مرحله دوم تغییرات ساختاری سپاه با رویکرد امنیتی

بهرام رفیعی
بهرام رفیعی

» ادغام نیروی زمینی با بسیج و تشیکل سازمان اطلاعات

درحالی که از دو هفته پیش برخی از خبرگزاری های رسمی کشور از ادغام نیروی زمینی سپاه پاسداران و بسیج خبرداده بودند، روز گذشته رییس ستاد کل نیروهای مسلح کشور نیز با تایید اجرای این طرح، از ایجاد “مقاومت نیروی زمینی سپاه” خبرداد.

حسن فیروزآبادی در این باره گفت: “پس از دو سال بررسی به این نتیجه رسیدیم که ساختارها در سپاه تغییر کند و سازمان بسیج به موضوعاتی چون کار نرم‌افزاری، تعمیق فرهنگ بسیجی در میان آحاد جامعه بپردازند و با تشکیل نیرویی به نام نیروی مقاومت زمینی سپاه فعالیت‌ها و وظایف یگان‌های بسیج و سازمان‌دهی آنها به این نیرو واگذار می‌شود تا کارها به صورت تخصصی‌تر انجام شود.”

این اظهارات رییس ستاد کل نیروهای مسلح کشور درحالی است که پیش از این روز 10 مهرماه خبرگزاری مهر اعلام کرده بود که “در ادامه تغییرات صورت گرفته در اجرای طرح تحول ساختار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بزودی نیروی مقاومت بسیج برای هماهنگی بیشتر در نیروی زمینی سپاه ادغام خواهد شد.”

این خبرگزاری وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی همچنین نوشته بود “پس از انتخاب سرلشکر پاسدار محمدعلی جعفری به عنوان فرمانده سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی شاهد تغییرات بسیاری در ساختار این نیرو بوده ایم که به این ترتیب دور تازه ای از این تغییرات آغاز خواهد شد.”

تحولات ساختاری در سپاه پاسداران و تغییر پی درپی فرماندهان آن پس از انتصاب محمدعلی جعفری به فرماندهی این نهاد نظامی به جای یحیی رحیم صفوی درحالی است که در مرحله اول این تحولات تعداد زیادی از فرماندهان سپاه برکنار ویا جابجا شدند، همچنین در کنار این مساله سپاه های استانی در کشور ایجاد شده و در ادامه نیز فرماندهی نیروهای مقاومت بسیج بصورت کامل در اختیار فرماندهی کل سپاه پاسداران قرار گرفت.

در این مرحله ابتدا لشکرهای مختلف سپاه پاسداران حذف شده و 29 سپاه استانی برای 29 استان کشور و دو سپاه ویژه برای شهر تهران و استان تهران با هدف مقابله با “تهدیدهای درون مرزی و برون مرزی علیه کشور” تشکیل شد.

طرحی که به گفته محمدعلی جعفری “کشور را به موزاییک های دفاعی تقسیم کرده”  و “به موجب آن هر گاه و در هر کجای کشور اتفاق و یا تهدیدی صورت گیرد، از همان موزاییک دفاعی برای مقابله با آن استفاده می شود.”

 

تغییر فرماندهان و مرحله دوم تحولات

درحالی که هم اکنون بسیاری از کارشناسان تحولات دوسال اخیر سپاه پاسداران را با مساله برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و نقش این نهاد نظامی در سرکوب اعتراضات پس از آن مرتبط می دانند، جابجایی و تغییرات اخیر برخی از فرماندهان این نهاد نظامی با سوابق امنیتی و نقش آنها درحوادث اخیر کشور نیز این مساله را تایید می کند.

درهمین راستا روز یکشنبه هفته گذشته آیت الله خامنه ای  با صدور حکمی سرتیپ پاسدار محدرضا نقدی را به عنوان فرمانده بسیج و حسین طائب را به عنوان معاون جدید اطلاعات سپاه پاسدارن منصوب کرد.

آیت الله خامنه ای حکم خود از محمدرضا نقدی به عنوان “سردار سرتیپ بسیجی” نام برد و از وی خواست با توجه به “تعهد و شایستگی و تجارب ارزنده” خود “انتظارات گفته شده” را برآورده کند.

در حکم رهبری برای انتصاب سردار نقدی به فرماندهی بسیج نیز آمده بود: “بنا به پیشنهاد فرمانده کل سپاه و نظر به تعهد و شایستگی و تجارب ارزنده جنابعالی شما را به سمت رئیس سازمان بسیج مستضعفین منصوب می کنم. همت و تلاش را بر ایجاد زمینه های لازم برای حضور قویتر و سازمان یافته تر مردم بویژه جوانان عزیز در صحنه های مورد نیاز انقلاب اسلامی قرار دهید و انتظارات گفته شده را برحرکت علمی و نو از جمله در بسیج اقشار، برآورده سازید.”  

