پس از گذشت نزدیک به یک هفته از حادثه تصادف اتوبوس دانش‌آموزانی که به اردوی “راهیان نور” اعزام شده بودند، رییس سازمان بسیج دانش‌آموزی، گفته است که این سازمان “مبلغ قابل توجهی به حساب سپاه چهارمحال بختیاری” واریز کرده تا به دست خانواده‌ی کودکان از دست رفته برسد. در همین حال فرمانده پلیس راه کشور نیز اقدام به معرفی مقصران این حادثه کرده است.
حسین ممتحن، رییس سازمان بسیج دانش‌آموزی، گفته است که “مبلغ قابل توجهی به حساب سپاه چهارمحال بختیاری واریز شده است تا این مبلغ به دست خانواده کشته‌شدگان برسد تا شاید جبران آلامی باشد که به آن‌ها دست داده است”.
وی همچنین گفته است که اردوهای راهیان نور، اجباری نبوده، چرا که “راهیان نور صددرصد داوطلبانه است، از یک میلیون نفری که در سال گذشته برای حضور در راهیان نور برنامه‌ریزی شده بود، تنها ۷۳ درصد از دانش‌آموزان شرکت کردند، بنابراین اگر قرار بود اجباری باشد باید همه آن‌ها شرکت می‌کردند”.
ممتحن همچنین با اشاره به حوادث دیگری در همان روزها، گفته است: “همزمان با حادثه کشته شدن ۲۱ دانش‌آموز دختر، ۴۷ نفر دیگر در حوادث دیگر جان باختند که یکی از این حوادث در همان ۲۴ ساعت وقوع حادثه کشته شدن ۲۱ دانش‌آموز دختر ۱۸ نفر کشته داشت، اما به هیچ‌کدام از این حوادث توجهی نشد. جدای از این‌که این حادثه دلخراش برای بسیاری ناراحت‌کننده بود، اما به نظر می‌رسد برخی منتظر فرصت بودند تا اصل راهیان نور را مورد هجمه قرار دهند”.
در همین حال، محمدرضا مهماندار، فرمانده پلیس راه کشور، نقص فنی را عامل اصلی بروز این حادثه دانسته و شرکت‌های مختلفی را که این اتوبوس را تولید کرده و یا آن را معاینه فنی کرده بودند به عنوان مقصران اصلی این حادثه معرفی کرد.
این در حالی است که ممتحن، رییس بسیج دانش‌آموزی، نقص فنی را رد کرده: “اتوبوس در طول سفر سرعت پیش از ۸۵ کیلومتر نداشته است. حتی علت حادثه تخلف رانندگی یا سرعت غیرمجاز نبوده است، همچنین در مسیرهایی که سرعت مجاز ۵۰ کیلومتر بوده راننده اتوبوس از سرعت ۴۰ کیلومتر تجاوز نکرده است، اما در سه دقیقه آخر که منجر به این حادثه شد سرعت به یکباره از ۴۰ به ۷۰ و ۹۰ و در لحظه آخر به ۱۱۴ کیلومتر رسیده بود. پیش از حرکت اتوبوس نیز کنترل‌های لازم صورت گرفته بود و هم کار‌شناس فنی راهنمایی و رانندگی که از سوی سپاه بروجن درخواست شده بود و هم شرکت اتوبوسرانی، اقدامات لازم را انجام داده بودند و از سه مرجع نیز اتوبوس و مسافران بیمه شده بود”.
سخنان درباره اجباری نبودن این اردوها در حالی است که برخی سایت‌های خبری نوشته‌اند که این اردوها اجباری است. سایت خبرآن‌لاین – نزدیک به علی لاریجانی – در این زمینه به نقل از یکی از خوانندگان خود نوشته است: “بالاجبار دختران دوم دبیرستان را به اردوهای ۵ روزه راهیان نور می‌برد و در جلسه‌ای که به همین منظور تشکیل شد ما والدین را تهدید کردند که ۱۰ نمره درس دفاعی مربوط به این سفر است و به نوعی با زور از والدین امضا گرفتند. بعضی از ما والدین واقعا راضی به این سفر اجباری فرزندانمان نیستیم و به سازمان بازرسی کل کشور شکایت می بریم و تا اخر هم پای شکایتمان می مانیم. این سفر اجباری تجاوز به حریم خصوصی و حقوق خانواده است”.
