آدام کوری
بازار نفت خام، از زمانی که اعلام شد کشورهای غربی آماده اند تا خرید نفت از ایران را تحریم کنند و این دومین صادر کننده سازمان اوپک را تحت فشار قرار دهند، شاهد روندی از نمایش های گوناگون بوده است.
هفته گذشته اعلام شد کشتی سازان چینی تحویل 12 تانکر نفتی را به شرکت نفت ایران از ماه مه شروع می کند؛ دو ماه زودتر از آنکه کشورهای اروپایی حمل نفت ایران را توسط کشتی های شرکت های بزرگ نفتی را تحریم خواهند کرد.
شرکت نفت ایران که قبلا شرکت ملی نفتکش های ایران نام داشت در سال 2000 به بخش خصوصی واگذار شد و اکنون در مالکیت سه صندوق بازنشستگی ایران است. این شرکت اکنون 39 کشتی دارد، از جمله 2 تانکر بسیار بزرگ برای حمل نفت خام، و امروزه یکی از بزرگ ترین شرکت های حمل نفت خام به شمار می آید.
ناظران صنعتی گفتند هفت تانکر دیگر قرار است تا پایان سال به ایران تحویل شود و چهار تانکر باقیمانده نیز تا پایان سال 2013 تحویل خواهد شد. این تانکرها در حال حاضر به شدت مورد نیاز شرکت نفت ایران است زیرا در شرایط فعلی شرکت های بین المللی بر اثر تحریم های علیه ایران روز به روز بیشتر از حمل نفت ایران سرباز می زنند.
یکی از متخصصین نفتی در بیجینگ گفت “این تانکر ها در شرایط تحریم بار بیشتری حمل می کنند.”
تحریم های اروپا بیمه گران اروپایی را از بیمه کردن محموله های ایرانی منع کرده است و این امر هزینه حمل نفت را برای بسیاری از خریداران، نظیر چین، هند، ژاپن و کره جنوبی، افزایش می دهد.
اروپا بطور سنتی بزرگ ترین خریدار نفت ایران بوده است، ولی اکنون سعی دارد نفت خود را از منابع دیگر تامین کند.
ایران با اعلام اینکه دستگاه های رد یابی تانکرهای خود را از کار انداخته است تا قبل ردیابی نباشند، کمکی به خود نکرده است.
منابع نفتی گفتند اغلب کشتی های ناوگان کشتیرانی شرکت نفت ایران از صفحه رادار پنهان هستند و مسیر های آنها قابل ردیابی و نظارت نیست.
تحریم های نفتی اروپا که با تحریم موسسات مالی ایران توسط آمریکا همراه شده است، ایران را با کاهش تولید و صدور نفت روبرو کرده است.
در همین حال برخی تحلیلگران می گویند فروش “ارزان و مخفیانه” نفت توسط ایران نیز کاهش یافته است. یک ارزیابی اخیر از ناوگان کشتیرانی ایران نشان می دهد که تنها 7 کشتی از ناوگان 25 کشتی ایران هنوز با روشن بودن دستگاه های ردیابی حرکت می کنند.
بازارها نگران آن هستند که هر چه تحریم ها بر ایران بیشتر اثر می گذارد، به همان نسبت ردیابی میزان فروش نفت ایران و نظارت بر میزان بارگیر تانکر ها از جزیره خارک دشوار تر می شود.
لیکن ناطران بازار با دقت و در حالیکه شایعات در باره مقاصدی که از ایران نفت می خرند بیشتر می شود، بر وضعیت بازار نظارت دارند. از نظر تدارکاتی ایران نمی تواند تمام صادرات نفت خود را به تنهایی حمل کند و در گذشته همواره از شرکای خارجی برای این کار استفاده کرده است.
برخی معتقدند که ایران نفت خود را عمدتا به چین صادر می کند، که از شرکای استراتژیک این کشور است. با این وجود تا کنون شاهدی بر این مدعا یافت نشده است.
یکی از متخصصین نفتی ایرانی گفته است که به اعتقاد وی اکنون هند بیشترین میزان نفت ایران را می خرد و این خرید را با اعتبارات هفت ماهه پرداخت می کند.
اگر قرار باشد ایران نفت خود را با کشتی های خود حمل کند مساله ای که با آن روبروست پرداخت هزینه های بندری و غیره برای این محموله است که به گفته کارشناسان تقریبا معادل 5 میلیون دلار برای هر سفر است. علاوه بر این شرکت های بیمه هم در بیمه کردن کشتی های ایران مشکل دارند.
هرچند خبر مربوط به توسعه ناوگان کشتیرانی ایران هنوز اثر چندانی بر قیمت نفت نگذاشته است ولی می توان تصور کرد که این اقدام توان بالقوه چنین تاثیری را دارد.
منبع: بیزنس اینسایدر– 19 آوریل
