یک مقام مسوول در وزارت آموزش و پرورش از الزامی شدن زنگ نماز در تمامی مدارس کشور خبر داده است. او در عین تاکید بر الزام اجرای زنگ نماز توسط مدارس، عنوان کرده که بابت شرکت نکردن در نماز از دانش‌آموزان کم نخواهد شد.
به این ترتیب و بنا به گفته مدیرکل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش، از ابتدای سال تحصیلی ۹۳-۹۴، زنگ نماز “همزمان با افق شرعی” در تمام مدارس ایران به صدا در خواهد آمد.
اسلامی‌سازی، از تیر ۵۹ تا تیر ۹۳
۳۴ سال پیش در چنین روزی، نیمه تیر ماه سال ۵۹، فرمان اسلامی شدن مدارس صادر شد. در آن زمان، محمد علی رجایی، یک چهره انقلابی جای غلامحسین شکوهی، یکی از متخصصان بزرگ و نامدار تعلیم و تربیت را در وزارت آموزش و پرورش گرفته بود و سودای همسو کردن مدارس با انقلاب و اسلام را داشت. در اطلاعیه آموزش و پرورش تهران به تاریخ ۱۵ تیر ۱۳۵۹ آمده بود که مدارس مختلط در هر مقطعی باید برچیده شده و ضمن شناسایی و اخراج معلمانی که “خوراک غیراسلامی” به دانش‌آموزان می‌دهند، “افراد مکتبی و لایق” را جایگزین کنند. “پاکسازی” گسترده در وزارت آموزش و پرورش و تلاش برای اسلامی کردن تعلیم و تربیت در مدارس، ثمره تدابیر آن دوران است که تا سال‌ها با شدت ادامه داشت.
با وجود همه این تدابیر، در سالیان اخیر از بی‌توجهی به برگزاری نماز جماعت در مدارس انتقاد می‌شده تا جایی که چندین بار مسوولان از الزام مدارس به برگزاری نماز جماعت گفتند اما کارگر نیفتاد تا این که اکنون نوبت به “زنگ نماز” رسیده است.
محمدرضا مسیب‌زاده، مدیرکل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با ایسنا درباره “طرح جامع تقویت و تعمیق فرهنگ اقامه نماز” و “زنگ نماز” توضیح داده است. او گفته است: “باید زنگ نماز همزمان با افق شرعی در تمام مدارس کشور به صدا در آید. این امر مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش را دارد.”
به گفته مسیب‌زاده، با این که زنگ نماز در تمام مدارس کشور الزامی است، اما حضور دانش‌آموز اختیاری خواهد بود و هیچ نمره‌ای از آنها بابت عدم حضور در صفوف نماز کسر نخواهد شد.
او عنوان کرده که “طرح جامع تقویت و تعمیق فرهنگ اقامه نماز در مراکز آموزشی و تربیتی از طرح‌های ارزشمندی است که توسط شورای عالی آموزش و پرورش به تصویب رسیده و امسال زمینه اجرایی شدنش را در مدارس و مراکز آموزشی سپری خواهد کرد. جلسه ستاد اقامه نماز با حضور وزیر آموزش و پرورش، نماینده ولی فقیه، حجت‌الاسلام والمسلمین قرائتی و اعضای شورای معاونین وزارت آموزش و پرورش برگزار شد که اجرایی شدن این طرح از جمله مباحث محوری و از مصوبات این جلسه بود.”
به این ترتیب یکی از مدیران ارشد هر کدام از مراکز و معاونت‌ها، به عنوان “رابط” این طرح در محل ماموریت خود انتخاب شده و تحقق “اقامه شکوهمند نماز” را پیگیری خواهند کرد. ضمن این که مدیران ارشد و مدیران مدارس هم باید در صف‌های نمازهای جماعت حاضر باشند.
