فیروزه خسروانی
ونیز و ایران در قاب آئینه قرار گرفته اند. ونیز، مناظر ایران را از پنجره هایش می بیند. چشمان ونیز، ریکاردو زیپولی، استاد ادبیات فارسی در دانشگاه کافوسکاری ونیز و کارشناس فرهنگ و شعر ایران است: نمایشگاه عکس های زیپولی، هفته گذشته در موزه هنرهای معاصر تهران، با همت سفارت ایتالیا در تهران، افتتاح شد. زیپولی از سال 1972، نگاهش را به ایران برده است، درست مثل مارکو پولو در “شهرهای نامرئی” کالوینو و تصاویر گوناگونی از این کشور به مان نشان می دهد. ما امروز شاهد این بودیم که چگونه مردم ایران، انعکاس تصویر خود را با عشق عمیقی که نسبت به سرزمینشان دارند، در این عکس ها دیدند.
ونیز، با وجود اینکه از دیرباز برای عکاسان یکی از بهترین مکان ها و سمبل ها بوده ، اما عکاسی در آن جا مشکل است. زیپولی، از مکان های همیشگی گذر می کند و نگاهش را به جای دیگری می دوزد. تصویری که زیپولی از ایران نشان می دهد، به ما کمک می کند تا آن سوی ایرانی که محدود به زندگی شهری شده بود را ببینیم، ایرانی که در تهران خلاصه شده بود.
تصاویری که امروز از تهران پایتخت ایران، گرفته می شود غالبا چادرهای سیاه و نظامیانی با ریش سیاه است. نمایشگاه عکس زیپولی، فرصتی در اختیار ما می گذارد که بتوانیم ورای مقوله سیاست، درباره ایران صحبت کنیم. ایرانی ها که مناظر کشورشان را از چشمان زیپولی دیدند، این امکان را پیدا کردند تا از واقعیتی را که مدام از داخل و خارج کشور سیاست زده می شود، دور شوند. زیپولی، که معتقد است فضای کافی به تصاویری که قلب ایرانیان را به تپش می اندازد، مناظر ایران، داده نشده می گوید:« متاسفانه در دوسال اخیر، معرفی ایران به غرب، در انحصار سنگسار، اعدام و دستگیری ها درآمده است. من همیشه به دوستان ایتالیایی ام می گویم که برای اینکه ذهنتان از تصاویر مخدوش رسانه ای رها شود، به ایران بیایید». ژئوپولیتیک، اطلاعات زیادی از یک کشور در اختیار ما می گذارد اما از زندگی که در یک سرزمین با فرهنگش، خانه هایش، خیابان هایش و روحی که در آن جریان دارد، دور است. شعر، اولین قربانی نگاه سیاسی به یک کشور است و حضور “شاعر” یکی از مهم ترین شخصیت ها در هویت ایرانی است.
ریکاردو زیپولی یکی از دقیق ترین کارشناسان شعر ایران، چه کلاسیک و چه معاصر، ده سال اخیر عمرش را وقف ترجمه و تحقیق در این عرصه از ادبیات کرده است. زیپولی، بارها تاثیر پذیری اش از مناظر ایران را در شعرهایش نشان داده است. تصاویری از: شالیزار های شمال، نخلستان های جنوب، خر هایی که در سایه دیوار های کاهگلی لمیده اند، کوه های پوشیده از برف، بادی که روی شنزار می وزد، ابرهایی که خورشید پشتشان پنهان شده است و سایه ها و راه هایی که امتداد دارند.
منبع: ایل مانیفستو 4 مارس