداد ماه در بورس عرضه خواهد شد.
صابر فیضی مدیرعامل شرکت مخابرات ایران نیز با تاکید براینکه طبق برنامه پیش بینی شده در واگذاری 5 درصد سهام شرکت مخابرات برای کشف قیمت به بورس، اختلالی ایجاد نشده اظهار داشت:سهام این شرکت براساس شرایط قبلی، در روز مقرر عرضه می شود.
این اظهارات ضد ونقیض باعث شده، موضوع واگذاری سهام شرکت مخابرات ایران به بورس که به اعتقاد کارشناسان پس از واگذاری به بزرگترین شرکت بورس تبدیل خواهد شد، در هاله‌ای از ابهام فرو رود. سهام شرکت مخابرات ایران در حالی قرار است در بورس عرضه شود که اپراتورهای خارجی از مجموع 80 درصد سهام قابل واگذاری مخابرات، می توانند حداکثر تا 10 درصد سهام را بصورت بلوکی و یا خرد خریداری کنند.
بین ترتیب عرضه سهام مخابرات به دهه دوم تیر ماه موکول شده است. اما به نظر می رسد دست هایی که 3 سال است موجب تاخیر در ارایه این بزرگترین عرضه سهام در بورس شده اند همچنان در سایه به طراحی اقدامات ایذایی اشتغال دارند. شاید آن ها ترجیح می دهند که از فروش این سهام سود ده به برخی تجار اروپایی بتوانند از آن در جهت سیاست های خارجی دولت نهم آن هم با نزدیک شدن انتخابات ریاست جمهوری استفاده کنند. باید منتظر ماند و دید که پای معلق سهام مخابرات کی و کجا، بر کدام زمین فرود خواهد آمد؟