هنر روز، در بخش کتاب می کوشد کتاب ها و نشریاتی را که در حوزه اندیشه و هنر مباحث نظری را منعکس می کنند یا در مسائل اجتماعی و سیاسی مباحثی درخور دارند، به خوانندگان خود معرفی کند. ارجحیت با کتاب های روز خواهد بود، ولی این امر به معنای غفلت از آثارمنتشر شده در گذشته دور یا نزدیک نیست. کتاب های منتشره از پدیدآورندگان ایرانی به زبان های دیگر یا ترجمه شده به این زیان ها هم در کتاب روزجای ویژه ای خواهند داشت. ناشران و پدید آورندگان آثار می توانند برای معرفی یک نسخه کتاب به نشانی زیر بفرستند.
P.O.Box 94000 creteil cedex
France10014
سرگذشت ما، فروغ زندگی
نویسنده: عزیزالملوک آذرخشی
855 ص، تهران: نشر نامک، 1387، چاپ اول
این کتاب، خاطرات خانم عزیزالملوک آذرخشی (شیبانی) است. او که در سال 1296 خورشیدی به دنیا آمده است، مادری از تبار قاجار دارد. دوران نوجوانی و جوانی خانم شیبانی مصادف با تغییر و تحول بسیاری در عرصه سیاسی ایران بود. او در این دوران، و سال های بعد در شهر مشهد، بر خلاف رویه آن روزگار، سنت شکنی کرد و به تعلیم و آموزش دختران پرداخت. بعدها به طور گسترده در فعالیت های اجتماعی و فرهنگی شرکت کرد. خاطرات عزیز الملوک آذرخشی (شیبانی)، بخشی از تاریخ اجتماعی و تحولات فرهنگی ایران، از اواخر دوران قاجار تا پایان حکومت پهلوی را از زبان زنی از طبقه ممتاز اجتماعی در آن دوران روایت می کند.
زندقه در سده های نخستین اسلامی
نویسنده: حمیدرضا مطهری
304 ص، تهران: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1387، چاپ اول
زندقه، جریانی فکری، فرهنگی، اعتقادی، اجتماعی و سیاسی بود که در سده های نخستین هجری در سرزمین های اسلامی گسترش و رونق یافت. این جریان که ریشه در دوران پیش از اسلام در ایران داشت، از اواخر دوره بنی امیه دوباره ظهور کرد و در عصر اول عباسیان به اوج رسید. کتاب حاضر، پژوهشی است درباره این نهضت فکری و اجتماعی، گروه های متهم به آن، و نیز علل و عوامل و واکنش های مختلف در برابر آن. کتاب با مقدمه ای درباره پیشینه پژوهش در این زمینه و منابع کار آغاز می شود. سپس مفهوم زندقه به لحاظ لغت و ریشه مورد توجه قرار می گیرد. «گروه های مختلف زنادقه»، «علل و عوامل ظهور و گسترش زندقه» و «واکنش در برابر زنادقه»، عنوان های بخش های بعدی کتاب است.
حافظ به گفته حافظ
(یک شناخت منطقی)
نویسنده: محمد استعلامی
207 ص، تهران: انتشارات نگاه، 1387، چاپ اول
در این کتاب، نویسنده که از استادان برجسته زبان و ادبیات فارسی و از پژوهشگران شعر و اندیشه های «حافظ» است، خواننده را با زبانی ساده و روان با شعر «حافظ» و بن مایه های آن آشنا می کند. «حافظ به گفته حافظ» کتابی فشرده، مختصر و مفید است که در آن نویسنده تلاش کرده است به دور از گمانه زنی و حاشیه رفتن، تنها با مراجعه به اشعار «حافظ» و پیگیری منطقی آنها، تصویری از دنیای شگفت انگیز این نابغه غزل عرفانی فارسی در مقابل خواننده قرار دهد. عناوین بخش های اصلی کتاب عبارتنداز: «شیرازعصر حافظ»، «از سرگذشت حافظ»، «ذهن و اندیشه حافظ»، «درک منطقی کلام حافظ» و «حافظ و دیگران».
جامعه شناسی در ادبیات فارسی
نویسنده: فریدون وحیدا
372 ص، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها، 1387، چاپ اول
در این کتاب، کنش متقابل ادبیات فارسی و جامعه ایران و تاثیر گذاری این دو بر یکدیگر بررسی، و انعکاس اوضاع و احوال اجتماعی در آثار ادبی فارسی در دوره های مختلف نشان داده شده است. نویسنده پس از ارائه کلیاتی درباره ادبیات و دیدگاه های گوناگون پیرامون آن و هم چنین توضیحاتی درباره برخی از مفاهیم، به بازتاب اوضاع اجتماعی در نخستین آثار ادبیات فارسی در قرون اولیه اسلامی می پردازد و سپس کار خود را تا پایان عصر مشروطیت پی می گیرد. در این پژوهش، نویسندگان و شعرایی مانند «عبید زاکانی»، «فردوسی»، «سعدی»، «حافظ» و… که در آثارشان اوضاع اجتماعی به شکل گسترده تری تجلی می کند، نقش و جایگاه ویژه ای دارند.