آیت الله خامنه ای همچنین از حجت الاسلام طائب که در یک سال گذشته فرماندهی بسیج را بر عهده داشته و نیروهای تحت امرش در سرکوب معترضان به نتایج اعلام شده انتخابات نقش اصلی را داشته اند به خاطر “تلاش های مخلصانه” اش تشکر کرده بود.

رهبر جمهوری اسلامی به علاوه “محمد حسین زاده حجازی” جانشین  “محمدعلی جعفری” در فرماندهی سپاه را به سمت معاون آماد و پشتیبانی و تحقیقات صنعتی ستاد کل نیروهای مسلح منصوب کرد. وی سرتیپ پاسدار “حسین سلامی” را نیز به جای حجازی به عنوان جانشین فرمانده کل سپاه و سرتیپ پاسدار “امیرعلی حاجی زاده” را به به سمت فرماندهی “نیروی هوا - فضای سپاه پاسداران” منصوب نمود.

 

سازمان اطلاعات سپاه

تحولات ساختاری اعلام شده سپاه و تغییر فرماندهان این نهاد نظامی در حالی است که همزمان با این انتصابات جدید، روز دوشنبه و سه‌شنبه هفته گذشته خبرگزاری دولتی ایرنا و همچنین  وبسایت خبری الف (تحت مدیریت احمد توکلی) از تبدیل معاونت اطلاعات سپاه به “سازمان اطلاعات” خبردادند.

وبسایت اینترنتی رییس مرکز پژوهش های مجلس در این باره نوشته بود که “بعد از طی پروسه‏های طولانی در فرماندهی کل سپاه، نیروهای مسلح و در نهایت دفتر فرماندهی کل قوا، معاونت اطلاعات سپاه پاسداران به سازمان اطلاعات ارتقا می‏یابد و با ارتقای معاونت اطلاعات سپاه، حسین طائب فرمانده سابق نیروی مقاومت بسیج به‌عنوان رئیس سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، منصوب خواهد شد.”

همچنین خبرگزاری رسمی دولت ایرنا نیز در گزارش مفصل خود که دراین باره منتشر کرده بود هدف از انتخاب حسین طائب به عنوان ریاست “سازمان اطلاعات سپاه” را تجربیات وی ذکر کرده و نوشته بود که “با توجه به تمرکز دشمن بر جنگ نرم و ضرورت تقویت نهادهای اطلاعاتی – امنیتی در مواجهه با این مسئله، می توان در یافت که ارتقاء معاونت اطلاعات سپاه به سازمان اطلاعات و آشنایی طائب با انواع جنگ نرم و فعالیت اطلاعاتی… مأموریت های متناسب با این مسئله را برای این سازمان تعریف خواهد کرد”.
حسین طائب که در دوران وزارت علی فلاحیان معاون ضد جاسوسی وزارت اطلاعات بود پس از اخراج از این وزارت خانه به سپاه پیوست و پس از انتخابات ریاست جمهوری به عنوان فرمانده بسیج  نقش پررنگی در سرکوب اعتراضات گسترده مردمی به نتیجه اعلام شده و دستگیری اصلاح طلبان را را بر عهده داشته است.

بنا بر گفته برخی از کارشناسان طائب با قرار گرفتن در ریاست سازمان اطلاعات سپاه در کنار غلامحسین رمضانی معاون حفاظت و اطلاعات این نیرو، مدیریت دستگاه رو به گسترش اطلاعاتی – امنیتی سپاه پاسداران را شکل خواهد داد.

چرا که رمضانی نیز علاوه بر نزدیکی فکری و کاری با طائب علاوه بر نقش موثر خود در کودتای انتخاباتی اخیر و بازداشت های گسترده پس از انتخابات، در سال های ریاست جمهوری محمد خاتمی نیز همانند او دارای یک پست امنیتی (معاون حفاظت و اطلاعات نیروی انتظامی) بوده که در آن زمان نیز نقش پررنگی در مدیریت اطلاعات موازی  و در بازداشت ها و مقابله با اصلاح  طلبان داشته است.

به این ترتیب و با ادغام نیروی زمینی سپاه و بسیج  و انتصاب فرماندهان جدید سپاه در مرکز که قریب به اتفاق دارای سوابق امنیتی هستند و همچنین تشکیل “سازمان اطلاعات” سپاه پاسداران همانطور که کارشناسان در این باره پیش بینی کرده اند این نهاد نظامی وارد فاز جدیدی از فعالیت های خود که از آن به عنوان مرحله دوم تغییرات ساختاری سپاه یاد می کنند، شده است.