اسکات پیترسن
الیاس حضرتی تا کنون چهار بار در انتخابات مجلس انتخاب شده و سال سابقه 16 قانونگذاری را در کارنامه خود دارد. می توان او را به چشم نامزد انتخاباتی دید که به سادگی در انتخابات 14 مارس مجلس پیروز خواهد شد.
تحلیلگران می گویند این مدیر مسول روزنامه جزو اصلاح طلبان لیبرالی بود که ابتدا رد صلاحیت شد تا اکثریت در مجلس برای محافظه کاران تندرو حفظ شود.
آقای حضرتی می گوید صلاحیت او را به بهانه “ضد اسلامی” بودن رد کردند، زیرا روزنامه اصلاح طلب اعتماد که او سردبیر آن است، احمدی نژاد را نقد می کند و “هر روز به دولت او حمله می کند.“
در واقع، حضرتی شمایل یک جنگجوی خیابانی را دارد، در گذشته به نفع اصلاحات اعتراض کرده و به نمایندگی از طرف ایرانی هایی که رژیم را به چالش می کشند حرف زده است. در دفتر کارش، عکس بزرگی از او در دادگاه کیفری ایران جلب توجه می کند که او را به خاطر “برپایی همایش علیه جهموری اسلامی” در سال 2006 به 18 ماه حبس تعلیقی محکوم کرده است.
حضرتی می گوید: “محافظه کاران از محبوبیت اصلاح طلبان خیلی می ترسند و بین خودشان هم اختلافات زیادی دارند.” او در حالیکه رقابت خود را برای کسب کرسی مجلس از 290 کرسی موجود دوباره شروع کرده می گوید: “حتی اگر ما فقط پنج نامزد داشته باشیم، به مردم می گویم ما بر سر پنج کرسی در حال رقابت هستیم… و از همان ها استفاده خواهیم کرد.“
خیلی از محافظه کارها هم از حجم رد صلاحیت ها شرمسار شده اند، چیزی که محمد خاتمی آنرا “فاجعه” نامیده است. تلاش های پشت پرده چهره های مصلحت اندیش با آیت الله خامنه ای باعث شد 850 نفر دیگر هم به صحنه رقابت برگردند و بر اساس لیست نهایی واجدین شرایط که قرار است امروز منتشر شود، اصلاح طلبان می گویند هنوز فقط امکان رقابت را برای نیمی از کرسی های مجلس در اختیار دارند.
یکی از اندیشمندان سیاسی در تهران که نخواست نامش فاش شود گفت: “ترکیبی از ملی گرایی، آرمان های ایدئولوژیک و ترس از دخالت بیگانگان، فضای سیاسی کشور را بسته است.“
آقای احمدی نژاد در پی پیروزی مجدد در انتخابات ریاست جمهوری سال 2009 است؛ نتیجه انتخابات مجلس آزمونی از میزان پشتیبانی از او دیده قلمداد می شود. این در حالی است که حتی خیلی از هم قطاران محافظه کار او هم اظهارات سرسختانه ضد غربی و سوء مدیریت اقتصادی اش را به چالش کشیده اند. همفکران دست راستی که خود را “اصولگرا” می خوانند شامل متحدان تندرو احمدی نژاد و برخی میانه روهاست.
علیرضا زاکانی، نماینده مجلس و سخنگوی جبهه طرفدار احمدی نژاد، هفته پیش گفت: “اکثریت قاطع مجلس آینده از آن اصولگرایان خواهد بود.” در این میان، اولویت با مساله تورم است که به حدود 20 درصد رسیده است. ایرانی ها از قول های رییس جمهور در مبارزات انتخاباتی سال 2005 برای آوردن پول نفت برای هر خانواده، نتیجه اندکی دیده اند. تندروها بر روی 20 درصد از آراء سنتی خود حساب می کنند.