قصه عاشقان قدیمی
(چشم اندازی بر چگونگی قصه عامیانه و قصه گویی)
نویسنده: ایرج بهرامی
284 ص، تهران: نشر ورجاوند، 1387، چاپ اول
در این پژوهش، چگونگی قصه عامیانه، یعنی ساختار، خاستگاه اجتماعی، زمان پیدایش و ویژگی های آن بررسی شده است. نویسنده ضمن پرداختن به هنر قصه گویی (نقالی) از دیرباز تا امروز، انعکاس آن را در آثار نویسندگانی چون «صادق هدایت»، «فضل الله مهتدی»، «عباس اقبال»، «محمد جعفر محجوب» و «ابوالقاسم انجوی شیرازی» پی گرفته و به عنوان نمونه، دو قصه عامیانه عاشقانه را تصحیح کرده و در پایان این مجموعه آورده است.
نگاهی به آموزش علمی موسیقی در تبریز
نویسنده: سید جواد حسینی
302 ص، تبریز: انتشارات آیدین، 1387، چاپ اول
این کتاب، تاریخچه هنرستان موسیقی تبریز و دانشسرای هنر در این شهر است. نویسنده با استفاده از اسناد و مدارک موجود و گفتگو با بازماندگان این مراکز هنری، چگونگی پیدایش و تحولات آنها را بررسی کرده است. عناوین بعضی از مباحث اصلی کتاب عبارتنداز: «زمینه های فرهنگی و هنری تشکیل هنرستان موسیقی تبریز»، «مقدمات تاسیس هنرستان موسیقی تبریز»، «تشکیل هنرستان موسیقی تبریز و تاثیر آن در رشد و شکوفایی موسیقی در آذربایجان»، «تصویر کلی از فعالیت های هنرستان موسیقی تبریز»، «رؤسای هنرستان موسیقی تبریز و عملکرد آنان»، «تاسیس دانشسرای هنر تبریز»، «هنر آموزان هنرستان موسیقی و دانشسرای هنر»، «هنرجویان هنرستان موسیقی و دانشسرای هنر» و «اسناد فعالیت های هنری هنرستان موسیقی تبریز و دانشسرای هنر».
هویت قومی در جمهوری آذربایجان
نویسنده: الیاس واحدی
261 ص، تهران: انتشارات موسسه ابرار معاصر، 1386، چاپ اول
جمهوری آذربایجان، سرزمینی چند قومی است. تفاوت های قومی این کشور تنها منحصر به زبان نیست، بلکه ویژگی های نژادی و دینی – مذهبی را نیز در بر می گیرد. در کتاب حاضر، دسته بندی های نژادی- قومی و دینی – مذهبی و تاثیر و نقش آنها در شکل گیری هویت کنونی مردم جمهوری آذربایجان بررسی شده است.
صورت بندی مطالعات زنان در جهان اسلام
نویسنده: محمد پزشکی
312 ص، تهران: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1387، چاپ اول
از زمان جنبش بازخیزی اسلامی در دوره معاصر، یعنی از نیمه دوم سده نوزدهم میلادی تاکنون، مطالعات زنان همواره بخش جدایی ناپذیری از روند نظریه پردازی در جهان اسلام بوده است. در کتاب حاضر مطالعات زنان در اندیشه اسلامی معاصر بررسی شده است. محدوده زمانی مورد بررسی، فاصله ربع دوم سده بیستم میلادی تا پایان این سده است. در این دوره چهار دیدگاه کلی در مطالعات زنان در جهان اسلام قابل شناسایی است: دیدگاه نوسلفی، دیدگاه اجتهادی، دیدگاه تجددگرای اسلامی و دیدگاه معرفت شناسانه. دو دیدگاه نخست در زمره رویکرد اصول گرایی قرار می گیرند، اما دیدگاه تجددگرای اسلامی، رویکردی تجدد خواهانه به مسایل زنان دارد. در کتاب حاضر، نویسنده ضمن معرفی این چهار دیدگاه در مطالعات زنان در جهان اسلام، به بررسی و نقد آنها می پردازد.
