اکبر جوانمرد
سر انجام دفتر تحکیم وحدت توانست دومین نشست خود را درسال جاری در تهران تحت عنوان “دموکراسی در ایران با رویکرد انتخاباتی و یا جامعه مدنی محوری” برگزار کند. در این نشست که برخی از چهره های مطرح سیاسی نیز در آن حضور داشتند، انتخابات هشتم مجلس شورای اسلامی از زوایای مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
پیش از این دفتر تحکیم وحدت در پی آن بود تا این نشست را در تالار یکی از دانشگاههای کشور برگزار کند اما هیچ دانشگاهی حاضر نشد اجازه برگزاری چنین نشستی را صادر کند.
عبدی: اصلاحات تاکتیک نداشت
عباس عبدی اولین سخنران این نشست بود که در تحلیل خود به بازکاوی اصلاحات و علل شکست آن در ایران پرداخت. 6 سال پیش از او نیز سعید حجاریان سخن از مرگ اصلاحات گفته بود اما اکنون عباس عبدی در پی این بود که بگوید چرا اصلاحات شکست خورد.
عبدی با اشاره به عوامل شکست اصلاحات در ایران گفت: “به نظر من ما باید بطور جدی و فراگیر به بررسی علل شکست اصلاحات در ایرانبردازیم و بدانیم که این شکست ناشی از چه عاملی بود”.
به نظر عبدی این عوامل عبارت از قصور، تقصیر و یا ضرورت‌ها هستند که هریک می توانستند زمینه‌های شکست اصلاحات باشند.
از این رو وی افزود: “به نظر من نمی‌توان گفت در شکست اصلاحات برکسی تقصیری وارد است. بلکه به نظر می‌رسد در ریشه‌یابی علل شکست اصلاحات به اشکال در اهداف، خطا در استراتژی و یا به انتخاب نادرست تاکتیک در اصلاحات و پیشبرد آن می‌رسیم. اما مشکل اصلی در انتخاب نوع تاکتیک بود”.
این فعال سیاسی در ادامه ضمن تاکید بر وجود چنین خطایی افزود: ”به نظر می‌رسد این مشکل از زمانی ایجاد شد که در اصلاحات، استراتژی فراموش شد از این‌رو تاکتیک‌های کج و معوجی انتخاب شد که به هیچ‌وجه با جامعه ایران و نیز با واقعیت‌های اصلاحات همخوان نبود. از این رو به نظر من از حدود سال 81 به بعد ما با چنین مشکلی مواجه بودیم که به مرور هم زمینه های شکست اصلاحات را بستر سازی کردیم”.
پس از سخنرانی عباس عبدی، تریبون آزاد دانشجویی برگزار شد و دبیران سیاسی انجمن های اسلامی زیر مجموعه دفتر تحکیم وحدت نظرات خود را در خصوص موضوعات مختلف صنفی و سیاسی جاری کشور بیان کردند.
حبیب الله پیمان: بن بست سیاسی را رفع کنیم
نسشت عصر دفتر تحکیم وحدت عصر نیز ادامه یافت. طبق اعلام قبلی دکتر حبیب الله پیمان دبیر کل جنبش مسلمانان مبارز اولین سخنران عصر بود که پیرامون یافتن مدل کاربردی برای برون رفت از بن بست سیاسی اجتماعی بوجود آمده پس از سوم تیر صحبت کرد.
دیدگاه پیمان مبتنی بر نوعی ریشه یابی و بنیان شناسی تاریخی بود.او دراین ارتباط گفت: “امروز سرگشتگی در همه جا احساس می شود از این رو باید دنبال راهکار جدیدی باشیم.از این رو بیش از پیش نخبگان و فعالان سیاسی جامعه باید به دنبال یافتن این راه کار باشند”.
وی در ادامه ضمن اشاره به اینکه روشنفکران و نخبگان جامعه درک درستی از شرایط ایران ندارند، گفت:” جامعه سیاسی ایران و نخبگان آن هرگز به دنبال یافتن مدل راهگشا و راهکار بومی و بر پایه مقتضیات بومی خودمان نبود بلکه همواره مدلهای راهگشا را در جوامع دیگر و به ویژه در ارتباط با مدلهای غربی جستجو می کرد”.
پیمان سپس این مساله را از مشروطه به این سو بررسی کرد و تمام حوادث و رخداد ها و واکنش ها در مقابل آن را تکرار قبلی برشمرد.
