اون مک اسکیل
گفته می شود آمریکا و اروپا برای پایان دادن به بن بست موجود بر سر برنامه هسته ای ایران، خود را آماده ارائه یک پیشنهاد بزرگ به این کشور می کنند.
دولت اوباما با دست زدن به آنچه یک تغییر اساسی در سیاست محسوب می شود، آماده کنار گذشتن پیش شرط موجود برای آغاز گفتگو ها بر سر مسأله هسته ای با ایران شده است؛ پیش شرطی که ابتدا از ایران می خواست فرآیند غنی سازی اورانیوم را به حالت تعلیق درآورد.
این پیش شرط، بزرگترین مانع بر سر راه تلاش برای گشایش راه مذاکرات ظرف چند سال گذشته بوده است. دولت بوش بر سر این پیش شرط اصرار داشت و ایران نیز مرتباً آنرا رد می کرد.
قرار است اطلاعیه ای در مورد زمان و مکان برگزاری گفتگوهای مستقیم ایالات متحده در کنار اروپا با ایران بر سر مسأله هسته ای صادر شود.
انجام این مذاکرات با تهدید های دولت جدید اسرائیل به رهبری بنیامین نتانیاهو مبنی بر بمباران تأسیسات هسته ای ایران و بازداشتن این کشور از دستیابی به توانمندی هسته ای، از فوریت بیشتری برخوردار شده است. اسرائیل پیش بینی می کند ایران تا پائیز به چنین توانمندی دست خواهد یافت.
شیمون پرز رئیس جمهور اسرائیل در مصاحبه رادیوئی روز یکشنبه از محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران خواست به گفتگوهای پیشنهادی باراک اوباما بپیوندد. پرز گفت اگر احمدی نژاد از موضع هسته ای عقب نشینی نکند، “ما به او حمله خواهیم کرد.“
آمریکا، اروپا و اسرائیل، ضمن متهم کردن ایران به در سر داشتن سودای تولید سلاح هسته ای، می گویند چنین اقدامی غیرقابل پذیرش است. تهران این اتهام را رد می کند و ادعا می کند برنامه هسته ای آن کشور تنها در خدمت اهداف صلح جویانه و تولید برق است.
ایران در سراشیبی جادۀ دستیابی به توانمندی تولید سلاح هسته ای قرار گرفته است. به همین دلیل، فشار آمریکا به تهران برای توقف فعالیت های هسته ای امری مشکل و مشکل تر می شود.
بهترین امتیاز متصور برای اوباما، توافق بر سر دراختیار گرفتن دانش فنی از سوی ایران، اما متوقف ساختن تولید تسلیحات هسته ای و برقراری نظارت شدید توسط بازرسان هسته ای سازمان ملل می باشد.
خاویر سولانا رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا هفته گذشته پیشنهاد گفتگوی مستقیم ایران با آمریکا در همراهی با انگلستان، فرانسه، آلمان، روسیه و چین را ارائه کرد. گفته می شود سعید جلیلی مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران نیز با انجام این گفتگوها موافقت کرده است.
روزنامه تهران تایمز گزارش داد جلیلی روز دوشنبه با سولانا صحبت کرده و از گفتگوهای پیش رو استقبال کرده است. وی گفت تمام طرف ها باید “واقعیتها و پیشرفت های اخیر در دنیا” را مدنظر داشته باشند.
یک مقام وزارت خارجه آمریکا که هنوز هیچ گونه پاسخی از سوی ایران را تأیید نکرده، گفت آمریکا همچنان آماده دیدار با ایران است. وی گفت: ”چنین گفتگوهائی، می تواند فرصتی برای برقراری تماس درباره نحوۀ حل و فصل بن بست موجود در سال های گذشته و همکاری در زمینه پاسخگوئی به نگرانی های به جاماندۀ بین المللی از برنامه هسته ای ایران باشد.“
یک مقام انگلیسی از اظهار نظر در مورد کنار گذاشتن پیش شرط های موجود خودداری کرد ولی گفت: “انگلستان در مجموع از تغییر مسیر سیاست آمریکا به سوی ایران استقبال می کند.“
از سوی دیگر، روابط ایران و آمریکا با محاکمه یک خبرنگار آمریکائی- ایرانی در پشت درهای بسته در ایران با تنش هائی روبرو شده است.
آمریکا برای آزادی رکسانا صابری 31 ساله که به جاسوسی متهم شده، بر ایران فشار وارد می کند. علیرضا جمشیدی سخنگوی قوه قضائیه ایران اعلام کرد دادگاه ظرف دو یا سه هفته آینده، حکم خود را صادر خواهد کرد.
منبع: گاردین- 14 آوریل