باده عشق
(پژوهشی در معنای باده در شعر عرفانی فارسی)
نویسنده: نصرالله پورجوادی
330 ص، تهران: نشر کارنامه، 1387، چاپ اول
یکی از مفاهیم و واژه های کلیدی در ادبیات عرفانی ایران، مفهوم و واژه «باده» است. در پژوهش حاضر، پیشینه این مفهوم در شعر عرفانی فارسی بررسی شده است. از کی در ادبیات عرفانی ما لفظ «می» یا «باده» و مترادف های آنها، مانند خمر و مدام و شراب، به معنی عشق و عاشقی به کار رفته است؟ وقتی «می» یا «باده» در اینجا به معنای عشق باشد، در آن صورت معنای «جام» چیست؟ معنای «ساقی» و «پیر باده فروش» و «میکده» و «خرابات» چیست؟ این ها پاره ای از سوالات است که نویسنده در کتاب «باده عشق» به طرح و پاسخ آنها پرداخته است. او ضمن تحلیل این موضوعات از دیدگاهی تاریخی، راهی برای درک مضامین و تعبیرات استعاری زبان شعر صوفیانه – عاشقانه فارسی به خواننده علاقمند نشان داده است. کتاب شامل هشت بخش با این عناوین است: «ورود عشق به تصوف و زبان شعر صوفیانه»، «محبت و عشق، از فلسفه به تصوف»، «عشق در شعر صوفیانه»، «معنای حقیقی و معنای عرفانی شراب»، «پیدایش معنای مجازی باده در شعر فارسی»،«سیر تحولات معنای عشق: عشق حقیقی، عشق مجازی»، «عشق ازلی و باده الست» و «عشق کیهانی».
جامعه شناسی فرار مغزها
نویسنده:علی طایفی
160 ص، نشر فروغ 2008، چاپ اول
کتاب “جامعه شناسی فرار مغزها ” سرانجام پس از دوبار تلاش ناموفق برای چاپ در داخل ایران، از سوی انتشارات فروغ در آلمان منتشر شد. نویسنده کتاب دکتر علی طایفی جامعه شناس، پژوهشگر و نویسنده بیش از 150 مقاله علمی-اجتماعی و 5 کتاب از جمله “موانع فرهنگی تحقیق در ایران”، “جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران”، “عصر مهاجرت”، “آسیب شناسی گزینش عقیدتی-سیاسی در ایران”(منتشر نشده) است. وی هم اکنون مسئول بخش ایرانی انجمن یبن المللی جامعه شناسان بدون مرز بوده و در سال گذشته به دلیل فعالیت ها و نوشتارهای انتقادی در زمینه وضعیت کودکان، زنان، کارگردان و تلاش در حوزه جامعه شناسی عملگرا، برنده اولین جایزه بین المللی آلوین گولدتر-جامعه شناس منتقد آمریکایی-شد. او هم اینک مدیر نشریه الکترونیکی “جامعه شناسی ایران” است.
در پیشگفتار کتاب چنین آمده است: “فرار مغزها یا گریزنخبگان یکی از مهم ترین پدیده هایی است که ازسال های وقوع انقلاب سال ۵۷ تا امروز به عنوان یک مسئله اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی صدمات بسیاری را به جامعه درحال تحول ایران وارد کرده است. درحال حاضرجامعه ایران درصدر کشورهای مهاجر فرست و مهاجر پذیر جهان قرار دارد…
این ویژگی امکانات و محدودیت های بسیاری را نیزبه دنبال دارد. دراین بین خروج متخصصان که آگاهانه ازآن به فرار مغزها یاد می نمایم، آثار زیان بارتر و درعین حال فرصت های بسیاربیشتری را فراروی توسعه جامعه ایران نهاده است. با این وصف علیرغم کمیت بسیار و کیفیت گسترده این معضل، درطول سال های اخیر این پدیده کمتر مورد بررسی تجربی و نظری قرار گرفته و گاه آگاهانه مغفول واقع شده و از زعم بسیاری خروج دگر اندیشان، برای نظام سیاسی کشور دارای کارکردهای مثبت نیز بوده است!
خروج نیروهای متخصص از کشور یا به تعبیر امروز، فرار مغزها امر نوپدیدی است و به ویژه درجامعه ایران پدیده ای است انقلابی! این اطلاق از آن روست که پدیده فرار مغزها در ایران، محصول پس از انقلاب است و عمده دلایل آن نیز ناامنی سیاسی، جنگ، ناامنی اندیشگی و دینی، اقتصادی، و اجتماعی و حتی فرهنگی است. “
کتاب “جامعه شناسی فرار مغزها ” دارای خصیصه های متعددی از جمله توجه به مهم ترین نظریه های موجود در بررسی دلایل و تبعات بروز این پدیده، بهره گیری از جدیدترین آمار مهاجران متخصص ایرانی در سایر کشورهای جهان به ویژه اروپا و امریکای شمالی واستناد به یافته های تجربی داخل و خارج از کشور است.
”جامعه شناسی فرار مغزها “ کتاب یگانه ای است که جدا از بحث و تحلیل روزنامه نگارانه و استناد به آمار و اسناد نظری و تجربی ازصراحت و بیان آزادانه دلایل خروج متخصصان از کشور بهره می برد. این کتاب می تواند برای کلیه علاقمندان، دانشجویان، محققان، اساتید دانشگاه و روزنامه نگاران در حوزه های مختلف علوم سیاسی، اقتصادی، جامعه شناختی،و سازمان های پژوهشی و مراکز دانشگاهی مفید باشد. کسانی که مایل به سفارش خرید این کتاب هستند، می توانند با نشانی تماس بگیرید.