جواد ملک‌زاده
در شرایطی که اعتراضات نمایندگان نسبت به تاخیر دولت در ارائه گزارش عملکرد خود به مجلس و نیز نگرانی‌ها از تبعات تورمی اجرای طرح تحول اقتصادی در روزهای اخیر بالا گرفته است، دولت احمدی‌نژاد در دو حرکت موازی، نسبت به انتقادات نمایندگان و رئیس مجلس واکنشی تند و غیرمنتظره نشان داد.
عصر دیروز دفتر احمدی‌نژاد یک برگه فکس را برای خبرگزاری‌ها ارسال کرد که در آن اعلام شده بود احمدی‌نژاد سه شنبه شب بعد از اخبار ساعت 21 از شبکه یک سیما به طور مستقیم با مردم گفت‌وگو می‌کند؛ موضوع این مصاحبه تلویزیونی هم مسائل اقتصادی کشور و طرح تحول اقتصادی ذکر شده بود.
این در حالی بود که منابع دولتی چند روز قبل خبر داده بودند که احمدی‌نژاد قصد دارد روز چهارشنبه برای تقدیم لایحه تحول اقتصادی در جلسه علنی مجلس حاضر شود. با این حال اعضای هیات رئیسه مجلس تاکید کرده بودند که هنوز چنین موضوعی به اطلاع مجلس نرسیده و هیچ لایحه‌ای هم برای مجلس ارسال نشده که برای سخنرانی درباره آن، وقتی برای رئیس‌جمهور تعیین شود.
از این رو یکی از اعضای هیات رئیسه مجلس خبر داده بود که تعیین وقت برای سخنرانی احمدی‌نژاد در جلسه روز جهارشنبه مجلس، مشروط به قید فوریت در لایحه تقدیمی دولت و نیز درخواست رئیس‌جمهور از مجلس و موافقت نمایندگان با تغییر دستور جلسه روز چهارشنبه است.
حال به نظر می‌رسد اعلام این موضوع، انتشار خبر پیشنهاد برخی نمایندگان برای رفراندوم درباره طرح تحول اقتصادی و همچنین انتقادات روز قبل برخی نمایندگان از دولت، در مجموع باعث شده که دولت نیز واکنشی عصبی از خود نشان دهد و با تدارک یک گفت‌وگوی زنده تلویزیونی، شرایطی را فراهم کند که احمدی‌نژاد قصد دارد پیش از توضیح درباره طرح جنجالی خود به مجلس، قصد دارد با مردم سخن بگوید؛ کاری که به گونه ای می تواند بستری تبلیغاتی برای به جریان انداختن روند تصویب طرح تحول اقتصادی، فراهم کند.
همزمان رسانه‌های نزدیک به دولت دیروز واکنش‌های تندی به پیشنهاد برخی نمایندگان برای برگزاری رفراندوم درباره طرح تحول اقتصادی نشان دادند. کاظم دلخوش، نماینده محافظه‌کاری که سخنگویی کمیسیون ویژه طرح تحول اقتصادی در مجلس را برعهده دارد، دو روز قبل خبر داده بود که برخی نمایندگان در حال تهیه طرحی هستند که بر اساس آن طرح دولت احمدی‌نژاد موسوم به تحول اقتصادی، به همه‌پرسی عمومی گذاشته شود.
اما این پیشنهاد واکنش تند حامیان دولت نهم را به همراه داشت؛ هر چند احمدی‌نژاد دیروز اعلام کرد که قصد دارد پیش از ارائه لایحه به مجلس، درباره طرح تحول با مردم گفت‌وگو کند. بدین ترتیب به نظر می‌رسد در “گفت وگو با مردم” بیش از آنکه جلب نظر مردم ملاک باشد، جنبه تبلیغاتی ماجرا و بی‌اعتنایی به نقش مجلس مدنظر است؛ خصوصا به این خاطر که نمایندگان و رئیس مجلس پیش از این بارها، و در روزهای اخیر بیشتر، بر لزوم بررسی دقیق و عجله نکردن در تصویب طرح تحول اقتصادی، آن‌گونه که مورد نظر مسئولان دولتی است، تاکید کرده‌اند.
