نگرانی حکومت از ناتوانی در سانسور

نویسنده
نازنین کامدار

» استقبال فعالان سیاسی از طرح اینترنت چمدانی

اعلام عرضه نسخه ای ساده از نرم افزار و سخت افزار موسوم به “اینترنت چمدانی” از سوی ایالات متحده آمریکا، موجب شد تا وزیر اطلاعات ایران در واپسین سخنان خود این اقدام را بخشی از “جنگ سایبری” ایران و آمریکا بداند و مدعی داشتن “راه های مقابله” با آن شود. این در حالیست که در مقابل خبر عرضه نسخه ساده شده نرم افزار “اینترنت چمدانی” که به گفته ساشا مینراث، مسئول این طرح در در بنیاد پژوهشی “ نیو امریکن” با هدف  جلوگیری از ادامه تسلط دیکتاتورهای جهان بر اینترنت در حال اجراست، موجب خشنودی بسیاری از فعالان سیاسی و اجتماعی ایران شده است.

این خبر به سرعت در صدر اخبار رسانه های مخالف حکومت ایران که با سانسور و پیگیری غیرقانونی مشخصات کاربران موجب ایجاد دیوار اطلاعاتی بین شهروندان ایران و جهان شده، قرار گرفته است.

آنطور که رادیو فردا در روزهای آخر هفته قبل گزارش داده بود، ساشا مینراث مسئول این چمدان می گوید:” این یک طرح بدون محدودیت است به این معنا که هر کسی که بتواند اطلاعات و فن آوری های آن را پیاده کند از همان لحظه قادر خواهد بود از آن استفاده کند. این ابزار می تواند کمک موثری باشد برای مناطقی که اصلا شبکه های ارتباطی اینترنت ندارند و یا در مسیر انتقال به دمکراسی قرار دارند”.

بنا بر این گزارش، آن بخش از گفته های وی که موجب خشم حکومت ایران و در مقابل خشنودی شهروندان ایرانی شده این است که “ با مجموعه این ابزارها می توان در هر نقطه ای یک شبکه اینترنت درسایه و مستقل برقرار کرد؛ به عنوان مثال درکشورهایی که با وقوع بحران یا اعتراضات، حکومت های سرکوبگرانه، شاهراه های اینترنت را مسدود می کنند”.

وی افزوده است: “همواره راهها و یا امکانهایی برای ردیابی و یافتن افراد وجود دارد. این فن آوری نیز یک راه حل جادویی برای گریز از تعقیب و ردیابی افراد نیست ولی می توان گفت که ردیابی افرادی که از این فن آوری استفاده می کنند بسیار دشوارتر از ردیابی روش های ارتباطی معمول است؛ دلیل آن این است که امروزه تقریبا تمامی روش های سانسور و کنترل شبکه اینترنت براساس ساختار و شناسایی برنامه های کامپیوتری کار می کنند. حال اگر شما یک سیستم یا شبکه کاملا مجزا و مستقل از شبکه معمول در آن کشور را راه اندازی کنید نکته مهم این است که هویت کاربران مشخص نشود. به همین خاطر ما با طراحان سیستم Tor، سیستمی که به کاربران امکان می دهد به طور ناشناس از شبکه استفاده کنند، همکاری می کنیم”.

او می افزاید: “هدف ما این است که امکان پنهان کاری و ناشناس ماندن تک تک کامپیوترهایی را که به یک چنین شبکه مستقلی وصل می شوند را افزایش دهیم. بنابراین اگر ترافیک تبادل اطلاعات متراکم شده و نقاط متعددی از این تراکم بوجود بیاید، نفود در آن و شناسایی افراد و یا کشف رمزهای ارتباطاتی بسیار دشوار خواهد شد. وقتی که اطلاعات از شبکه های مستقل و پراکنده جمع آوری شده و برای تجزیه و تحلیل به یک سیستم مرکزیتی از ارتباطات وارد می شود تشخیص اینکه ارسال کننده پیامها کدام حوزه از شبکه های مستقل بوده و یا ارسال کننده پیام کدام کاربر مشخص بوده بسیار دشوار می شود”.