دبیر کل جنبش مسلمانان مبارز افزود: “در غرب هرگاه جامعه با بن بستی مواجه شود متفکرین آن جامعه به چاره اندیشی افتاده و از بنیان تاریخی خود و بازخوانی تحولات قبلی راه های جدیدی را جستجو می کنند که کنشگران سیاسی و اجرایی نیز مجموع این نتایج و کاربست آن را مورد توجه قرار می دهند. اما در ایران همواره اشتباه بزرگی رخ داده. این اشتباه پیاده کردن مدل غربی برای تحولات و برون رفت از بن بست های اجتماعی و سیاسی بود به همین علت هم همواره بحران ها بصورت مقطعی رفع شد نه برای همیشه”.
وی سپس ساختار دولت مترکز را از جمله مشکلات بزرگ در ایران برشمرد و گفت: “ما هزاران سال است که در تاریخ خودمان با دولت مترکز مواجه هستیم و این دولت نیز موجودیت خود را بر پایه غلبه و زور تعریف کرده است”.
پیمان هزاران سال حضور دولت متمرکز در ایران را عامل کاهش تولید ملی و تشکیل جامعه مدنی مستقل دانست و دراختیار داشتن تمام نهادهای مذهبی از سوی دولت را از جمله مسایل بسیار مهم دانست که به کاهش استقلال جامعه می انجامد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به ارزیابی وضعیت امروز پرداخت و افزود: “اکنون به هیچ وجه نباید از دولت غافل شویم. همچنین در همین حین باید به تقویت جامعه مدنی نیز بپردازیم. روشنفکران و فعالان سیاسی باید به مردم نشان بدهند که منبع اصلی قدرت سیاسی هستند و برای این منظور هم باید بین تمام نیروهای جامعه گفت و گویی بنیادین صورت بگیرد”.
حبیب الله پیمان افزود: “به نظر من یکی از عوامل تحقق این امر توانمند کردن جامعه در عرصه تولید است به نوعی که کم کم قدرت استقلال نیروهای تاثیر گذار و حتی کل جامعه نسبت به دولت افزایش یابد”.
در ادامه این نشست چند تن از دانشجویان سوالاتی را مطرح کردند.
پیمان در پاسخ به این سوال که ”نظر شما در رابطه با توزیع مستقیم پول نفت چیست؟” گفت: ”من موافق این مساله نیستم. توزیع این پول هیچ نفعی برای جامعه ندارد”.
وی همچنین به سوال دیگری در مورد تفاوت آرایش با اصولگرایی گفت: “من می گویم توزیع پول نفت بصورت مستقیم خوب نیست و باید در اختیار شوراهایی قرار بگیرد تا بصورت کار جمعی نتیجه تولید بیشتر را مهیا کند”.
وی همچنین طرح خود را تقریبا مشابه مدل های “کالخوز” دانست.
در ادامه این نشست نیز در پی سوالات متعدد دانشجویان بحثی بین دکتر پیمان و دانشجویان در مورد مفهوم دولت ملت و لیبرالیسم در گرفت.
پیمان در مورد این مسایل نیز گفت: ”از نظر من ما ملت داریم اما نتوانسته ایم بر اثر فشارهای بوجود آمده جامعه مدنی تشکیل دهیم”.
وی در رابطه با لیبرالیسم هم گفت: ”من به بسیاری از اصول لیبرالیسم از جمله فردیت آن اعتقاد دارم اما معتقدم ایرادهای بسیاری نیز دارد”.
نظریات دکتر پیمان از سوی چند تن از دانشجویان برای چند دقیقه به چالش کشیده شد از این رو پیمان از دانشجویان دعوت کرد تا در جلسه جداگانه ای صرفا بحثی در مورد لیبرالیسم انجام شود.
پس از اتمام سخنرانی دکتر پیمان قسمت دوم نشست عصر آغاز شد. در این قسمت علیرضا صرافی مدیر مسوول نشریه توقیف شده ”دیلماج” و فعال در زمینه حقوق اقوام، پروین اردلان از فعالان حقوق زن و عبدالرضا تاجیک روزنامه نگار حضور داشتند.
صرافی: حقوق آذری ها زیر پا گذاشته شد
علیرضا صرافی سخنران اول بود که به حقوق قومیت ها به ویژه آذری زبانان اشاره کرده و گفت: ”همواره در ایران آذری ها قوی ترین جنبش های قومی را داشتند اما در دوره جدید این جنبش از سال 74 آغازشد”.
