روزبه میرابراهیمی
خانواده های سه دانشجوی پلی تکنیک - که همچنان در بند هستند ـ به همراه چند دانشجوی آزاد شده این دانشگاه در پرونده نشریات مجعول، دیروز جزئیات جلسه یک ماه پیش خود با سخنگوی قوه قضائیه را منتشر کردند.به گفته این افراد، علت انتشار گزارش جزییات این جلسه این است که هنوز به وضعیت سه دانشجوی در بند رسیدگی نشده است.
این گزارش که در خبرنامه امیرکبیر منتشر شده، حاوی مطالب تکاندهنده ای است که احتمالا بر روند این پرونده اثر خواهد گذاشت.
این دیدار در روز یکشنبه 13 مرداد صورت گرفته و پس از آن این مقام قضایی از دستور آیت الله شاهرودی برای آزادی و پیگیری مسئله شکنجه دانشجویان خبر داده بود.
در گزارش مشروحی که خبرنامه امیرکبیر منتشر کرده، آمده است: “جمعی از دانشجویان آزاد شده دانشگاه امیرکبیر و خانواده احمد قصابان، مجید توکلی و احسان منصوری، در خصوص سیر غیرمتعارف رسیدگی به پرونده ۸ دانشجوی بازداشت شده دانشگاه امیرکبیر و همچنین بدرفتاری با این دانشجویان در مدت نگه داری در بند ۲۰۹ زندان اوین با دکتر علیرضا جمشیدی، سخنگوی قوه قضاییه، در محل دفتر وی دیدار کردند.”
در آغاز این جلسه ابتدا یکی از ۵ دانشجوی آزاد شده با ابراز نارضایتی از رویکرد مسئولین قوه قضاییه نسبت به حقوق دانشجویان بازداشت شده، گفت: “ما امید چندانی نسبت به رسیدگی به حقوق پایمال شده خود توسط قوه قضاییه نداریم. چرا که از روزی که از زندان آزاد شدیم بنا را بر عدم اطلاع مسئولین این قوه از شرح آنچه که در مدت بازداشت بر ما رفته است، گذاشتیم و بدون آنکه قصد جاروجنجال داشته باشیم، شروع به نامه نگاری با مسئولین کردیم ولی تاکنون هیچ پاسخی نگرفته ایم.”
بنابرهمین گزارش این دانشجوی دانشگاه امیرکبیر با ارائه رونوشت نامه های ارسال شده برای مسئولین به جمشیدی، به بیان نحوه رفتار بازجوها در حین بازجویی با خود اشاره کرد و گفت: “ما خود را در مقابل در بسته قوه قضاییه می بینیم و ناامیدانه بر این در می کوبیم. حتی اگر پاسخ مناسبی دریافت نکنیم حداقل احساس می کنیم وظیفه اخلاقی خود را انجام داده ایم تا اگر فردا خواستیم در دیگری را بکوبیم، دیگران به ما خرده نگیرند.”
یکی دیگر از دانشجوی آزاد شده در این دیدار با اشاره به موضعگیری سخنگوی قوه قضاییه در دیدار با خبرنگاران، خطاب به جمشیدی گفت: “ما از مسئولینی مانند شما که این قدر داعیه دار حقوق شهروندی هستید انتظار چنین موضع گیری را نداشتیم. شما چه طور هنوز ما را ندیده اید، حرف های ما را نشنیده اید، در خصوص این مسئله رسیدگی و تحقیق نکرده اید با اطمینان به خبرنگاران می گویید دانشجویان شکنجه نشده اند؟!”
بر اساس گزارش منتشر شده در خبرنامه امیرکبیر، جمشیدی در پاسخ به این سخنان گفت: “من هیچ گاه چنین حرفی نزدم. من فقط گفتم کسی دلش نمی آید دانشجو را شکنجه کند. متاسفانه بعضی رسانه ها مدام می خواهند قوه قضاییه را مقابل دانشگاه و دانشجویان قرار دهند و حرف های مسئولین را آن طور که دلشان می خواهد منتشر می کنند.”
این دانشجو در پاسخ سخنگوی قوه قضاییه گفت: “این موضع گیری شما را فقط یکی دو رسانه پوشش ندادند. تمام رسانه ها همین را گفتند. اتفاقا این رسانه های مخالف دانشگاه و دانشجو بودند که سوء استفاده کافی را از این موضع گیری شما انجام دادند و گفتند سخنگوی قوه قضاییه هم ادعای دانشجویان را تکذیب کرد.”