اما اعلام قطعی و الزامی شدن زنگ نماز برای نخستین بار صورت نمی‌گیرد، بلکه معاون وزیر هم در فروردین ماه امسال در این باره سخن گفته بود. حمیدرضا کفاش هم تاکید کرده بود که “اقامه نماز کاملا اختیاری است و برای نخواندن نماز هیچ امتیاز و نمره‌ای از دانش‌آموزان کسر نمی‌شود.”
در سال‌های گذشته هم چندین بار الزامی و اجباری بودن برگزاری نماز جماعت در مدارس توسط مسوولان وزارت آموزش و پرورش گوشزد شده بود. از جمله یکی از مدیران آموزش و پرورش تهران در مهر ماه ۱۳۸۹ اعلام کرد که پخش اذان و برگزاری نماز در همه مدارس صورت می‌گیرد و برنامه‌ریزی درسی هم به گونه‌ای انجام خواهد شد که کلاس‌های آموزشی و برنامه امتحانات با اذان تداخل نداشته باشد.
از سوی دیگر معاون سابق اداره کل قرآن، نماز و عترت وزارت آموزش و پرورش در تابستان سال گذشته توضیح داد که چرا اجرای زنگ نماز در مدارس با مشکل مواجه شده است. چرا که برخی مدارس به این مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش استناد می کردند که هیچ مساله‌ای نباید کلاس های درس را برهم بزند. اما او وعده داده بود که با تصویب طرحی، برگزاری نماز جماعت و پخش اذان در مدارس قانونمند خواهد شد، همان طرحی که امسال اجرایی شده و بخشنامه آن نیز به مدارس ارسال شده است.
آموزش و پرورش، وزارتخانه‌ای پر مشکل
اجباری شدن زنگ نماز احتمالا یکی از طرح‌های جنجالی وزارت آموزش و پرورش دولت حسن روحانی خواهد بود. وزارتخانه‌ای که سکانش در اختیار علی اصغر فانی است. فانی پس از این که محمدعلی نجفی نتوانست رای اعتماد مجلس را برای حضور در کابینه به دست بیاورد، سرپرست این وزارتخانه شد و در همان ایام هم دل مجلسیان را با تاکید بر طرح‌هایی مانند “محرم‌سازی” مدارس دخترانه به دست آورد. البته او پس از اولین حضور در جلسه هیات دولت توضیح داد که منظورش از محرم‌سازی مسقف کردن مدارس دخترانه نبوده و در همان ایام مدیران آموزش و پرورش به دنبال اجرای “منشور حجاب و عفاف” در مدارس و صدور کارنامه حجاب بودند.
وزارت آموزش و پرورش با مشکلات مالی شدیدی مواجه است که به گواه کارشناسان این حوزه باعث افت کیفیت تعلیم و تربیت در مدارس شده است. شیرزاد عبداللهی، کارشناس مسائل آموزشی پیش از این در گفت‌وگو با “روز” توضیح داده بود که “گفتمان معیشت‌محور در آموزش و پرورش گفتمان آموزشی و تربیتی را عقب رانده و همه از وزیر تا مدیر مدرسه و معلم درباره افزایش حقوق و بودجه و اعتبارات و کسری بودجه حرف می‌زنند. دود این وضعیت به چشم خانواده‌ها می‌رود که هر سال تابستان مهم‌ترین غصه شان یافتن مدرسه‌ای خوب برای تحصیل فرزندانشان است از منظر خانواده‌ها آموزش و پرورش یک سازمان آشفته و ضعیف و ناکارآمد است که کیفیت کار در آن هرسال تنزل بیشتری می‌کند.”
به این ترتیب اجرا و در اولویت قرار گرفتن طرح‌هایی مانند محرم‌سازی و یا زنگ نماز، آن هم در شرایطی که یک سوم از کلاس‌های مدارس کشور به دلیل کمبود بودجه با بخاری‌های نفتی و گازی گرم می‌شوند و حوادثی مانند آتش‌سوزی شین‌آباد را رقم می‌زنند، مورد تردید و سوال قرار می‌گیرد. به ویژه این که به تازگی افشای برخی موارد تجاوز و کودک آزاری در مدارس کشور، افکار عمومی را مضطرب و نگران کرده است.
