کمتر از چند روز مانده به برگزاری انتخابات ریاستجمهوری و پس از برگزاری دور دوم مناظره میان کاندیداها، هنوز تکلیف برخی گروههای سیاسی با انتخابات مشخص نیست. نه اصولگرایان و نه اصلاحطلبان تاکنون بر سر کاندیدای مشخصی اجماع نکردهاند.
همزمان حمله به برخی از کاندیداها ادامه دارد احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران سخنان برخی نامزدها را سرشار از “بوی تعفن” توصیف و نرخ مشارکت در انتخابات را ۹۰ درصد اعلام کرده، اما برخی نهادهای مسوول، نگران عدم استقبال مردم از انتخابات هستند.
در تحولی دیگر سازمان مجاهدین انقلاب نیز با صدور بیانیهای، اعلام کرد در انتخابات پیشرو حاضر نخواهد شد و به این ترتیب مسیری رادر پیش گرفت که پیش از این شورای هماهنگی راه سبز امید نیز در آن پا گذاشته بود.
احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران و عضو مجلس خبرگان، در سخنانی گفت که برخی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری “عقده های ۱۰ ساله خود را ابراز می کنند” و “نطق برخی از کاندیداها بوی تعفن سیاه نمایی را به مشام میرساند که اگر هم رأی بیاورند سرافکنده خواهند بود”.
وی گرچه به فرد خاصی در این زمینه اشاره نکرده، اما اضافه کرده است: “برخی افراد نباید گمان کنند که مشکلات ما با تعامل غیرمنطقی با بیگانگان حل می شود. باید همراه با تدبیر به اصول خود پای بند باشیم.”
به نظر میرسد میتوان مخاطب سخنان وی را حسن روحانی و محمدرضا عارف دانست که مواضعی متفاوت با دیگر کاندیداها در زمینه مسایل خارجی دارند.
وی همچنین گفته است: “بخشی از گرانی ها هزینه عزت مردم است که نمی خواهند برده آمریکا و دشمنان باشند، اما برخی کاندیداها عجله دارند که هزینه ها تمام شود… اگر در یک طرف کرامت، عزت و سربلندی بود و طرف دیگر ذلت و خواری، باید اولی را انتخاب کرد”.
خاتمی در سخنرانی جداگانهای، درباره نرخ مشارکت در انتخابات گفت: “در نظرسنجیهایی که تا چند روز قبل انجام شده ۷۰ درصد از مردم اعلام کردند در انتخابات شرکت میکنند و این میزان طی روزهای آینده به ۸۰ تا ۹۰ درصد نیز افزایش مییابد”.
این سخنان احمد خاتمی در حالی بیان شده که وبسایت اخبار محرمانه، نزدیک به خبرگزاری آریا، زیر نظر امیر محبیان، نوشته است که “نگرانی هایی در مورد فقدان شور و شوق لازم در انتخابات” در برخی از “ارگان های مربوطه” وجود دارد که مواردی چون “عدم احراز صلاحیت چهره های متفاوتی مثل هاشمی و مشایی”، “فقدان جذابیت و تفاوت جدی در سخنان و مواضع کاندیداهای موجود” و “عدم حمایت هاشمی، اصلاح طلبان و احمدی نژاد از کاندیدا های موجود” از دلایل این مساله است.
اما همزمان با برگزاری دومین دور از مناظره میان کاندیداهای حاضر در صحنه انتخابات، و به دنبال انتقاداتی که در این مدت کاندیداها از دولت کردند، دولت دهم در نامهای خطاب به صدا و سیما اعلام کرد که آمادگی مناظره با هر کدام از کاندیداها پیرامون انتقادها را دارد و اگر این مساله هم محقق نشد، مایل است که در صدا و سیما وقتی برای دفاع از عملکرد دولت اختصاص داده شود.
کاندیداهای انتخابات ریاستجمهوری در این مدت مشغول انتقاد از عملکرد محمود احمدینژاد و دولتهای نهم و دهم هستند و در موارد گوناگونی مشکلات کشور را ناشی از ضعف مدیریتی وی میدانند.
اما در واکنش به این انتقادها، علی مطهری، نماینده اصولگرای مجلس، در گفتوگویی به روزنامه “بهار” گفت که اصولگرایان به دلیل “تملق، سکوت و حمایت غیرمنطقی از دولت”، مسوول “ایجاد شرایط فعلی” در کشور هستند: “بالاخره این افراد در موقعیتهایی که باید انتقاد میکردند یا نقصها و رفتارهای فرا قانونی را مطرح میکردند، سکوت کردند. متاسفانه بخشی از اصولگرایان التزام به ولایتفقیه را بهانه قرار دادند و از تخلفات دولت حمایت کردند. اما همان به ظاهر اصولگرایان، امروز و در ماههای پایانی دولت شروع به انتقاد از دولت کردند”.
همزمان شاخه خارج از کشور سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی با صدور بیانیهای اعلام کرد که در انتخابات پیشرو حاضر نخواهد بود. این سازمان در بیانیه خود با اشاره به اینکه اصلاحطلبان با تکیه بر “راهبرد حداقلی” و با حضور خاتمی یا هاشمیرفسنجانی، قصد حضور در انتخابات را داشتند، آورده است: “به موازات احتمال ورود آقای خاتمی به انتخابات و با اصرار خود ایشان زمینه حمایت اصلاح طلبان از نامزدی آقای هاشمی فراهم شد. با تقویت احتمال ورود آقای هاشمی به رقابتهای انتخاباتی، خط تخریب و تهدید علیه ایشان آغاز شد”.
