با گذشت 5 روز از حمله به سفارت بریتانیا در تهران، که با سکوت رهبر و رییس جمهوری اسلامی مواجه شده، همزمان با واکنش شدید دولت بریتانیا و جمعی از کشورهای اروپائی، یک مرجع تقلید این ااقدام را محکوم کرد، روزنامه ها نیز زبانشان گشوده شد و گروهی از حمله‌کنندگان نیز به انتقاد از حرکت خود پرداختند.
از جمله مهم ترین واکنش ها، سخن احمد خاتمی بود که در خطبه های نماز جمعه تهران به انتقاد تند از بریتانیا پرداخته و حمله به سفارت را سیلی لازم خوانده بود کمتر از 24 ساعت بعد در گفتگو با یک خبرگزاری حکومتی، از گروه حمله کننده انتقاد کرد و وانمود کرد که همیشه با این نوع حرکات مخالف بوده است.
سفیر بریتانیا پس از ورود به این کشور اعلام کرد که “علی لاریجانی و علاءالدین بروجردی به خاطر مقاصد سیاسی خود متمایل بودند فضا پرتنش بشود”. وی همچنین افزود: “ایران کشوری نیست که به صورت خودش تظاهراتی شکل بگیرد و پس از آن به یک سفارت خارجی حمله شود. این اقدام تنها با اطلاع و حمایت نظام انجام می‌شود”
بازی خوردیم
وبلاگ مجمع دانشجویان حزب‌الله، با انتشار تحلیلی کوتاه از حمله به سفارت بریتانیا و نوشته چند تن از افرادی که در این حمله نقش داشته‌اند، به بررسی آن پرداخته است.
این گروه با اعلام این‌که مهاجمان “بدون تحلیل” وارد ماجرا شده و “احساسات بر عقل”شان غلبه کرده، دانشجویان و اعضای گروه‌های حامی جمهوری‌اسلامی در دانشگاه‌ها را “آلت دستی برای منافع و اهداف” گروه‌های سیاسی دانسته و نوشته است: “تشکل های دانشجویی ماهیت دانشجویی خود را تا حدود زیادی از دست داده اند و شاهد این هستیم که در اتحادیه های موجود تحلیل و تفکر جوشیده از بدنه دانشجویی چنان در سطح پایینی است که تقریباً جایی در تصمیم گیری ها ندارد در عوض منافع جناح ها و گروهها و بعضاً امیال شخصی افرادی خارج از مجموعه دانشجویی جای آن را پر کرده است”.
این گروه در بیانیه خود همچنین ورود به “سفارت و پایین کشیدن پرچم و به طور کلی نشان دادن ضرب شست به دولت انگلیس” را “هماهنگ و مورد تایید” اعلام کرده اما پیرامون تخریب‌ها می‌نویسد: “جمعیت خارج از کنترل می شوند و سر و ته ماجرا از دست نیروی انتظامی خارج می شوند و عده ای وارد سفارت می شوند و تنها کاری که دست به انجام می زنند تخریب و آسیب رساندن به سفارت بوده است زیرا پیش بینی ای برای این قسمت از ماجرا وجود نداشته است”.
در جریان حمله گروهی از نیروهای حامی حکومت به سفارت بریتانیا و باغ قلهک – که متعلق به سفارت بریتانیا است – مهاجمان وارد محوطه سفارت شده و آسیب‌های جدی به آن وارد کردند.
علاوه بر این دوتن از اعضای این گروه که در سفارت بریتانیا حضور داشته‌اند نیز، به بیان مشاهدات خود از این حمله پرداختند. یکی از آنها سربازان حاضر در محل را این‌گونه توصیف کرده است: “حدود سی الی چهل سرباز جلوی درب سفارت ایستاده بودند. اما ما به راحتی به میان آنها رفتیم و من که وزن کمتری داشتم در یک چشم به هم زدن از در بالا رفته و به داخل سفارت پریدم آنطرف در هم سی سرباز ایستاده بودند که باز هم چیزی به ما نمی گفتند انگار عادی شده بود که هر کس می خواهد از روی در به داخل سفارت بیاید و سربازان همچون مجسمه هایی باقی مانده از جنگ جهانی دوم سرجایشان ایستاده بودند و گه گاه نگاهی هم به ما می کردند”.
وی به نقل از یکی از حاضران در سفارت می‌نویسد: “آرزوی جنبش دانشجویی در تسخیر لانه جاسوسی انگلیس پس از سالها محقق شد اما دستور از بالا امد و امر، امر ولایی است که باید هر چه سریعتر اینجا را تخلیه کنیم و بیرون برویم”.