جمشیدی در پاسخ به این سخنان اظهار داشت: “شاید اشتباه از طرف من بوده و درست منظور خودم را منتقل نکرده ام. به هر حال اگر چنین بوده عذرخواهی می کنم.”
این دانشجو در ادامه تاکید کرد: “جناب آقای جمشیدی، عذرخواهی شما در یک اتاق در بسته دردی را از ما دوا نمی کند. مهم این است که شما مانند همان موضع گیری قبلی در حضور خبرنگاران منظور خودتان را روشن کنید. که سخنگوی قوه قضاییه قول داد در جلسه بعدی دیدار با خبرنگاران سخنان خود را اصلاح کند.”
این گزارش یادآور می شود جمشیدی در جلسه ای که پس از این دیدار با خبرنگاران برگزار شد، به دستور قوه قضاییه مبنی بر آزادی سه دانشجوی در بند اشاره کرد و از تشکیل هیاتی زیر نظر رئیس دادگستری استان تهران جهت پیگیری مسئله شکنجه دانشجویان خبر داد.
بنابرهمین گزارش در ادامه این دیدار یکی دیگر از دانشجویان به ذکر جزئیات رفتار مامورین و بازجوها با خود پرداخت، که جمشیدی با تعجب از او پرسید: یعنی شما را کتک می زدند؟ که این دانشجو خطاب به جمشیدی گفت: “بله، ضرب و شتم جزء لاینفک بازجویی های ما بود. شما چنان صحبت می کنید که انگار بازجوها در بند ۲۰۹ اصلا دست به روی متهم دراز نمی کنند. جمشیدی پرسید بازجوها از شما چه می خواستند و چرا شما را تحت فشار قرار می دادند؟”
این دانشجو پاسخ داد: “ایشان از ما می خواستند تهیه و چاپ ۴ نشریه جعلی و موهن را به گردن بگیریم و اعتراف کنیم که ما و دیگر دانشجویان بازداشت شده این نشریات را تهیه کرده ایم. در حالی که از اساس ما از چاپ و نشر این نشریات مطلع نبودیم. حتی زمانی که این نشریات به صورت محدود در دانشگاه پخش شد ما خودمان نسبت به این مسئله اعتراض کردیم. از حراست و انتظامات دانشگاه خواستیم این نشریات را جمع آوری کنند. ولی آن ها گفتند به ما دستوری در این زمینه داده نشده است. ما خودمان شاکی این پرونده هستیم. اما بازجوها می خواستند به هر قیمت ممکن اعتراف کنیم که این نشریات را ما منتشر کرده ایم.”
پس از سخنان دانشجویان حاضر در این جلسه خانواده سه دانشجوی در بند گزارشی در خصوص وضعیت فرزندان خود ارائه کردند.
خانواده احسان منصوری با بیان اینکه در زمان بازداشت فرزندشان، در همان محل دستگیری ماموران وی را به شدت مورد ضرب و شتم قرار داده اند، اظهار داشتند: “احسان را آن قدر موقع دستگیری زده بودند که اهالی محل به مامورین اعتراض کرده بودند. مامورین در پاسخ گفته بودند وی سارق مسلح است. تمام اهالی محل حاضرند شهادت بدهند که تا موقعی که مامورین احسان را سوار ماشین کرده و برده بودند چند نفری به جان او افتاده بودند و فقط او را کتک می زدند.”
خانواده احسان منصوری در ادامه گفتند: “تا زمان انتقال احسان به زندان همچنان چند نفر او را می زدند. تا آن جا که مسئولین زندان با توجه آثار ضرب و جرحی که بر سر و صورت او بوده حاضر نمی شدند وی را از مامورین تحویل بگیرند. در نهایت با گزارش پزشک بند ۲۰۹ در خصوص چگونگی وضعیتش در هنگام تحویل به مسئولین زندان بود که حاضر شدند احسان را تحویل بگیرند.”
خانواده منصوری در ادامه به ذکر توضیحاتی در خصوص نامه ای که به رئیس قوه قضاییه در خصوص شرح شکنجه ها نوشتند اشاره کردند و گفتند: “ما تا به حال ۴-۵ نامه خطاب به آقای هاشمی شاهرودی نوشتیم و از همان ابتدا نسبت به وضعیت فرزندانمان هشدار داده و خواستار رسیدگی عادلانه به پرونده آن ها شده بودیم. اما هیچ گوش شنوایی پیدا نکردیم و مجبور شدیم رفتاری که با فرزندانمان شده بود را در رسانه ها منتشر کنیم.”
