خامنه ای؛ آغاز اعتراف به اشتباه؟

نویسنده
کیوان بزرگمهر

» در قالب توصیه های اخلاقی مطرح شد

آیت الله خامنه‏ای سه ماه پیش در دیدار نوروزی خود با اعضای هیات دولت و هیات رئیسه مجلس، در لوای آیات و احادیث مذهبی، عالیترین مقامات جمهوری اسلامی را به “مشاهده نقص‏های خود” توصیه کرده و گفته است: “ما مجموعه‌ای از ضعفها هستیم.” این سخنان اما تا دیروز که پایگاه اطلاع رسانی وی با تاخیری سه ماهه اقدام به انتشار آن کرد، جایی منعکس نشده است.

رهبر جمهوری اسلامی خطاب به مسوولان قوای مجریه ومقننه گفته است: “یک مقداری هم برگردیم به خودمان، نقص های خودمان را مشاهده کنیم.”

وی همچنین تاکید کرده: “اگر انسان متوجه ضعف های خود و کمبودهای کار خود و عیوب خود نباشد، عقب خواهد ماند؛ ما هر کداممان نقص هائی داریم؛ کم هم نیست. معمولاً عیوب ما انسانها خیلی بیشتر از محسّنات مان است؛ خودمان ملتفت نیستیم”.

 این عبارات در حالی در قسمت اصلی سخنان آیت الله خامنه‏ای در روز 15 فروردین ماه جای گرفته‏اند که در طول بیست و دو سال گذشته انتقاد از وی و اشاره به ضعف های او در امور مملکت مجازات در پی داشته و هم اینک برخی از فعالان سیاسی و مطبوعاتی به علت نگارش نامه های انتقادی به وی در زندان به سر می برند.

 

آمادگی رهبری برای انتقاد

این دومین باری است که آیت الله خامنه‏ای طی سال جاری اینگونه از نقایص و احتمال اشتباه در میان مسوولان نظام سخن می‏گوید. وی چهاردهم خرداد نیزامسال در سخنانی مشابه گفته بود: “آماده باشیم؛ اگر چنانچه از ما عیب گرفتند، نگوئیم ما بالاتر از اینیم که عیب داشته باشیم و بالاتر از اینیم که به ما انتقادی وارد باشد.”

مقامات نزدیک به آقای خامنه‏ای  سعی داشته‏اند از وی چهره‏ای بدون عیب و نقص در افکار عمومی ترسیم کنند. تنها یک روز قبل از انتشار سخنان 15 فروردین رهبر جمهوری اسلامی، آیت الله محمد یزدی، رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و از اعضای هیات رئیسه مجلس خبرگان گفته بود: “ولی مطلق فقیه در تصمیمات خود هیچ‌گاه اشتباه نمی‌کند.” پیش از این نیز چهره‏هایی چون احمد خاتمی و آیت الله جنتی چنین دست تعریف‏هایی از جایگاه و شخصیت وی ارائه داده بودند.

طرفداران آیت الله خامنه‏ای همچنان سعی در حفظ شان وی به عنوان رهبر جمهوری اسلامی دارند، اما موج حملات آنها به محمود احمدی نژاد و افشاگری درباره پرونده‏های فساد مالی و اخلاقی اطرافیان وی باعث شد تا وی به علت حمایت‏های بی دریغ 6 سال گذشته‏اش از رئیس دولت زیر سئوال برود.

 

تیر انتقاد از چپ و راست

با بالا گرفتن اختلاف میان احمدی نژاد و خامنه ای طی ماه‏های گذشته موج انتقادات از آیت الله خامنه‏ای نیز افزایش چشمگیری پیدا کرده؛ چنانچه برخی از چهره‏های شاخص جناح اصولگرا نیز هر چند با ملاحظات بسیار،اظهاراتی را مطرح کرده‏اند که تا قبل از علنی شدن این اختلافات شنیده نشده بود.

در همین زمینه عماد افروغ، که خود از نظریه پردازان حامی ولایت فقیه محسوب می‏شود در تحلیل دلایل حمایت آیت الله خامنه ای از محمود احمدی نژاد گفته “وقتی تصمیم از روی مصلحت گرفته شده باشد، صرفا در عرصه عمل است و جا برای باقی مخالفت‌های ذهنی باز است.” افروغ همچنین گفته است: “به تدریج داریم ولایت فقیه را شاه می کنیم.”

علی مطهری نیز در سخنانی که تا کنون از هیچ چهره‏ اصولگرایی شنیده نشده، می‌گوید: “مجلس به شاخه دفتر رهبری تبدیل شده و اگر  مجلس هفتم و هشتم به وظیفه خود عمل می‌کرد، پدیده احمدی‌نژاد ظهور نمی‌کرد.”

اکنون بیش از دو سال است که نام آیت الله خامنه‏ای در نگاه طرفداران جنبش سبز و منتقدان و مخالفان جمهوری اسلامی به عنوان متهم ردیف اول تقلب در انتخابات سال 88 و حوادث بعد از آن مطرح است.

سخنان روز 15 فروردین وی در جمع اعضای هیات دولت و هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی، بعد از سه ماه تاخیر تنها چند ساعت پس از انتشار اظهارات عتاب آلود محمد خاتمی منتشر شده است. آنجا که رئیس جمهور سابق ایران گفته است: “ آقای موسوی در مناظره انتخاباتی گفت دولت، دولت رمالی است. گفتند حرف اشتباهی بوده، حالا ببینید خودشان آش را چه شور می‏کنند؟”

این انتقاد صریح شاید بیش از همه متوجه آیت الله خامنه‏ای بود. وی در خطبه‏های نماز جمعه روز 29 خرداد 88، تنها یک هفته پس از انتخابات ریاست جمهوری نهم با اشاره به مناظره‏های انتخاباتی و انتقاد شدید از رقبای محمود احمدی‏نژاد گفته بود: “رئیس جمهور را خرافاتی، رمال و از این نسبت‌های خجالت‌آور دادند. ما که در جریان امور هستیم، می‌بینیم و می‏دانیم که اینها خلاف واقع است.”