سایت بازتاب امروز نیز در این باره نوشته بود که برگزاری این اردوها با “میلیارد‌ها تومان هزینه” و سوانح رانندگی “منجر به مرگ ده‌ها نفر از شرکت کنندگان” شده و “موجب تخریب وجهه دفاع مقدس شده است”. این سایت افزوده بود: “اردوهای راهیان نور با هدف سیاسی و تبلیغی برگزار می‌شود و در عمل نیز نتیجه قابل انتظار را در برنداشته است”.
حمیدرضا عزیزی فارسانی٬ نماینده اردل و فارسان در مجلس نیز با انتقاد از برگزاری این اردوها٬ خطاب به وزیر آموزش و پرورش و فرمانده بسیج گفته بود: “راضی می‌شوید بچه خودتان در این مسیر از دست برود و جسد او را تحویل بگیرد؟ باور کنید شهدای ما هم راضی نیستند که این بچه‌ها اینگونه پرپر شوند”.
هفته گذشته، بر اثر واژگون شدن یک دستگاه اتوبوس مسافربری که حامل دانش‌آموزان دختر یکی از دبیرستان‌های شهر بروجن بود، ۲۶ نفر کشته و ۱۸ تن دیگر زخمی شدند. آن‌گونه که اعلام شده حداقل ۲۱ تن از کشته شدگان در این حادثه، دانش آموزان دختر و بقیه آن‌ها همراهان دانش آموزان بودند.
روزنامه اعتماد پس از بروز این اتفاق در گزارشی نوشته بود که این تصادف، “سومین تصادف اتوبوس های راهیان نور در شش ماهه گذشته است. مهرماه امسال نیز بر اثر برخورد یک دستگاه اتوبوس کاروان های راهیان نور و یک دستگاه مینی بوس حامل کارگران تاسیسات دریایی خرمشهر در مسیر این شهر سه نفر کشته و بیش از ۱۳ نفر مجروح شدند. در آذرماه امسال نیز اتوبوس کاروان راهیان نور که دانشجویان تبریزی مسافر آن برای زیارت عازم مشهد بودند، دچار حادثه شد… اما آمار مرگ و میر دانش آموزان و دانشجویان راهیان نور تنها مربوط به این شش ماه نیست و هر ساله در اول فروردین ماه خبر تصادف این اتوبوس ها، خانواده های زیادی را داغدار می کند. واژگون شدن یک اتوبوس کاروان راهیان نور در استان کرمان در روز اول فروردین سال جاری ۱۱ کشته و ۳۸ زخمی بر جا گذاشت. واژگونی اتوبوس کاروان راهیان نور یک بار دیگر در ۲۵اسفند سال ۸۸ گزارش شده بود که تلفات جانی نداشته اما ۱۱ مسافر آن زخمی شدند. پیش از آن، روز ششم فروردین سال ۸۷ اتوبوس کاروان راهیان نور در جاده شهرکرد به ایذه واژگون شد و در این حادثه ۲۷ نفر از سرنشینان اتوبوس کشته شدند”.
بنا به نوشته سایت دیگربان، اردوهای راهیان نور، طرحی است که سال‌ها توسط سپاه پاسداران و بسیج و اغلب با کمک آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها اجرا می‌شود و طی آن اکثرا دانش آموزان یا دانشجویان و نیز پرسنل ادارات و نهادهای حکومتی برای بازدید از مناطق عملیاتی جنگ ایران و عراق به استان خوزستان اعزام می‌شوند. سپاه پاسداران پیش از این اعلام کرده بود قصد دارد در سال جاری پنج میلیون نفر را در قالب این کاروان‌ها به مناطق جنگی اعزام کند. در اردوهای “راهیان نور” به طور معمول کسانی شرکت داده می‌شوند که عضو بسیج یا نیرو‌های وابسته به سپاه نیستند. در طول برگزاری این اردوها تلاش می‌شود دانش آموزان و سایر شرکت کنندگان به طور افتخاری جذب نیرو‌های بسیج و نهادهای مرتبط با سپاه شوند.