به گفته سازمان مجاهدین انقلاب “هیچکس تصور نمیکرد قوه عاقله و دوراندیش نظام حتی با ملاک عقلانیت ابزاری حفظ خود، به قدری ضعیف شده باشد که هاشمی رفسنجانی را با سابقه ممتاز شناخته شده و جایگاه ویژهای که نزد بنیانگذار انقلاب و نظام داشت، رد صلاحیت کند. اما در میان بهت و ناباوری مردم، نخبگان، مراجع و روحانیان و فعالان سیاسی، هاشمی رفسنجانی با اشاره وتأیید رهبری رد صلاحیت شد و این بار این ملت بود که دچار شوکی بزرگ شد”.
این سازمان با اشاره به اینکه عدم حضور خاتمی و هاشمیرفسنجانی در انتخابات “به اشاره و حمایت رهبری” صورت گرفته تا “زمینه اجرای بیدردسر سناریوی انتخاباتی فراهم شود”، نوشت: “حاکمیت با رد صلاحیت آقای هاشمی نشان داد از کمترین ظرفیت برای اصلاح بی بهره است و همچنان بر طبل تنگنظری و استبداد میکوبد”.
مجاهدین انقلاب در بیانیه خود خطاب به نیروهای اصلاحطلب نیزنوشته است: “سازمان متواضعانه به احزاب و چهرههای برجسته و محترم اصلاح طلب پیشنهاد میکند از ورود به انتخابات و حمایت و معرفی نامزد اجتناب کنند. نتیجه این انتخابات از هم اکنون روشن است. رد صلاحیت آقای هاشمی یک دلیل بیشتر نداشت و آن پیروزی قطعی ایشان در انتخابات بود. بنابراین تصور این که با حمایت از یکی از نامزدهای متفاوت موجود حداقل شانسی برای پیروزی در انتخابات وجود داشته باشد، منتفی است. ما با اطمینان کامل به پایبندی چهرههای برجسته ومحترم اصلاحات به اصل مصالح و منافع ملی خاضعانه اعلام میکنیم حمایت ازیکی از نامزدهای متفاوت موجود در انتخاباتی که نتیجه آن از هم اکنون مشخص شده است، نه تنها گامی در جهت انجام وظایف و تعهدات ملی نیست، بلکه چنین اقدامی حاکمیت موجود را در ادامه رویههای مخرب و ضد ملی خویش و تحمیل خسارتهای جبرانناپذیر بر مصالح و منافع ملی مصرتر و مصممتر خواهد کرد. اعتراض به صحنهآرایی مضحک موجود تحت عنوان انتخابات ریاست جمهوری و خودداری از شرکت در آن، اقدامی ملی و در جهت دفاع از آرمانهای انقلاب ملت ایران است که در معرض مصادره و استحاله قرار گرفته است”.
پیش از این شورای هماهنگی راه سبز امید نیز در بیانیهای، تاکید بر اینکه “این انتخابات هم برای مردم و هم برای حاکمیت، آزمون بزرگی است”، گفته بود: “مردم، فعالان سیاسی و همراهان جنبش سبز از این آزمون، سربلند بیرون آمدهاند چرا که نشان دادند در سختترین شرایط، منافع ملی را برمصالح شخصی و گروهی و خواستههای عاجل خود مقدم میدارند. ایرانیان تغییرخواه و دموکراسیطلب میخواستند از روزنهی کوچکی که ممکن بود، استفاده کنند. در مقابل، روند رد صلاحیت خیل عظیمی از نامزدهای عضویت در شوراهای شهر و روستا و نیز آقای هاشمی در انتخابات ریاست جمهوری، نشان داد که حاکمان اقتدارگرا به چه میزان از تدبیر و عقلانیت و اعتدال و مدارا، در فاصله هستند و تا چه حد به منافع ملی بیتوجهی نشان میدهند. اقتدارگرایان حاکم همچنین نشان دادند که حاضرند برای حفظ و تداوم اقتدار غیردموکراتیک خود، دست به هر کاری بزنند؛ هم جمهوریت نظام را به مسلخ قدرت ببرند و هم اسلامیت آن را بر باد دهند. رفتاری که به صراحت مورد اشاره و اعتراض مرحوم آیت الله منتظری و حجت الاسلام و المسلمین کروبی قرار گرفته است”.
شورای هماهنگی همچنین انتخابات پیش رو را فاقد حداقل لوازم و استانداردهای شناخته شده در مورد انتخابات آزاد، سالم و منصفانه توصیف کرده بود: “دخالت و اعمال سلیقهی دستگاههای نظارتی و اجرایی به شکلی که در روزهای اخیر شاهد بودیم، هم تضییع کنندهی حقوق اساسی ایرانیان است، هم خلاف قانون، و هم خلاف منافع ملی. اگر قانون بهجای آن که ملاک و معیار عمل مسئولان باشد، همچون موم در دست آنان مستمسکی برای تثبیت قدرت باشد و بنا بر سلیقهی سیاسی خود تفسیرش کنند، مشارکت پائین یا عدم شرکت شهروندان، از پیامدهای طبیعی و بدیهی بهشمار میرود و مسئولیت آن برعهدهی حاکمیت است. آنان که سیطرهی خود را از مسیرهایی جز اعتماد به مردم، پایبندی به قانون اساسی، احترام به ضوابط رقابت دموکراتیک، آزادی، رأی و شعور مردم جستجو میکنند و جز با تمسک به ارعاب و خشونت و اسلحه و تداوم و تعمیق فضای امنیتی نمیتوانند به اقتدار نامشروع خود ادامه دهند، باید در قبال عواقب شوم این رویه نیز مسئولیت بپذیرند”.