وی همچنین در ادامه به بررسی کنش های آذری زبانان اشاره کرده و گفت: “از سال 78 آذری زبانان برنامه ای را در قلعه بابک تدارک دیدند اما پس از مدتی با ممانعت روبرو شدند و اکنون نیز دیگر امکان چنین کاری وجود ندارد”.
وی آذری زبانان را در ایران تحت فشار بسیار شدید خواند و تظاهرات را یکی از واکنش ها به این فشارها برشمرد و گفت: “در سال 84 چند تظاهرات توسط آذری ها شکل گرفت و در سال 85 هم ادامه یافت که نمونه آن در پی توهین روزنامه ایران بود که اعتصاب سراسری را موجب شد”.
وی در ادامه از جمله خواسته های آذری زبانان را رسمیت یافتن زبان آذری در آموزش و توسعه چهار استان آذری زبان کشور دانست.
وی در پایان با اشاره به پائین بودن سرانه درآمد و سطح سواد درچهار استان آذری زبان خواستار توجه بیشتر دولت به این مسائل شد.
تاجیک: از کدام انسداد بگوئیم
پس او عبدالرضا تاجیک روزنامه نگار و دبیر سیاسی روزنامه کارگزاران در مورد اطلاع رسانی و اخبار دانشجویی صحبت کرد.
وی به انواع انسداد اطلاع رسانی در ایران اشاره کرد و گفت: “در روزهای اخیر می بینیم که ضمن اینکه برخی نهادها به روزنامه ها اعلام می کنند که چه چیزی ننویسید حتی اخیرا باب شده است که توصیه می کنند چه چیزی بنویسید که این مساله خیلی مهم است”.
وی افزود: “هر زمان استقلال حرفه ای روزنامه نگاران بیشتر شده و توسعه بیشتری یافته حساسیت حاکمیت نسبت به روزنامه نگاران نیز بیشتر شده است”.
تاجیک سپس مدیران مسوول روزنامه های اصلاح طلب را خطاب قرار داد و گفت: “شما باید اعلام کنید که همواره چه مرجعی اعلام می کند که فلان خبر را کار نکنید. اما می بینیم که حتی این افراد هم سکوت می کنند.آنان باید به این سوال پاسخ دهند که ایا دادستان تهران و یا معاونش از آنها خواسته بود که نامه خانواده سه دانشجوی زندانی مبنی بر شکنجه آنان را چاپ نکنند ویا خیر؟”
وی سپس نوشتن اخبار در مورد بازداشت افراد قومیتی و روزنامه نگاران و دانشجویان کرد و ترک و نیز اشاره به سندیکای شرکت واحد و کمپین یک میلیون امضا را از جمله موانع و محدودیت ها در کار روزنامه نگاری دانست.
اردلان: به قدرت خودباوری برسید
پروین اردلان از فعالان جنبش زنان و برنده جایزه اولاف پالمه که اخیرا ممنوع الخروج شده است آخرین سخنران نشست عصر بود.
وی گفت: “شما باید به این نکته توجه داشته باشید که نکته اصلی در تحولات و جنبش های اجتماعی تاثیر است و فقط همین مهم است. اکنون یک سال از آغاز کمپین می گذرد و بسیاری می پرسند که تعداد امضا ها چند تا شده است اما این مساله ما نیست مساله ما این است که تاثیر عمیقی بر گفتمان جامعه گذاشته ایم”.
وی افزود: “امروز حتی ضد زن ترین نماینده جرات نمی کند در مجلس از تعدد زوجات دفاع کند. این دستاورد کمپین است”.
اردلان افزود: “تحت تاثیر همین تلاش ها بود که می بینیم امروز در مورد دیه و ارث تعریف های جدیدی صورت گرفته است”.
وی افزود: “اصلا لازم نیست ما حتما قدرت محور باشیم و برای تاثیر گذاری به جایی برسیم که تاثیر بگذاریم و.. بلکه تنها کافی است که به خودباوری برسیم. اکنون عصر چرخش از قدرت به جنبش است”.
وی در پایان ضمن ابراز همبستگی با دانشجویان از آنان خواست تنها در گفتمان عمومی تاثیر بگذارند تا بتوانند زمینه های تغییر را مهیا کنند.
زیدآبادی: نیروی فراگیر می خواهیم
در دومین روز نشست دفتر تحکیم وحدت نیز مناظره احمد زید‌ابادی و غلامحسین کرباسچی برگزار شد.
