پیام رهنما
نمایشگاه نقاشی محمد صالحی زاده با عنوان “حمایت از تنگه بلاغی ودشت پاسارگاد” عصر دیروزدرساختمان کمیسیون ملی یونسکو در تهران باحضور جمعی ازبزرگان نقاشی ایران افتتاح شد. محمد صالحی زاده در این مراسم به پرسش های خبرنگار روز در تهران پاسخ داده است.
لطفا بیوگرافی مختصری از خودتان برایمان بگویید.
من اهل شهرستان بوشهر هستم. دیپلم هنرهای زیبا از مدرسه هنری اصفهان آخرین مدرک تحصیلی ام است. البته وارد دانشگاه آزاد شدم اما به دلیل مسائل شخصی موفق به ادامه تحصیل نشدم. نمایشگاههای جمعی زیادی داشتم. اولین نمایشگاه انفرادی من درسال 75 بود. 2نمایشگاه در سال گذشته ویکی امسال برپا شد. حضوردر هشت جشنواره سراسری جوانان هم درپرونده کاری ام است.
فضای ارائه داده شده درنقاشی های شما دراین نمایشگاه کاملا مدرن است. لطفا درمورد آن وشیوه کارتان برایمان توضیح دهید.
با توجه به کتیبه ای منشوراز کوروش کبیر که نمونه چاپی آن را درنمایشگاه می بینید تلاش کرده ام که تفکرات غالب درنقاشی هایم درفضایی کاملا مدرن ارائه شود. زیرا احساس کردم محتوای آثار، با توجه به پیشینه تاریخی طولانی نیاز به راهکارهای مناسب جهت ارتباط با مخاطب رادارد. نقاشی ها را روی بوم انجام داده ام و ماده اصلی من دررنگ بندی ها، رنگ روغنی است که با ترفندهای تکنیکی طوری طراحی شده است تا بافت قابل ملاحضه ای جهت ایجاد حس کهنگی یا پوسیدگی دربیننده به وجود بیاید.
معمولا شما برای تولید یک تابلوی نقاشی چه مقدار وقت می گذارید؟
من دراین نمایشگاه 14 تابلورا به معرض تماشای عموم گذاشته ام که 2یا 3 نمونه آن ها را درنمایشگاههای دیگرم استفاده کرده بودم. عمده کارها دراینجا جدید است. من اکثرا درطول هفته دو تابلو را به سرانجام می رسانم. البته گاهی اوقات هم این پیش نمی آید، نه به دلیل اینکه من به مساله تکنیک اهمیتی نمی دهم اما گاهی آن روح خاص برای ارائه احساس درمن افت می کند که این اتفاقا ویژه هرکسی است که کار هنری انجام می دهد.
آقای صالحی زاده چه شد که به فکر برپایی این نمایشگاه افتادید؟
هر هنرمندی درکار خود بیان ویژه ای را داراست که ازآن به عنوان زبان انتقال اهداف و مسائل استفاده می کند. من هم دردنیای خود از این شکل وعنصربه نوعی بهره می برم. به نظرم صرفا کشیدن طرح ویا نقش برای ایجاد یک محیط زیبا کاربزرگی نیست. به دلیل اینکه تفکر درچنین اثری تعریف نشده وشاید می توان گفت که قدرت دست وتکنیک نمود زیادی درآن دارد. البته این نوع کار هم ارزش هایی را برای خود داراست که من شخصا باآن بسیار مخالفم. من یکی ازانسانهایی هستم که درایران زندگی می کنم وبه خاک وطنم عشق می ورزم. رسالت من محافظت ازایران با ابزاری است که توان استفاده ازآن رادارم. این ابزار برایم نقاشی است.