وی اما وقایع روز حمله به سفارت را این‌گونه جمع‌بندی می‌کند: “در این اندیشه بودم که چگونه ممکن است به این راحتی به داخل سفارت رفت و چنین اعمالی را انجام داد و به آن کیفیت از آن خارج شد. کوتاه و مختصر بگویم: ما بازی خورده بودیم”.
یکی دیگر از حاضران در حمله به سفارت درباره ورود خود به این مجموعه نوشته است: “یکی از لباس شخصی هایی که آنجا بود و شاید از بسیج شهری بود برای من قلاب گرفت و من نیز به راحتی بالا رفتم و وارد سفارت شدم”.
وی حمله‌کنندگان را “آلت دست” نامیده و از حمله به سفارت بریتانیا با عنوان “بازی فجیع و احمقانه” یاد کرد که نتیجه‌ای جز “وارد آمدن میلیاردها تومان ضرر به بیت‌المال و دادن بهانه برای یک سال تخریب نظام” نداشته است. وی همچنین از اشاره “رده‌های میانی سپاه” برای خروچ از سفارت خبر داده بود.
بیانیه مجمع دانشجویان حزب‌الله و نوشته دو تن از اعضای آن اما پس از چند ساعت از روی این وبلاگ حذف شد.
اعتراض اصول‌گرایان به تخریب سفارت بریتانیا
در تحولی دیگر ناصر مکارم شیرازی، از مراجع تقلید نزدیک به حکومت با صدور بیانیه‌ای از حمله به سفار بریتانیا انتقاد کرد.
وی در بیانیه خود مهاجمان را “جوانان عزیز احساساتی” خوانده که “کارهای فراتر از قوانین” آنها “بهانه مهمی به دست دشمن ماجراجو می‌دهد و هزینه‌های زیادی باید برای آن بپردازیم”.
مکارم همچنین تخریب‌های انجام شده را به “افراد نفوذی” نسبت داده و نوشته است: “در این‌گونه موارد فراتر از قانون گام بر ندارند و بدون اجازه رهبر بزرگوار انقلاب و مقامات مسئول اقدامی نکنند”.
سیداحمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران و عضو مجلس خبرگان نیز که در خطبه‌های نماز جمعه به تحسین حرکت دانشجویان پرداخته بود، در گفت‌وگویی با ایسنا در این‌باره چنین گفت: “ما طرفدار قانون و حرکات قانونی هستیم و صلاح کشور را در این می‌دانیم، من یک بار در خطبه‌های نماز جمعه نیز گفتم که حمله به سفارتخانهها و اشغال آنها در حقیقت اشغال یک کشور است و این کار غیرقانونی است… روحیه انقلابی به معنای آن نیست که سفارتخانه‌های کشورهای دیگر که در جمهوری اسلامی ایران هستند، احساس ناامنی کنند و این به مصلحت کشور نیست و من به صراحت می‌گویم که اینجانب با حمله به سفارتخانهها و اشغال آنها در جمهوری اسلامی مخالفم”.
پیش از این حسین میرمحمدصادقی٬ سخنگوی اسبق قوه قضاییه نیز با انتشار یادداشتی به نقد این حرکت پرداخته و آن را “بازی در زمین حریف و به نفع دشمن” دانسته است.
وی همچنین به انتقاد از مصوبه مجلس درباره قطع روابط با بریتانیا پرداخته و پیرامون آن نوشت: “اصل ورود مجلس محترم شورای اسلامی به موضوع بسیار تخصصی چگونگی روابط سیاسی با کشور‌ها مورد تردید جدّی و در واقع نوعی مداخله در کار قوه مجریّه و وزارت امور خارجه می‌باشد… پیشگامی در قطع یا کاهش سطح روابط با هر کشوری، معلوم نیست منفعتی را برای ملت و دولت ایران تأمین کند… مجلس جای بحث منطقی، عقلایی و مؤدبانه است. به نظر نمی‌رسد استفاده از کلمات و واژه‌هایی چون «خبیث»، «پلید»، «کثیف»، «روباه» و نظایر آنها و فریاد مرگ بر این کشور و آن کشور یا این شخص و آن شخص سر دادن (علیرغم خصومت با یک کشور یا شخص) در شأن مجلس و نمایندگان محترم موافق و مخالف باشد”.
در همین حال یکی از فعالان رسانه‌ای اصول‌گرا با انتشار یادداشتی، درباره حمله به سفارت این‌گونه اظهارنظر کرد: “«من تمامی کسانی را که با اطلاع از شرایط حساس کشور، آمر، تشویق کننده و مباشر این حرکت نادرست بوده‌اند را به اقدام علیه امنیت ملی متهم می‌کنم. کسانی که با اطلاع و توان کافی و اجازه قانونی برای جلوگیری از چنین حرکتی، در جلوگیری از آن کوتاهی کرده‌اند، به جرم ترک فعل در حفاظت از امنیت ملی، متهم هستند”.