در ادامه این دیدار مادر احمد قصابان که بنا بر این گزارش به شدت متاثر شده بود گفت: “دو سه روز بعد از این که احمد را دستگیر کردند، آقایی به من زنگ زد و با لحن بد و توهین آمیزی گفت می دانی بچه ات چه کار کرده؟ که من گفتم، بچه من کاری نکرده. او گفت بچه ات را در تهران رها کردی هر غلطی خواسته کرده، به آقای احمدی نژاد توهین کرده و… که من گفتم بچه من تنها نبوده، همه دانشجوهای دانشگاه در آن مراسم بوده اند.”
مادر احمد قصابان در ادامه گفت: “آن آقا با همان لحن زشت به من گفت اگر فرزندی زد توی گوش پدرش و پدرش او را بخشید، باید دوباره اشتباه خودش را تکرار کند؟! که من گفتم من یک زن خانه دارم از حرف های شما سر در نمی آورم ولی مطمئنم بچه من کار خلافی نکرده است. که او گفت اگر حکم ۲ سال زندان بچه ات را کردم ۴ سال از ما گلایه نکنی. من آن قدر متاثر شده بودم که همان جا از حال رفتم و نقش زمین شدم.”
پدر احمد قصابان نیز در این دیدار گفت: “آقای جمشیدی، بچه من شکنجه شده، کتک خورده، هزار و یک بلا سرش درآوردند. آن قدر او را تحت فشار گذاشته اند که مجبور شده رگ دستش را بزند. خودش مراعات حال ما را می کند و در ملاقات خیلی چیزی بروز نمی دهد. ولی من بچه ام را می شناسم. تیک عصبی پیدا کرده، پریشان احوال است. دوستانش که از پیشش آمده اند همه چیز را برای ما تعریف کرده اند.”
وی در ادامه در حالی که به شدت عصبانی شده بود، ادامه داد: “من رفتم به معاونت دانشجویی دانشگاه امیرکبیر می گویم این بچه ها را که برایشان پرونده می سازید و می فرستید زندان بدانید که آن جا دارند شکنجه می شوند که معاونت دانشگاه که مثلا استاد هم هست به جای همدردی و پیگیری این موضوع از من پرسید بچه ها با وسیله خاصی شکنجه شده اند یا بدون وسیله؟! که من به او گفتم من نمی دانم با وسیله بوده یا بدون وسیله ولی امیدوارم خدا قسمت خودتان هم بکند که بفهمید با چه وسیله ای شکنجه می کنند.”
پدر مجید توکلی نیز در خصوص ملاقات خود با فرزندش گفت: “من خودم رد کبودی را روی سر و صورت و گردن مجید دیدم. برادرانش هم دیده اند. رد شکستگی سر مجید هنوز بعد از دو سه ماه خوب نشده. چه طور آن ها که بچه های ما را متهم می کنند، وزارت اطلاعات سریع آن ها دستگیر می کند و چند جوان دانشجو را تحت شدیدترین اذیت و آزارها قرار می دهد که در مورد کاری که نکرده اند اعتراف کنند. ولی به ادعا و شکایت ما هیچ کس توجهی نمی کند. مگر یک جوان ۲۰ ساله چه قدر تحمل فشار را دارد؟ بچه من را به جایی رسانده اند که می گوید حاضرم زیر اعتصاب غذا بمیرم. چند بار بیهوش شده و او را به بهداری منتقل کرده اند. خودشان با اصرار و التماس از او خواسته اند اعتصابش را بشکند. حالا که به درخواست دوستانش اعتصابش را شکسته، می گویند اصلا کسی اعتصاب غذا نکرده است.”
پدر این دانشجوی در بند در ادامه ضمن ابراز نارضایتی از عملکرد رئیس دانشگاه امیرکبیر، خاطرنشان کرد: “اگر مسئولین دانشگاه بچه های ما را متهم کرده اند و فرستاده اند زندان، از نظر ما در قضیه نشریات موهن همین مسئولین مقصرند. چرا یک بار هیچ دادگاهی آن ها را احضار نکرده تا از آن ها در این مورد پرس و جو کند؟ آیا وزارت اطلاعات و قوه قضاییه می رود همان رئیس دانشگاه را دستگیر کند؟ آیا حاضرند یک ماه او را به سلول انفرادی بفرستند و از او حرف بکشند؟”
جمشیدی در پایان این دیدار ضمن ابراز تاسف از مسائل پیش آمده برای دانشجویان، گفت: “از روزی که آقای هاشمی شاهرودی قوه قضاییه را تحویل گرفته اند، ما به صورت مداوم در حال اصلاح قوانین و رویکردهای مسئولین و ضابطان قوه قضاییه هستیم. در آن ابتدا که وضعیت خیلی بدتر از حال حاضر بود. اما در طول این مدت چند ساله تمام سعی ما در رفع موانع و مشکلات در همین زمینه بوده است. به عنوان مثال بخشنامه حقوق شهروندی که تبدیل به قانون شد یکی از نمونه های بارز تلاش مسئولین در این خصوص بود.”