در اغلب تابلوهای شما گوشه هایی از آثار ملی مامخصوصا درتخت جمشید ومقبره کوروش دیده می شود. طرح هایی که اندوه وغم درآنها به شدت موج می زند. به نظر برداشتهای ذهنی شما نسبت به این مکانها کاملا پردرد وافسوس است. برایمان توضیح می دهید؟
ماجرای سد سیوند وتخت جمشید یکی از بزرگترین جنایات علیه میراث کهن ایرانی است. چطور می شود تا جایگاه خالی اثری که بیش از 6000 سال قدمت دارد را پرکرد؟ آقایان گمان می کنند که با اتومبیلی سروکار دارند که پس از تصادف دوباره به صافکاری می رود ودرست می شود؟شما ببینیددرکشورهای دیگر از یک تکه سفالی که قدمتی هرچند ناچیز دارد چگونه محافظت ونگهداری می کنند. ولی ما باید چنین گنجینه ارزشمندی را که معرف فرهنگ وتاریخ وتمدن ماست نابخردانه وبر اساس یک کوته فکری ازبین ببریم. هرچیزی را به باعث وبانی ومسئول این خیانت بزرگی که درحال صورت گرفتن است می شود نسبت داد. این حرکت به هیچ عنوان توجیه پذیر نیست. ما نمی توانیم به بهانه استفاده ازمنابع اقتصادی به همین سادگی چنین مکانهایی را ازبین ببریم. اعتقادم این است که اگرآن منطقه به خوبی کاوش شود یکی از عجایب جهان است. می دانید ما چه قدرمی توانیم توریست جذب ایران کنیم. می دانید مردم آنجا چه قدر می توانند درآمد داشته باشند. افسوس. تصمیمی گرفته شده که دقیقا درتقابل با فرهنگ ملی ما است.
از آنجا که هر حرکت فرهنگی یا هنری درایران موافقان ومخالفان زیادی دارد حتما دربرپایی نمایشگاه شما هم این مساله به وجودآمده است. نظرتان چیست؟
بله. من ابتدا قصد داشتم این نمایشگاه را درشیراز که فکر می کنم یکی از مکانهای مهم برای برپایی بود، برگزار سازم. اما با کمال تعجب این حرکت با مخالفت سرسختانه سازمان میراث فرهنگی شیراز روبرو شد.
بهانه شان چه بود؟
می گفتند به دلیل حساسیتهای به وجود آمده درمورد سد سیوند ممکن است نمایشگاه دردسرساز شود. تلاش زیادی کردم تا بالاخره درآنجا هم نمایشی را از آثارم ارائه دهم اما فقط مخالفت، مخالفت، مخالفت. اما کمیته ملی یونسکو درتهران حمایتهای زیادی ازمن کردند که واقعا تا ثیرگذار بود.
مثلا؟
مهم ترین مساله برای یک نمایشگاه جذب مخاطب وبازدید کننده است. مخصوصا اینکه حضور مردم درنمایشگاه باعث قوت قلب هنرمند می شود که این مساله برای من درپرداخت صحیح تر وقوی تر درکارهای بعدی ام مهم است. سازمان یونسکو تبلیغات گسترده ای را برای معرفی نمایشگاهم به مردم انجام داد که من از این بابت بسیار خوشحالم.
آیا برنامه ای برای برپایی این نمایشگاه درکشورهای دیگر هم دارید؟
بله حتما. طبق برنامه باید به چند کشور سفر کنم. البته هنوز نام ونشانی کشورها مشخص نشده است.
به نظرتان پایان ماجرای آبگیری سد سیوند کجاست؟
قطعا مسئولین میراث فرهنگی ودیگر سیاستگذاران این برنامه کار عاقلانه ای راانجام می دهند واین جریان متوقف می شود. درصورتی که این سد آبگیری شود صددرصد آرامگاه کوروش بزرگ نابود خواهد شد ومطمئن باشید که مردم ما به هیچ عنوانی نابودی آن را تحمل نخواهند کرد.
و سخن آخر؟
ببینید همانطور که کعبه برای مسلمین جهان بیانگر عظمت واقتدار و بزرگی است، آرامگاه کوروش هم برای ایرانیان نماد فرهنگ وقومیت وملیت است. البته مقایسه من درتوصیف ارزشها است نه مقدار آنها. تخریب میراث ملی باعث بیگانگی این نسل وآیندگان درمورد گذشته خواهد شد واین مقدمه مساله تهاجمات فرهنگی است که آقایان به غلط فقط شعار آن را می دهند.