سایت اصول‌گرای عصر ایران نیز، با انتشار تحلیلی از حمله به سفارت انتقاد کرد: “اگر حمله به اماکن دیپلماتیک و از جمله سفارت انگلیس اقدام مناسبی بود، هرگز وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران با صدور بیانیه ای از این کار تبری نمی جست و ابراز تاسف نمی کرد و هرگز پلیس جمهوری اسلامی ایران با مهاجمان برخورد و آنها را بازداشت نمی کرد. کسانی که مدعی دوستی با نظام هستند نباید کاری کنند که جمهوری اسلامی ایران در سطح بین المللی در مقام پاسخگویی و رفع اتهام باشد و مسوولانش مجبور باشند مدام به این و آن توضیح دهند و ابراز تأسف کنند و غرامت دهند”.
حامیان دولت: حمله به سفارت برای تخریب احمدی‌نژاد
با گذشت چند روز از حمله به سفارت، حامیان محمود احمدی‌نژاد هم‌چنان این حمله را “مشکوک” می‌نامند و از آن به عنوان اقدامی برای تحت فشار قرار دادن احمدی‌نژاد یاد می‌کنند. آنان همچنین معتقدند که طرح کاهش روابط با بریتانیا نیز که توسط مجلس تصویب شد، در واقع برای مصارف انتخاباتی و فرار از اتهامات مربوط به پرونده اختلاس بوده استو
پیش از این و چند ساعت پس از حمل به سفارت بریتانیا، وزارت امورخارجه با صدور بیانیه‌ای، نسبت به این حمله موضع‌گیری کرده بود.
یکی ازحامیان احمدی‌نژاد با اشاره به این‌که علاالدین بروجردی از طراحان بحث کاهش رابطه با بریتانیا بوده، می‌نویسد: “یک طرح انقلابی از سوی شخصی مطرح می‌شود که فشار سنگینی را به علت تخلف بزرگ بانکی پشت سر می‌گذاشت”. وی همچنین دلیل حمله به سفارت را “تحریک” عده‌ای از افراد می‌داند.
اشاره وی به طرح نام علاالدین بروجردی، رییس کمیسیون امنیت ملی در جریان پرونده اختلاس 3هزارمیلیارد تومانی و بازجویی از وی در این‌باره است.
یک وبلاگ‌نویس دیگر نیز نوشته است: “انگیزه چه بوده است؟ طراحان این حرکت با کدام جریان سیاسی هماهنگ بوده اند؟ گردانندگان این حادثه چه نسبتی با بهارستان نشینان دارند؟ آیا این اتفاق به نفع منافع ملی ما بود یا بلعکس؟ همه این سولات تا این لحظه ذهن من را به خود مشغول کرده است. هرچند می توانم بر سبیل احتمال و تحلیل روابطی بین مصوبات مجلس و این حادثه پیدا کنم. حتی میتوانم بفهمم که به وجود آوردن یک بدنه اجتماعی هرچند ضعیف و ساخته شده توسط جریان 7+8 و جبهه پایداری و… بر آمد این اتفاق است.اما هرچه باخودم کلنجار می روم نمی توانم خودم را راضی کنم که به دست آوردن یک پایگاه اجتماعی و حتی بازگرداندن آبروی از دست رفته بهارستان نشینان با قیمت منزوی کردن ایران و تصویب قطع نامه علیه ما در شورای امنیت چه سازگاری دارد!؟”
یکی دیگر از حامیان احمدی‌نژاد نیز “خواص ذی‌نفوذ” که “در فتنه مردود شدند یا ناپلئونی قبول شدند” به عنوان عاملان اصلی این حمله نام برده و می‌نویسد: “افرادی که پایشان لای سربرگ های امنیتی فساد 3000 میلیاردی گیر است برای تحت شعاع قرار دادن دست های آلوده و خالی خود، مامور صحنه گردانی این بازی باخت-باخت شده اند تا شاید با این آشی که بار گذاشته شد، دیگر کسی نپرسد اسناد ارتباط جریان انحرافی با جن انگلیسی یا اختلاس 3000 میلیاردی کجاست”.
تنها 5 روز پس از حمله به سفارت بریتانیا که در ساعات نخست توسط برخی از اصول‌گرایان به عنوان “انقلاب سوم” از آن یاد شد، اکنون اختلافات میان آنها بار دیگر اوج گرفته و هر یک دیگری به حمله متهم می‌کند. این در حالی است که تاکنون نه رهبر جمهوری اسلامی و نه رییس دولت دهم موضعی در این‌باره اتخاذ نکرده‌اند. آیا فشارهای بین‌المللی باعث شده است که مسوولان رده‌بالای جمهوری‌اسلامی از این حرکت اعلام برائت کنند؟