در این مناظره زیدآبادی گفت: “به نظر می‌رسد برخی کاری جز این ندارند که در روزهای منتهی به انتخابات سر و صدا کنند.این تیپ نیروها در قبال حذف اصلاح‌طلبان هیچ کاری نمی‌توانند انجام دهند از این رو حاکمیت نیز بی‌میل نیست به بازی دادن این طیف در روزهای منتهی به انتخابات بپردازد از این جهت بحث اصلی این است که اصلاح‌طلبان باید به نیرویی متشکل تبدیل شوند”.
دبیرکل سازمان ادوار تحکیم وحدت ادامه داد: “ما باید آن نیروی فراگیر اصلاح‌طلبی را تشکیل دهیم از این جهت به گمان من باید مشارکت اصلاح‌طلبان در دولت را بازبینی کنیم. اگر هم شد برای یک دوره حضور در دولت را فراموش کنیم. چرا که اصلاح‌طلبان نسبت به عقبه‌ای که دارند متوهم هستند”.
در پاسخ به سخنان احمد زیدآبادی، غلامحسین کرباسچی گفت: “من با بخش زیادی از گفته‌های آقای زیدآبادی موافق هستم. اما در رابطه با عدم‌مشارکت در دولت موافقت ندارم. بسیاری معتقدند که انتخابات برگزار می‌شود و عده‌‌ای از اصلاح‌طلبان که شاید خیلی مهم نباشند به مجلس می‌روند و کار مهمی هم انجام نمی‌شود. اما من نمی‌توانم قبول کنم که از اساس به انتخابات بی‌توجه باشیم و کاری نکنیم”.
در ادامه این مراسم کرباسچی در پاسخ به سوال یکی از دانشجویان در مورد “ارزیابی اقلیت مجلس هفتم” و اینکه این تعداد نماینده کار در خوری در زمینه مسائل امنیتی و هسته‌ای انجام ندادند گفت: ”نمی‌توان به کلی تجربه اقلیت را زیرسوال برد، به هر حال همین تعداد نماینده در دوره آقای احمدی‌نژاد کارهایی کرده‌اند.“
کرباسچی سپس در پاسخ به این سوال که چرا فکر می‌کنید حتما کاندیدای اصلاح‌طلب معرفی کنید در حالی‌که برخی کاندیداهای مستقل تجربه موفق‌تری بودند، گفت: “ما باید از افراد انتظار درست و معقولی داشته باشیم. به هر حال این نمایندگان اقلیت از آن کسی که ته‌مانده لیوان آب را می‌نوشد که بهتر است. ما طیفی داریم که به قول آقای حجاریان بین‌العباسین است “.
در ادامه این مناظره احمد زیدآبادی در پاسخ به سوال‌های مطرح شده گفت: “ما نمی‌توانیم همیشه مشی پراگماتیستی را در پیش بگیریم و تا آخر برویم. این مسئله که می‌گویند همواره باید بین بد و بدتر یکی را انتخاب کنیم ممکن است در نهایت به جایی منتهی شود که مثلا بین دو قاتل بد و بدتر را انتخابات کنیم. تنها بحث حضور فایده‌ای ندارد. چرا که گاهی اساسا معلوم نیست جایگاه ما در این مختصات کجاست”.
در پایان نیز احمد زیدآبادی با اشاره به نقش کار دسته جمعی در امر سیاسی گفت: “یک نیروی سیاسی وقتی در انتخابات شرکت می‌کند سرمایه و حیثیتی دارد که باید با دستاوردهای آن هماهنگی داشته باشد. البته درک ما از این استدلال که در مقابل یک امر سیاسی چه چیزی به دست می‌آوردیم درست نیست. امروز باید بررسی کنیم که آنهایی که از فعالیت سیاسی در عرصه رسمی خودداری کردند به نسبت آنهایی که ماندند چه چیز بیشتری به دست آوردند”.
پس از پایان سخنرانی ها ابتدا کلیپی از مراسم گرامیداشت روز دانشجو در دانشگاه تهران که توسط دفتر تحکیم وحدت برگزار شد، به نمایش درآمد. سپس دانشجویان حاضر در نشست با شرکت در تریبون آزاد نظرات مختلف خود را در خصوص نحوه مواجهه دفتر تحکیم و جریانات دانشجویی با انتخابات پیش روی مجلس و همچنین مسائل مختلف دانشجویی در سراسر کشور ابراز کردند. در پایان شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت اعلام کرد با جمع بندی نظرات نمایندگان انجمن های اسلامی حاضر در این نشست، موضع دفتر تحکیم را در خصوص انتخابات مجلس هشتم به زودی اعلام خواهد کرد.