امی تیبل
بنجامین نتنیاهو، نخست وزیر اسرائیل در دیدار روز دوشنبه اش از کشور همسایه، مصر و اولین سفرش بعد از ریاست جمهوری به کشور های عربی،به دنبال ایجاد یک ائتلاف علیه ایران و تبادل نظر درباره پیشبرد گفتگو های صلح در خاورمیانه است.
نتنیاهو امیدوار است که قبل از سفر به آمریکا در اواخر ماه جاری، زمینه های مشترکی با همسایگان عربش پیدا کند. او در تلاش است تا بتواند آهر این هفته به اردن هم سفر بکند.
مصر از نخست وزیر اسرائیل خواسته است که در مورد تشکیل دولت فلسطین که مورد حمایت مجامع بین المللی هم هست، اقدام کند. این کاری است که ا کنون انجام نشده است.
انتخاب نتنیاهو به دلیل موضعگیری های تندش علیه سرزمین های واگذار شده در جریان جنگ در خاورمیانه و حمایت نکردن از استقلال فلسطین با استقبال خوبی در دنیای عرب مواجه نشد. نتنیاهو امیدوار است که با تمرکز بر روی ایران بعنوان تهدید اصلی در خاورمیانه دوباره در منطقه مطرح بشود.
مصر که در منطقه وزنه ای محسوب می شود و اردن تنها کشورهای عربی هستند که با اسرائیل در صلح بسر می برند. زیرا آنها هم از تاثیر ایران در منطقه در هراس هستند و نتنیاهو امیدوار است از آنها بعنوان پلی به سوی انتشار عقایدش در میان کشورهای عرب میانه رو استفاده کند.
هم اسرائیل و هم کشورهای عرب میانه رو مانند مصر و عربستان سعودی در مورد تلاش های باراک اوباما برای آغاز گفتگو با ایران، ابراز نگرانی کرده اند.
تصمیم نتنیاهو برای دیدار با رئیس جمهور مصر، حسنی مبارک، قبل از نشست با اوباما در 18 می، نشان می دهد که او بر این گفته هایی که روز یکشنبه توسط یک مقام رسمی نخست وزیری اعلام شد، معتقد است که “اکنون زمان تنش زدایی و همکاری اسرائیل با آن کشورهای عربی رسیده است که به صلح اعتقاد دارند”.
این مقام اسرائیلی گفت:«هدف مشترک ما این است که ثبات منطقه را محکم تر کنیم و روند صلخ در خاورمیانه را جلو ببریم. تهدید مشترکی که وجود دارد ایران و متحدانش در منطقه، مثل حزب الله در لبنان و حماس در غزه است».
حسام زاکی، سخنگوی وزارت امور خارجه مصر گفت که دولتش امیدوار است نتنیاهو از برنامه هایش درمورد مسئله فلسطین بگوید.
زاکی گفت:« تا این لحظه او مشخصا و مستقیما نظرش را در مورد کشوری با دو دولت اعلام نکرده است. ما از او خواسته ایم که این کار را انجام بدهد و باز هم ادامه خواهیم داد.
اسرائیل مانند آمریکا و بسیاری از کشور ها معتقد است که ایران با سرعت برنامه تولید سلاح هسته ای اش را ادامه می دهد. اسرائیل ایران را بزرگترین تهدید می داند بخصوص در دورانی که رئیس جمهور این کشور دائما درباره محو شدن اسرائیل صحبت می کند. ایران می گوید که برنامه های اتمی اش صرفا برای تولید انرژی بوده است.
با وجود اینکه آمریکا هم نگران نقش ایران در منطقه است، به اسرائیل فشار می آورد تا متعهد به تشکیل دولت فلسطین بشود.
مشارو امنیت ملی اوباما، جیمز جونز، روز یکشنبه گفت:« ما نگرانی های اسرائیل را درمورد ایران بعنوان یک تهدید، درک می کنیم. ما با آن موافقیم اما راه های زیادی برای رفع کردن این خطر وجود دارد که با کار زیاد هر دو کشور عملی می شود».
عبدالله، پادشاه اردن، هفته گذشته درمورد رویکرد ترکیبی برای حل مناقشه خاورمیانه حرف زد که فقط شامل اسرائیل و فلسطین نمی شود بلکه کشورهای اتحادیه عرب هم باید در این گفتگو ها شرکت کنند. به مهمین دلیل آمریکا از 22 کشور عضو اتحادیه عرب خواسته است که روند صلح در سال 2002 را از سر بگیرند.
در طرح فعلی صلح بین اسرائیل و کشورهای عرب در صورتی میسر است که سرزمین فلسطینی ها که در جنگ خاورمیانه در سال 1967 توسط اسرائیل اشغال شده بود، به آنها بازگردانده شود. همچنین بازگشت آوراگان فلسطینی که به دنبال جنگ و در نهایت تشکیل دولت فلسطین در سال 1948 از آنجا اخراج شده بودند هم مد نظر است.
اسرائیل می خواهد برخی از سرزمین هایی که در سال 1967 اشغال شده بود را نگه دارد که این شامل شرق اورشلیم و قسمت هایی کرانه باختری می شود و این موضوع به شدت مورد انتقاد آوراگان فلسطینی است اما اسرائیلی ها معتقدند که این مسئله چهره یهودی کشور را از بین خواهد برد.
یکی از وزرای کابینه نتنیاهو روز یکشنبه به اعضای حزب لیکود اعلام کرد که او به هیچ وجه حاضر نیست که بعنوان یکی مفاد صلح با سوریه، از بلندی های جولان خارج بشود. اسرائیل در جنگ سال 1967 این قسمت را به اشغال در آورد و سوریه هم می گوید تا این سرزمین ها بازگردانده نشود، وارد گفتگو های صلح نخواهد شد.
آخرین دور گفتگو های اسرائیل و فلسطین با هدف رسیدن به توافق درباره فلسطین مساقل، سال گدشته بدون رسیدن به نتیجه مطلوب به پایان رسید.
یکی از مشکلات پیچیده، وجود اختلافات در داخل فلسطین است. رئیس جمهور میانه رو فلسطین، محمود عباس، کرانه باختری را کنترل می کند و این درحالی است که نظامیان حماس غزه را تحت کنترل دارند. عباس موافق گفتگو با اسرائیل است اما حماس اسرائیل را به رسمیت نمی شناسد.
منبع: بوستون گلوب 10 مه