آلن فراشون - ماری کلود دکام
پرده های کشیده و ردیف تالارهای خالی میان دو ستون مرمری: در این جمعه اوّل فوریه ویلای زیبائی که دفترکار رئیس جمهور اسلامی ایران را در مرکز تهران محصور کرده است حال وهوای پشت صحنه ساکت قبل از شروع نمایش را دارد. برنامه ریزی برای مصاحبه با محمود احمدی نژاد اصلاً کار آسانی نیست چون رئیس جمهور ایران دائماً در حرکت است.
دو روز پیشتر او در جنوب کشور در بوشهر بود، که مرکز هسته ایش که روسیه به آن سوخت می رساند، باز او را به یاد کشمکش دائمی کشورش با غربی ها انداخت، غربی هائی که در حال آماده کردن تحریم های تازه( دور سوّم) برای وادار ساختن تهران به تعلیق برنامه غنی سازی اورانیوم هستند. احمدی نژاد در سفر بوشهر فرصت را برای دعوت اروپائی ها به سرمایه گذاری در ایران غنیمت شمرد ضمن آنکه بار دیگر به اسرائیل شدیداً حمله کرد “جرٍٍثومه کثیف صهیونیسم که دیر یا زود نابود خواهد شد”.
در این بعد از ظهر جمعه که روز تعطیل ایران است، برای انجام مصاحبه با احمدی نژاد که از سوی لوموند درخواست شده است، باید باز هم چند ساعتی صبر کنیم. اعضای دفترش می گویند “آقای رئیس جمهور کارش زیاد است”. قابل درک است زیرا به رغم بهای بالای نفت، ایران درگیر مشکلات جدی اقتصادی است
که تورم فزاینده و آمار بیکاری جوانان( بیش از سی درصد) آن را تشدید کرده اند. حتی مجلس هم به نحوه مدیریت این مشکلات انتقاد کرده است. بعضی از دانشگاه ها نا آرامند و ارقام بالای اعدام های عمومی در ماه های اخیر فضای پیش از انتخابات مجلس را سنگین تر ساخته است.
اواخر بعد از ظهر ناگهان جنب و جوش در سالن ها زیاد می شود: بالاخره وقتش رسیده است. انبوهی از تکنیسین ها مبل های بزرگی را زیر نور تند نورافکن ها قرار می دهند.
این بار، وسائل صحنه چیده شده است.امّا چرادوتا مبل گذاشته اند در حالیکه مصاحبه قرار است با دو فرستاده ویژه لوموند انجام شود؟ این دوربین ها این جا چکار می کنند؟ وجود این مترجم ها در اتاق بغلی که آماده اند سخنان رئیس جمهور را درگوش حاضرینی که حتی در مناظره شرکت ندارند ترجمه کنند وبا اینکار به خود انگیختگی مصاحبه لطمه می زنند برای چیست؟ پاسخ چند لحظه قبل از مصاحبه ـ یا شاید بهتر است بگوئیم شوـ روشن می شود: در واقع همه چیز از قبل برای تلویزیون ایران پیش بینی شده است. و رئیس جمهور با نگاه کردن به دوربین ها، درواقع پاسخ سئوالات را نمی دهد بلکه ایرانیان را خطاب قرار می دهد: یک به خود باد کردن رسانه ای کاملاً حساب شده.
احمدی نژاد خیلی گرم ومتوازن، هیچ سئوالی را رد نمی کند امّا به شیوه خودش، یعنی بیشتر وقت ها باطرح سئوالات دیگر، پاسخ می دهد. و کم کم، از ورای جواب های تکراری از نگرشش به جهان آرمانی پرده برمی دارد. از نظر او مسئله هسته ای با جمله ایران از تحریم های جدید نمی ترسد و به برنامه غنی ساری اورانیوم خود ادامه می دهد، و نقش اروپا با پاسخ اروپا باید استقلالش را نشان دهد و نقش فرانسه با جمله فرانسه باید روابطش را با ایران نزدیکتر می کرد تمام می شود. جهان به اعتقاد او در جستجوی خلوص، با یقین های ساده، که مقصراصلی اش درخاورمیانه اسرائیل است یا به گفته وی مردمی که از جای دیگر آمده اند و بالاخره خواهند رفت. چنان که به نظرش جهانی که در آن قطعنامه های سازمان ملل صادر می شود، از جمله قطعنامه ای که به تأسیس اسرائیل منجر شد، ارزش خاصی ندارند.
احمدی نژاد که فردی است معتقد و ناسیونالیست، از ایرانی حرف می زند که قطعاً خواهان “دموکراسی بیشتر” است. می پرسد امّا “آیا این مهم است” و با این سئوال مسئله حقوق بشر را پس می زند همانطور که مسئله بحران اقتصادی را دورمی ریزد: “مگر اقتصاد آمریکا درحال پسروی نیست”. آخر مصاحبه با اعتراض های مکرّر به او می فهمانیم که یک روزنامه اروپائی ملاک های دیگری برای مصاحبه هائی از این دست دارد به خصوص که به توافق اولیه عمل نشده است. او با لحنی که خالی از ظرافت نیست می گوید که جبران می کند و می پذیرد که مصاحبه کوتاه دیگری با ما داشته باشد. یکی از مشاوران نزدیکش تأکید می کند که رئیس جمهور همیشه به قولش وفا می کند.
