یکی از فرماندهان ارشد نیروهای مسلح جمهوری اسلامی گفت که ایران می تواند “در بخشی از قطب جنوب ادعای حاکمیت” کند. سردار سرلشگر محمد باقری گفت که چون ایران “از سواحل مکران بدون وجود هیچ خشکی به آب های آزاد و قطب جنوب، دسترسی مستقیم دارد”، می تواند “طبق قوانین بین المللی” در مناطقی از جنوبی ترین و سردترین قاره جهان، ادعای حاکمیت کند.
محمد باقری از سرداران سپاه و معاون ارکان و امور مشترک ستاد کل نیروهای مسلح است و این سخنان را دیروز در اختتامیه همایش “توسعه ملی سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ” که در چابهار برگزار شد، بیان کرد.
سواحل مکران در جنوب شرقی ایران و در نزدیکی مرزهای پاکستان قرار دارد که از طریق دریای عمان به آب های بین المللی مرتبط است.
پیش از آنکه سردار محمد باقری ادعای حاکمیت بر قطب جنوب را بیان کند، فرمانده نیروی دریایی ارتش گفته بود که “ایران به دنبال برنامه‌ریزی برای حضور در نزدیکی‌های قطب جنوب است”.
دریادار حبیب الله سیاری روز اول مهر ۱۳۹۱ گفته بود که “نیروی دریایی توانمندی این را دارد که پرچم جمهوری اسلامی را در مناطق مختلف دنیا از قطب شمال تا قطب جنوب به اهتزاز درآورد”.
به گفته فرمانده نیروی دریایی ارتش، با “هماهنگی‌هایی که با سازمان اقیانوس‌شناسی” شده، جمهوری اسلامی در تلاش برای حضور در نزدیکی‌های قطب جنوب است.
در دی ماه ۱۳۹۰ نیز از قول وحید چگینی، رئیس موسسه ملی اقیانوس شناسی گفته شد که طرح “تاسیس پایگاه دائمی جمهوری اسلامی ایران در قطب جنوب” به دولت ارائه شده است.
به گفته او، این طرح پس از “سال‌ها مطالعه مسائل جنوبگان و پیگیری اخبار مرتبط با این قاره ناشناخته” در پژوهشکده علوم دریایی موسسه ملی اقیانوس‌شناسی تهیه شد.
رییس موسسه ملی اقیانوس شناسی با توجه به “اهمیت جنوبگان در آ‌ینده اقتصادی و سیاسی جهان” پیشنهاد کرده بود جمهوری اسلامی در “کوتاه‌ترین زمان ممکن، حضور خود را در جنوبگان به اثبات برساند”.
فرمانده نیروی دریایی ارتش در شهریور سال جاری نیز با برشمردن “توان گسترش نیروهای دریایی” جمهوری اسلامی گفته بود ایران به زودی این امکان را خواهد داشت که در “آب های نزدیک آمریکا” هم حضور داشته باشد “همانند آن ها که نزدیک آب های ما هستند”.
دولت آمریکا بعدا نسبت به این اظهارات واکنش نشان داد و گفت این قبیل سخنان را جدی نمی گیرد.
جمهوری اسلامی از سال ۲۰۰۸ کوشیده تا با ارسال کشتی‌های جنگی خود به خلیج عدن برای برخورد با دزدان دریایی و پس از آن عبور دادن ناوهای خود از کانال سوئز یا ارسال آنها به سودان، حضور نظامی خود را در آب‌های بین‌المللی افزایش دهد.
یخ‌های بدون سکنه اما پر مدعی
آرژانتین، استرالیا، شیلی، فرانسه، نیوزلند، نروژ و بریتانیا از جمله کشورهایی هستند که هر کدام ادعای مالکیت یا حاکمیت بر بخش هایی از قطب جنوب را دارند. تمام یا بخشی از سرزمین های این کشورها در نزدیکی قطب جنوب قرار دارد.
دولت بریتانیا در بهمن ماه ۱۳۹۰ بخشی از قلمرو خود در قطب جنوب را به نام ملکه این کشور کرد و سند آن را هم به الیزابت دوم داد.
آرژانتین به شدت به این اقدام دولت بریتانیا اعتراض کرد.
قطب جنوب که بعضا از آن به عنوان قاره جنوبگان نیز نام برده می شود، یکی از دو نقطه ای است که خط واصل آن بر حول محور کره زمین منطبق است. این سرزمین در تابستان ها حدود دو برابر قاره اروپا و در زمستان ها حدود چهار برابر اروپاست که تقریبا همه مساحت آن از یخ پوشیده شده است.
آب های اطراف این منطقه دارای منابع بسیار غنی جانوری است و تخمین زده می شود که منابع نفتی و گازی بسیار عظیم و با ارزشی در آن وجود داشته باشد.
سرمای هوا در این قاره تقریبا بی سکنه جهان تا ۸۰ درجه زیر صفر هم می رسد.
حدود ۵۰ سال پیش پیمانی به امضا رسید که قطب جنوب را از فعالیت های صنعتی و نظامی مستثنی می کرد اما بحث درباره مالکیت بخش های مختلف آن هنوز به نتیجه مشخصی نرسیده است.