سخنگوی قوه قضاییه با اشاره به اینکه “تمام حرف ها و درد دل های دانشجویان و خانواده های آن ها را درک می کند”، خاطر نشان کرد: “از این گزارش ها زیاد به دست ما می رسد و ما با حساسیت تمام آن ها را پیگیری می کنیم. به هر حال مشکل در تمام زمینه ها همیشه بوده ولی تلاش ما در رفع مشکلات بوده است. انصافا از چند سال پیش تا الان در خصوص نحوه رفتار بازجوها حین رسیدگی به پرونده و رفتار با متهمین پیشرفت های بزرگ و چشمگیری داشته ایم. شما هم نباید این مشکلات و مسائل را ناشی از اسلام و نظام بدانید. اگر این اتفاقات واقعا افتاده باشد بدون شک آن فرد یا افراد تخلف کرده اند و باید پاسخگو باشند و این ربطی به نظام ندارد.”
جمشیدی در ادامه با اشاره به این که نامه دانشجویان آزاد شده به دست رئیس قوه قضاییه رسیده، گفت: “آقای هاشمی شاهرودی دستور پیگیری جدی این بحث را داده اند. ایشان از ابتدا در خصوص بحث شکنجه و بدرفتاری با متهم حساسیت خاصی داشتند. به عنوان مثال در پرونده وبلاگنویس ها شاهد بودید که ایشان اصلا پرونده را از دادستانی گرفتند، به قاضی دیگری دادند و تمام متهمان در خصوص آن پرونده تبرئه شدند. ( توضیح روزآنلاین: هرچند لازم به یادآوری است که این اظهارات سخنگوی در مورد پرونده وبلاگ نویسان در حالی مطرح می شود که چهار متهم در همان پرونده هم اکنون و در ماه های اخیر در حال دادگاهی شدن در دادگاه 1059 تهران هستند ) در این مورد هم من حتما با ایشان صحبت می کنم و خودم شخصا پیگیر این ماجرا می شوم. همین الان هم با آقای مرتضوی و آقای حداد تماس می گیرم تا در مورد وضعیت سه نفر دیگری که در بازداشت مانده اند صحبت کنم تا مشکل آن ها هم هر چه سریعتر حل شود.”
بنابرهمین گزارش در انتهای این دیدار سخنگوی قوه قضاییه از دانشجویان و خانواده های آن ها خواست از انتشار خبر این دیدار در رسانه ها خودداری کنند تا وی بتواند مذاکرات خود را جهت آزادی سه دانشجوی در بند و همچنین رسیدگی به بحث شکنجه ها با مسئولین ذی ربط انجام دهد. اما با توجه به گذشت نزدیک به یک ماه از این دیدار و انتقال دوباره احمد قصابان، احسان منصوری و مجید توکلی به سلول انفرادی، دانشجویان آزاد شده و خانواده سه دانشجوی دیگر این گزارش را جهت انتشار در اختیار خبرنامه امیرکبیر قرار دادند.
این خبر در حالی منتشر می شود که علی رغم پیگیری های فراوان و حتی دستورات صریح رئیس قوه قضاییه هنوز نشانی از تحول در این پرونده به چشم نمی خورد و حتی در پی انتشار برخی خبرها، سعید مرتضوی دادستان تهران رسما خانواده ها را احضار و ضمن تهدید آنان دستور اعمال محدودیت های بیشتری برای سه دانشجوی دربند صادر کرد.
از سوی دیگر وزیر اطلات دولت که در این پرونده وزارت زیر مجموعه اش نقش ضابط را دارد در اظهاراتی سئوال برانگیز که هفته پیش منتشر شد اعلام کرد “وزارت اطلاعات در زندان به دانشجویان بازداشت شده تفهیم کرد که انتشار چهار نشریه مزبور کار آنها بوده!”