لوموند: رئیس جمهور نیکولا سارکوزی بارها نگرانی اش را از سرانجام برنامه هسته ای ایران ابراز کرده است.
- شما به عنوان فرانسوی چه فکر می کنید؟ شما هم مثل من فکر نمی کنید که نباید در دنیا سلاح های هسته ای وجود داشته باشد…آیا نباید سلاح های هسته ای که هیچ فایده ای برای دنیای امروزندارند نابود شوند؟ مردم ما و شما روابط خوبی با هم دارند میان آن ها مسئله جدی وجود ندارد. در مورد بسیاری از مسائل جهانی نقطه نظرهای مشترکی دارند. به نظر ما این حرف ها [گفته های آقای سارکوزی] امروز موردی ندارند. ما زیاد آن ها را جدی نمی گیریم و فکر می کنیم که این تازه اوّل دولت جدید فرانسه است. منتظر مواضع واقعی فرانسه ایم که در عمل مؤثر باشند. در این مورد نگران نیستیم.
لوموند: آیا آقای سارکوزی را به مناسبت ریاست فرانسه بر اتحادیه اروپا در بهار به تهران دعوت خواهید کرد؟
- به نظر ما ریاست فرانسه فرصت خوبی برای فرانسه واروپاست. چون به عقیده ما وقت آن رسیده است که اروپا دوباره به مسئله حضورش درجهان فکر کند. امروزدرصحنه بین المللی اروپا حضور ندارد، منظورم اروپائی است که جوهر مستقل داشته باشد. در هیچ یک از معادلات سیاسی بین المللی آغاز قرن موضع گیری هائی را که موضع گیری های یک اروپای مستقل باشد نمی بینیم. به نظر ما حضور فرانسه در رأس اتحادیه می تواند فرصتی باشد برای اروپا برای توسعه سیاستی مستقل به خصوص درمنطقه خاورمیانه، در اطراف مدیترانه. ریاست فرانسه می تواند موقعیتی باشد برای آغاز یک سیاست اروپائی مستقل. در مورد آقای سارکوزی، ایشان می تواند هروقت خواست به ایران بیاید. ما از او استقبال خواهیم کرد واین ربطی به ریاستش بر اتحادیه ندارد.
لوموند: شورای امنیت سازمان ملل در حال آماده کردن قطعنامه جدیدی است که به ایران اخطار می دهد اگر غنی سازی اورانیوم را متوقف نسازد تحریم های اقتصادی شدیدتری علاوه بر آنچه تا کنون در باره کشور شما اتخاذ شده است، اعمال خواهد کرد.
- مسئله هسته ای برای مردم ما اهمیت زیادی دارد. ما خواستار آنیم که تمام کشورها، از جمله پنج عضو دائمی شورای امنیت اجازه دهند سازمانی که قانوناً رسیدگی به این مسئله را برعهده دارد یعنی آژانس بین المللی انرژی اتمی ماموریتش را انجام دهد (…) ایران با آژانس همکاری می کند و به تعهدات و وظایفش در
قبال آژانس غمل می کند(…)
لوموند: اما آمریکائی ها، چینی ها، انگلیسی ها، فرانسوی ها و روس ها قصد دارند به دور سوّم تحریم ها علیه ایران رأی دهند.
ـ ببینید این فطعنامه ها مشکل ما نیست، مشکل آنهاست. وقتی یک دسته از کشورها بر اساس داده های غلط ، با سماجت اقدامات غلط انجام می دهند، این کشورها هستند که مشکل دارند. ما نگران نیستیم. ملت ما ملت بزرگی است و وقتی پای دفاع ازحقوق مان در میان باشد، جدی هستیم(…)
لوموند: سه سال پیش شما اعلام کردید رئیس جمهوری خواهید بود که به حلّ مشکلات اقتصادی و اجتماعی ایران اولویت خواهید داد؟
- مشکل اقتصادی کجا وجود ندارد. فرانسه مشکل ندارد؟ پیشرفت های اقتصادی ایران معلوم است. ایران در زمینه های گوناگون پیشرفت داشته است. طبیعی است که با مشکل هم برخورد می کنیم. در آمریکا مشکل وجود ندارد؟ مشکلات آمریکا خیلی بیشتر از ایران است. اقتصاد آمریکا در حال پسرفت است (…)
لوموند: چه چیزبه شما انگیزه می دهد؟ احساسات ملّی ایرانی؟ اعتقادات مذهبی شما؟
- به نظر شما، ملّت ایران چه می خواهد؟
لوموند: دموکراسی بیشتر.
ــــ اشتباه نمی گوئید. اما خواست مردم ایران در دموکراسی خلاصه نمی شود (…) خواست آن ها چیزی بالاتر از این هاست: کرامت انسانی(…)، عدالت، خلوص، نفی سلطه(…)، و همه این ها بالاتر از دموکراسی است (…)
منبع : لوموند 5 فوریه