به گفته کارشناسان، اگر ایران و گروه ۱+۵ بخواهند همچنان روند مذاکرات را برای حل و فصل بحران هسته ای ادامه دهند، نمی توانند مذاکرات مسکو را نیز به مانند مذاکرات بغداد ازدست بدهند. نشست بغداد که تا این حد مورد انتظار بود و امید آن می رفت که شرکت کنندگان در آن به یک توافق دست پیدا کنند، تماماً موکول به نشست مسکو در تاریخ ۱۸ و ۱۹ ژوئن شد.
تریتا پارسی، نویسنده کتابی در مورد سیاست آمریکا در قبال ایران می گوید: “کم کم به نقطه ای می رسیم که حفظ این روند بدون نتیجه ملموس برای مشکلات اصلی بسیار مشکل خواهد شد.” ایران که از قبل متحمل تحریم های شدید بین المللی شده، همچنین از اول ژوئیه ازسوی اتحادیه اروپا مشمول قطع فروش نفت خواهد شد و بی شک نخواهد توانست این روند را به صورت بلند مدت ادامه دهد. ولی فشارها ازسوی گروه ۱+۵ نیز ادامه دارد.
واشنگتن و اسراییل، که معتقد است برنامه هسته ای ایران ماهیت اش را تهدید می کند، متوسل شدن به زور را برای جلوگیری ایران از دستیابی به سلاح اتمی در صورت شکست دیپلماسی مردود ندانسته اند.
رییس جمهور اوباما همچنین مایل است که قیمت نفت تا قبل از انتخابات نوامبر کاهش یابد و این درحالی است که میت رامنی، رقیب او، وی را به داشتن ضعف در برابر ایران متهم می کند. آقای پارسی خاطرنشان می سازد که او انتظار شکست در این مذاکرات و موکول کردن آن به یک نشست دیگر قبل از اینکه تحریم ها اجرایی شوند را داشت.
او در ادامه گفت: “آنها امکان موکول کردن به جلسه ای دیگر را در نشست بغداد داشتند، ولی من بعید می دانم که در نشست مسکو بتوانند به این صورت عمل کنند.”
روزنه ای برای توافق
در نشست بغداد دیگر اثری از نشانه های مثبتی که در نشست استانبول دیده شده بود وجود نداشت.
کاوه افراسیابی، مشاور هیأت مذاکره کننده ایرانی بین سال های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۶ می گوید: “نشست بغداد به دنبال رویکرد سفت و سخت و انعطاف ناپذیری کشورهای غربی یک گام بزرگ به سوی عقب، و با پیشنهاد ادامه مذاکرات در مسکو یک گام بسیار کوچک به سوی جلو برداشت.”
در صورتی که ایران بخش هایی از برنامه هسته ای خود را که بیشترین ظن را به دنبال داشته به حال تعلیق درآورد، می توان گفت که هنوز می توان از فرصت های نشست مسکو بهره برد.
سعید جلیلی، رییس هیأت مذاکره کننده ایرانی، اعلام کرد که این مسأله می تواند به عنوان “موضوعی برای مذاکره در راستای همکاری” به کار رود. کاترین اشتون، رییس دیپلماسی اروپا، همچنین خاطرنشان کرد که ایران درخصوص مذاکره دراین زمینه اعلام آمادگی کرده بود.
ولی ازنظر مارک فیتزپاتریک از مؤسسه بین المللی مطالعات استراتژیک در لندن، انتظارات ایران برای دست یافتن به توافق با گروه ۱+۵ قبل از دیدارها “بسیار مبالغه آمیز” بود.
گروه ۱+۵ خواستار تعلیق غنی سازی اورانیوم تا میزان ۲۰ درصد شدند، بدون اینکه در عوض از شدت تحریم ها آنطور که ایران امیدوار بود بکاهند. مارک هیبز، کارشناس بنیاد کارنگی، معتقد است که “روزنه”ای برای رسیدن به یک توافق وجود دارد، ولی برای تحقق آن باید بدانیم آیا آیت الله خامنه ای می تواند “بدون ایجاد یک بحران سیاسی داخلی” امکان رسیدن به یک توافق را بپذیرد.
ازنظر او، نقش آژانس اتمی “برای اطمینان دادن به جهانیان درخصوص ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای ایران” بسیار “حیاتی” است.
منبع: پاریزین، ۲۵ می
