شهرداری تهران با قراردادن ماکت بیش از ۱۰۰ جنازه در پارکی در تهران، در محور بحث ها و واکنش های گوناگون مردمی قرار گرفت.
بنا به نوشته خبرگزاری‌های داخلی، ماجرا از این قرار است که شهرداری تهران برای نشان دادن حجم ناراحتی از واقعه کشته شدن حجاج در زیر دست و پا، ده‌ها ماکت جنازه را در کف بوستان نهج البلاغه چید؛ تصویری که موجب هراس و وحشت در بین شهروندانی شد که برای پیاده روی یا گردش از این مسیر عبور می‌کردند.
در تصاویر منتشر شده از این “کار هنری”ِ دولتی، اجساد کفن پوش به گونه‌ای در کف خیابان چیده شده‌اند که در شامگاه امکان تشخیص ماکت بودن آنها برای عابران و رهگذران ممکن نیست.
پس از بالاگرفتن اعتراضات شهروندان در شبکه های اجتماعی، روزنامه‌ها و سایت‌ها نیز به این اقدام عجیب شهرداری واکنش نشان دادند به طوری که روزنامه “شهروند” در گزارشی در اینباره نوشت: “بسیاری از شهروندان تهرانی که دو شب گذشته برای پیاده‌روی به بوستان نهج‌البلاغه رفتند با صحنه تکان‌دهنده‌ای مواجه شدند. ده‌ها جسد کفن‌پوش در بخشی از مسیر پارک که به ماکتی از کعبه منتهی می‌شد، چیده شده بود.این روش همدردی با قربانیان منا در یکی از پارک‌های تهران، انتقادات بسیاری را متوجه شهرداری تهران کرده است؛ هر چند در شهرداری کسی مسئولیت این اقدام را نپذیرفته و گفته‌اند یک خیریه بدون هماهنگی چنین برنامه‌ای را در این پارک اجرا کرده است. این تصویر در مدت زمانی کوتاه به موضوعی داغ برای بحث و نظر و البته انتقاد از شهرداری تهران تبدیل شد و منتقدان گفتند اگرچه حادثه منا فاجعه‌ای دلخراش بوده که قلب همه ایرانیان را داغدار کرده اما چنین اقدامی در یک فضای عمومی که اتفاقا تعداد زیادی از کودکان همراه خانواده‌هایشان در آن‌جا رفت‌و‌آمد می‌کنند، چه تصویری در ذهن شهروندان باقی می‌گذارد؟”.
این روزنامه افزود: “این اقدام شهرداری تهران در شبکه‌های اجتماعی هم بازتاب زیادی داشت. بسیاری از کاربران از بدسلیقگی شهرداری تهران برای گرامیداشت خاطره قربانیان منا انتقاد کردند”.
شهروند به نقل از “مینا” یکی از شهروندان تهرانی در اینباره نوشت: “این نتیجه شهری است که از نظر فرهنگی متولی مشخصی ندارد و هرکس در هر جایی ساز خودش را می‌زند. چطور به خودشان اجازه می‌دهند این‌طور با روح و روان مردم بازی کنند؟ مگر در ۱۰ روز گذشته مردم ایران کم رنج کشیدند؟ تجسم مرده‌های کفن‌پوش مقابل چشم مردم، آن هم در پارک واقعا با چه هدفی انجام شده است؟”
سایت عصر ایران هم از این طرح “هنری-فرهنگی” انتقاد کرده و نوشته است: “تصاویر منتشره از بوستان نهج‌البلاغه که ماکت‌های نمادینی از اجساد کفن‌پوش به یاد قربانیان فاجعه منا را در کف یکی از خیابان‌های آن قرار داده‌اند اسباب شگفتی شده است. تردیدی در این نیست که قربانی شدن و زیر دست و پا ماندن شمار قابل توجهی از هم وطنان مان در مراسم حج همه را متاثر کرده و فارغ از تحلیل های سیاسی و ایدیولوژیک و این که چقدر حکومت سعودی را مقصر بدانیم به لحاظ انسانی هم سخت تکان دهنده است. تنها حجاج ایرانی هم قربانی نشدند و درگذشتگان از 20 کشور بوده اند که شامل