یک صفحه گزارش پس از سه ماه تاخیر
جلسه روز یکشنبه مجلس نیز صحنه اعتراض دو نماینده مجلس هشتم به بی‌توجهی‌های ادامه‌دار دولت نهم به جایگاه نظارتی مجلس بود. در این راستا یک نماینده نسبت به تاخیر سه ماهه دولت در ارائه گزارش عملکرد بودجه سالانه در شش ماهه اول 87 و یک نماینده دیگر در خصوص عدم ارائه به موقع گزارش اجرای برنامه چهارم توسعه توسط دولت، به رئیس جلسه تذکر دادند و خواستار پیگیری هیات رئیسه در این باره شدند.
علی ادیانی، نماینده بهشهر، با استاد به ماده 39 آیین‌نامه داخلی مجلس گفت که گزارش عملکرد شش ماهه اول بودجه سالانه حداکثر تا پایان شهریور ماه باید به مجلس ارائه می شد، اما هنوز چنین نشده و ظاهرا دولت اساسا این گزارش را تهیه نکرده است.
داریوش قنبری، نماینده ایلام نیز با بیان اینکه دو سال است دولت احمدی‌نژاد به تکلیف خود برای ارائه گزارش پیشرفت برنامه چهارم در آذر ماه هر سال عمل نکرده، مجلس را به کوتاهی در ایفای نقش نظارتی خود در قبال دولت متهم کرد و خواستار پیگیری این موضوع شد.
نمایندگان معترض به بی‌اعتنایی دولت به تکالیف قانونی خود در زمینه ارائه گزارش‌های عملکرد برنامه و بودجه، همچنین با هماهنگی سازمان بازرسی کل کشور گزارشی را نیز در خصوص انحرافات دولت نهم از قانون بودجه سالانه تهیه کرده بودند که انتشار آن به پس از ارائه گزارش دولت موکول شده بود.
با این حال مسئولان دولتی در واکنشی عجیب، پس از اینهمه تاخیر، یک گزارش یک صفحه‌ای را به عنوان گزارش عملکرد شش ماهه اول بودجه 87 به کمیسیون بودجه مجلس ارائه دادند که اعتراض اعضای این کمیسیون را برانگیخت.
جالب اینجا بود که دولت نهم به جای اینکه این گزارش را توسط رئیس‌جمهور یا لااقل معاون پارلمانی یا معاون برنامه‌ریزی وی به مجلس ارائه دهد، مشاور معاون برنامه‌ریزی را مامور تقدیم این گزارش یک صفحه‌ای به نمایندگان کرد؛ گزارشی که در واقع تنها یک جدول و تعدادی عدد و رقم، بدون هیچ توضیح اضافه‌ای، در آن درج شده است.
روزنامه اعتماد روز دوشنبه گزارش داد که نمایندگان معتقدند این اقدام ناگهانی دولت برای آن بوده که امکان اعتراض نمایندگان به احمدی‌نژاد در زمان حضور وی در مجلس برای ارائه لایحه تحول اقتصادی را از آنها سلب کند؛ چرا که حداقل چند روز زمان برای بررسی اعداد و ارقام کلی و مبهمی که در گزارش یک صفحه‌ای دولت درج شده و بیرون آوردن اشکالات قانونی آن، وقت لازم است.
با این حال احمدی‌نژاد حتی منتظر نتیجه دادن این پیش‌دستی خود در روز چهارشنبه هم نشد و دیروز اعلام کرد که شب قبل از حضور در صحن علنی مجلس، طرح خود را در برنامه زنده تلویزیونی اعلام خواهد کرد تا بدین ترتیب حضور وی در مجلس به یک حضور تشریفاتی تبدیل شود و به شکل غیر مستقیم نشان دهد که مجلس را در طرح تحول اقتصادی هیچ‌کاره می‌داند.
حال باید دید مجلس هشتم و رئیس آن، که مدام بر لزوم پایبندی دولت به جایگاه قانونی و قوانین مصوب مجلس تاکید می‌کند، به رفتارهای غیرمتعارف و بی‌اعتنایی‌های دولت که چیزی شبیه دهن‌کجی به مجلس است، چه واکنشی نشان خواهند داد.