بنابراین گزارش، انتشار این سخنان با استقبال فعالان سیاسی و آن دسته از کاربران و شهروندانی شده است که طی دو سال گذشته به دلایل مختلف علاوه بر تحمل محدودیت های استفاده از اینترنت مورد تعقیب، تهدید، بازداشت و بازجویی به خاطر اینترنت قرار گرفته اند.

طرح اینترنت چمدانی در حالی به مراحل اجرایی رسیده که تا کنون گزارش های پرشماری از اعمال محدودیت و فشار امنیتی از جمله زندان و بازجویی و حبس در انفرادی و یا اخذ پسورد ایمیل با هدف پرونده سازی برای  فعالان سیاسی و روزنامه نگاران در طی این دو سال منتشر شده است. تعداد زیادی از محکومان دادگاه های امنیتی نیز به دلایلی چون عضویت در فیس بوک، توئیتر و سایر شبکه های مجازی به سال ها زندان محکوم شده اند.

در مقابل، حیدر مصلحی وزیر اطلاعات دولت احمدی نژاد، نخستین فردی بود که نسبت به راه اندازی این طرح، واکنش نشان داد و ضمن اعتراف به فقدان آزادی شهروندان در استفاده از اینترنت، آن را را “کیف اینترنتی” نامید. به گزارش فارس، وی در حاشیه جلسه دولت در این باره گفت: “این اقدام حرکت تازه و جدیدی نیست و از سال فتنه ۸۸ آمریکایی‌ها و در واقع سرویس‌های جاسوسی کشورهای همراه با آمریکا و حتی بعضا کشورهای منطقه در فضای سایبری سرمایه‌گذاری سنگینی کرده‌اند. اوباما دو سه بار در کنگره آمریکا و در جاهای مختلف اذعان کرده جنگ سایبری با جمهوری اسلامی به موفقیت نرسیده و اقرار به شکست کرده و ما مجموعه این اقدامات و به عنوان نمونه “کیف اینترنتی ” را از قبل پیش‌بینی و رصد و راه‌های مقابله با آنها را طراحی کرده‌ایم”.

گفتنی است لفظ “کیف اینترنتی” با هدف تداعی کردن “کیف انگلیسی”، اصطلاحی که معمولا از سوی ارگان های حکومت ایران برای متهم کردن مخالفان به جاسوسی برای بریتانیا استفاده می شود، به کار رفته است.

مصلحی افزود: “کیف اینترنتی پروژه‌ای است که شخص اوباما به عنوان حرکتی جدید در حوزه سایبری و بیشتر با هدف مقابله اینترنتی با جمهوری اسلامی ایران طراحی کرده و وزارت اطلاعات بر فضای سایبر تسلط بسیار خوبی دارد و کشورمان از فناوری این عرصه برخوردار است”.

روز گذشته نیز سایت های تندرو نزدیک به حکومت ایران نسبت به راه اندازی طرح اینترنت چمدانی به شدت ابراز نارضایتی کردند. سایت تابناک در یادداشتی در این باره نوشت: “وزارت خارجه آمریکا در پشت پرده طرح، برای ارتباط با مخالفان کشورهایی که منافع آنها با واشنگتن همخوانی ندارد، قرار دارد و طرح چمدان اینترنتی نیز در همین زمینه است”.

رجا نیوز نیز اینترنت چمدانی را چنین توصیف کرد: “پروژه اینترنت چمدانی عنوان طرحی است که وزارت خارجه آمریکا درصدد است از آن برای حمایت از گروههای اغتشاشگر در انتشار فایل های متنی، صوتی و تصویری و در عین حال ناشناخته ماندن آنها به کشورهای مخالف آمریکا از جمله ایران ارائه دهد”.

ایران هم اکنون در کنار کشورهایی چون کره شمالی، یمن و سوریه در رتبه آخر دسترسی و آزادی اینترنت قرار دارد. در همین حال حکومت ایران در تلاش است تا با راه اندازی طرح هایی نظیر “اینترنت ملی” و “اینترنت پاک” دسترسی کاربران را هر چه بیشتر محدود کند.