چند روز پس از انتشار خبر ارسال پاسخ آیتالله خامنهای به نامه باراک اوباما، نزدیکان و حامیان رهبر جمهوریاسلامی ضمن تایید این مساله، بر “محترمانه” بودن پاسخ رهبر جمهوریاسلامی تاکید کردهاند.
یدالله جوانی، مشاور نماینده ولیفقیه در سپاه پاسداران و معاون سیاسی سابق این نهاد، در گفتوگویی با شبکه تلویزیونی العالم خبر از آن داد که باراک اوباما “مکاتباتی را با جمهوری اسلامی ایران و به خصوص مقام معظم رهبری داشته”. جوانی همچنین اضافه کرد: “به این مکاتبات پاسخ داده شده و همانگونه که اشاره شده این پاسخ ها محترمانه و معقول و منطقی است”.
روز شنبه روزنامه وال استریت ژورنال، ضمن اشاره به پاسخ آیتالله خامنهای به باراک اوباما، به نقل از دیپلماتها نوشت که پاسخ رهبر جمهوریاسلامی از طریق “راههای ارتباطی محرمانه”ی آیتالله خامنهای ارسال شده و گرچه “محترمانه” بوده، اما “تعهدی برای همکاری” در آن وجود نداشته.
اکنون یدالله جوانی درباره این پاسخ گفته است: “مقام معظم رهبری هم در زمانی که بیمارستان بودند موقع ترخیص به این موضوع اشارهای کردند و ممکن است که بعدا در قالب نامه هم آن را به نگارش در آورده باشند”.
پیش از این احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، نیز در نمازجمعه تهران گفته بود که اوباما در نامهای “برای رهبری عزیز ابتدا منافقانه از بازیابی سلامت ایشان ابراز خوشحالی و بعد حرف هایش را بیان کرده است”.
آیتالله خامنهای نیز هنگام مرخص شدن از بیمارستان پس از انجام عمل جراحی، گفته بود: “همان روزهای اولی که مساله داعش در عراق پیش آمد آمریکاییها بهوسیله سفیرشان در عراق درخواست کردند که درباره داعش همکاری کنیم، من مخالفت کردم چون اینها دستشان آلوده است”.
پیش از این علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، گفته بود که نامهنگاری باراک اوباما با آیتالله خامنهای “دارای سابقه چندین ساله است” و “در برخی موارد نیز پاسخهایی به این مکاتبات ارائه شده”.
دبیر شورای عالی امنیت ملی البته به طور مشخص اشاره نکرده بود که کدام مقام یا نهاد جمهوریاسلامی به این نامهها پاسخ داده، ولی میتوان حدس زد که پاسخ این نامه از سوی آیتالله خامنهای یا پس از تایید او ارسال شده.
شمخانی آن زمان گفته بود که در پاسخ به اوباما “مواضع صریح، شفاف و قاطع جمهوری اسلامی در موضوع هسته ای” یادآوری و “بر عدم پذیرش برنامه غنی سازی نمایشی از سوی جمهوری اسلامی ایران” تاکید شده بود.
بعد از انتشار خبر وال استریت ژورنال، برخی رسانههای داخل ایران به آن واکنش نشان دادند. از آن جمله ایسنا نوشت: “پاسخ رهبر معظم انقلاب به نامه رییسجمهور امریکا، جدید نیست و بر اساس اخبار بدست آمده، همان زمان محترمانه و البته صریح به نامه اوباما پاسخ داده شده بود”.
نامهای که رهبر ایران به آن پاسخ داده، چهارمین نامهای است که اوباما در دوران ریاستجمهوری خود خطاب به آیتالله خامنهای نوشته. سه نامه قبلی در دوران ریاستجمهوری محمود احمدینژاد ارسال شده بود. در سه مورد اول، این مقامهای جمهوریاسلامی بودند که از دریافت این نامهها خبر دادند. با این حال پیش از این هیچ منبعی درباره پاسخ جمهوریاسلامی به این نامهها خبری نداده و جزییاتی را اعلام نکرده بود.
نامهی اول اوباما به خامنهای، پیش از انتخابات ریاستجمهوری سال ۸۸ ارسال شد؛ نامهای که آیتالله خامنهای در خطبههای نمازجمعه معروف خود در ۲۹ خرداد، یک هفته پس از برگزاری انتخابات مناقشهبرانگیز ریاستجمهوری سال ۸۸ به آن اشاره کرد.
او با اشاره به حمایتهای اوباما از تظاهرات معترضان به نتیجه انتخابات، گفته بود که “از آن طرف نامه بنویسند، اظهار علاقه به روابط کنند، ابراز احترام به جمهوری اسلامی بکنند، از این طرف این حرفها را بزنند. کدام را ما باور کنیم”؟
چند ماه بعد و پس از انتشار اخباری درباره ارسال نامه دوم اوباما، آیتالله خامنهای اشاره کرد که رییسجمهوری آمریکا “به ما هم مکررا پیغام داد؛ شفاهی، کتبی، که بیایید صفحه را عوض کنیم، بیایید وضع تازهای درست کنیم، بیایید در حل مشکلات عالم با همدیگر همکاری کنیم؛ تا این حد”.
خبر ارسال نامه بعدی از سوی علی مطهری اعلام شد. این نماینده مجلس، از نامه اوباما به آیتالله خامنهای و خط قرمز بودن بستن تنگه هرمز برای این کشور خبر داد. به گفته مطهری “قسمت اول این پیغام از موضع تهدید و قسمت دوم هم از موضع دوستی و مذاکره بیان شده” بود.