حمیدرضا ترقی، یک سیاستمدار شناخته شده محافظه کار، می گوید: “آنها به خاطر اصلاح طلب بودن رد صلاحیت نشده اند، بلکه به این دلیل است که ثابت شده به قانون اساسی اعتقاد ندارند و یا به حکومت اسلامی التزام ندارند رد صلاحیت شده اند. آنها می توانند در جامعه حضور داشته باشند اما نباید صاحب قدرت باشند.”
اصلاح طلبان به شدت معترضند و محافظه کاران را متهم می کنند که به طور سیستماتیک مانع از بازگشت اصلاحات شده اند. خیلی ها دیدند چگونه در دسامبر 2006، طرفداران احمدی نژاد گردونه رقابت برای شوراهای شهر و مجلس خبرگان را با شکست ترک کردند.
بر اساس الگویی که ازسوی محافظه کاران در پیش گرفته شده، پیروزی در انتخابات ماه مارس قدم بعدی برای بازگشت اصلاح طلبان است؛ قدمی که احتمالاً به ریاست جمهوری هم ختم خواهد شد. تندروها راه خود را از میان فراموشی سیاسی اواخر دهه 1990 برگزیده اند. در آن سالها و علیرغم محبوبیت خاتمی، تندروها ابتدا انتخابات شورای شهر را بردند و سپس مجلس را در سال 2004 در اختیار گرفتند.
فاطمه کروبی، سخنگوی ائتلاف مردمی اصلاحات به عنوان بزرگترین گروه اصلاح طلب، می گوید: “برای کسانی که قدرتشان حد و مرزی ندارد، همه دنیا یک شکل است: نمی گذارند این قدرت به آسانی از دستشان خارج شود. متاسفانه، ما اصلاح طلبان اجازه دادیم قدرت به راحتی از دست برود و حالا پس گرفتن آن خیلی مشکل است.“
مهدی چمران، یکی از محافظه کاران معروف در شورای شهر تهران، می گوید کنار رفتن حرکت اصلاح طلبی که زمانی در قدرت بود، درس خوبی هم برای محافظه کاران است و از آن باید در تلاش برای یکی کردن رای هایشان استفاده کنند. او گفت: “هر وقت که یک گروه یا حزب پیروز می شود، به انشعاب حزبی دچار می شود. ما همه این خطر را می شناسیم. وقتی متفرق شویم، باید بگوییم: ببینید بر سر اصلاح طلبان چه آمد.“
هنوز عده کمی از اصلاح طلب ها هستند که از شرکت در انتخابات طفره می روند. مهران کرمی، سردبیر روزنامه کارگزاران، روزنامه حزبی به همین نام که روابط نزدیکی با هاشمی رفسنجانی دارد می گوید: ”تجربه نشان داده هر گروهی که انتخابات را تحریم کند، از صحنه سیاسی کنار گذاشته می شود. بنابراین اصلاح طلبان هرگز نمی خواهند کاملاً از سیستم کنار بروند. حتی اگر یک نامزد داشته باشند، باید به او رای بدهند.“
ایرج جمشیدی، سردبیر سیاسی روزنامه اعتماد که صلاحیت مدیرش رد شده است، می گوید ظاهراً شانس محدودی قابل تصور است زیرا محافظه کاران “هرگز امکان این را باقی نخواهند گذاشت که دوباره یک انتخابات بزرگ را ببازند”. صلاحیت او نه تنها به خاطر مخالفت با سیستم اسلامی بلکه به خاطر “سوء سابقه” رد شده است. این عنوان معمولاً برای سرقت مسلحانه و کسانی که همسایگان خود را آزار می دهند به کار می رود. این در حالی است که به گفته او، همسایگانش به افراد مسوول تحقیقات محلی گفته اند که “او برای رسوم اجتماعی ارزش قایل” بوده است.
آقای جمشیدی می گوید: “من هرگز پایم به کلانتری نرسیده است، چه به عنوان متهم چه شاهد. با اینحال انگ سوء سابقه خورده ام.“
منبع: کریستین ساینس مانیتور – 4 مارس