کشورهای غیر اسلامی هم می شود. بنابراین می توان گفت یک فاجعه به تمام معنایی که بر این کلمه بار می شود رخ داده است. اما آیا یگانه راه گرامی داشت یاد قربانیان این است که ماکت‌های کفن‌پوش درست کنیم و بگذاریم کف یکی از معابر پارک نهج البلاغه؟! تصور کنید مادری با کودکان چهارپنج ساله خود قصد قدم زدن و استفاده از فضای این بوستان را داشته باشد و با این منظره رو به رو شود. چه حالی به او و به کودکان او دست می دهد؟ احتمالا گفته خواهد شد منظور مبتکران (!) هم دقیقا همین بوده و می‌خواسته اند حال مردم را متغیر کنند و نگران بوده‌اند که مردم در این ۱۰ روز به قدر کافی تحت تاثیر تصاویر و فیلم‌ها و برنامه‌های پخش شده از تلویزیون قرار نگرفته و احیانا سرگرم تماشای برنامه های دیگر بوده باشند. دقیقا مشخص نیست که این کار به ابتکار مدیریت خود بوستان نهج البلاغه انجام شده یا مدیریت شهرداری از پارک خواسته این کار را به اجرا بگذارد. اما کار هر کس که بوده تصور می کرده با این حرکت ذهن بازدیدکنندگان را مشغول می‌سازد و به تبعات آن خاصه آثار سوئی که بر کودکان بر جای می گذارد احتمالا توجه نداشته یا کم اهمیت دانسته است. پرسش دیگر این است که آیا گمان نمی کردند در ذهن کسانی که برای اولین بار این بوستان را برای استراحت انتخاب کرده اند چه خاطره ای باقی می گذارند؟”
این سایت افزوده است: “شهردار تهران خود برادر شهید است و به تعبیر فرمانده نیروی دریایی سپاه هر جا که پای خانواده‌های شهیدان در میان باشد کم نمی‌گذارد اما به خاطر همین ویژگی‌ها‌ست که اتفاقا باید ظرافت به خرج داد. چون کار هنری ظریف است و با کلنگ نمی‌توان مُنبّت کاری کرد. هزار کار ظریف و نمادین دیگر برای گرامیداشت یاد قربانیان مکه شدنی بود و هست اما کسانی اصرار دارند تنها از یک شیوه استفاده کنند”.
این انتقادها پس از آن بالا گرفت که سایت پارسینه برای نخستین بار تصاویر این ماکت های هولناک را بر روی خروجی خود منتشر کرد و در توضیح آنها که تفاوت شان از اجساد واقعی قابل تشخیص نبود، نوشت: “ماکت جسد در بوستان نهج البلاغه”.
این ماکت‌های جنازه، واکنش یک عضو کمیسیون عمران شورای شهر به نام اقبال شاکری را هم در پی داشته که وی به ایسنا گفته است: “اقدامی که در بوستان نهج‌البلاغه انجام شده است، یک کار عجولانه و احساسی بوده و بهتر است هرچه زودتر این کار و اجسادی که به طور نمادین در این بوستان گذاشته شده است، جمع‌آوری شوند. بی‌تردید این کار، کار درستی نبوده است”.
مجموعه این انتقادها موجب شد تا علی درویش پور قائم مقام شهرداری منطقه ۲ تهران نسبت به آنها واکنش نشان دهد.
او گفته است: “مدیران و متولیان برپایی غرفه نمایشگاهی این موسسه با توجه به وقوع فاجعه منا دچار احساسات شده و در اقدامی به منظور همدردی با بازماندگان این فاجعه، تعداد زیادی جسد کفن پوش(نمادین) را در محوطه بوستان و در حاشیه غرفه خود به نمایش می گذارند. این اقدام موجب گلایه و اعتراض بسیاری از شهروندان شده بود و شهرداری منطقه ۲ بلافاصله پس از اطلاع از این موضوع با این اقدام خودسرانه موسسه خیریه برخورد کرده است”.
