خشکی دوباره زاینده‌رود بار دیگر به مهم‌ترین عنوان خبرهای محیط زیستی تبدیل شده است. رودی که چند ماه پیش بعد از مدت‌ها خشکی، آب به خود دیده و مردم اصفهان را شاد کرده بود حالا به گورستان ماهی‌ها بدل شده است و تنها در بخش‌هایی از آن آب اندکی دیده می‌شود. روزنامه شهروند گزارش داده که در روزهای گذشته، اصفهانی‌ها به کمک رودخانه آمده‌اند تا زیست‌مندان زاینده‌رود را نجات دهند و ماهیانی که در ماندآب‌های کوچک رودخانه گیر کرده، را بر می‌دارند تا زندگی دوباره به آنها بخشیده باشند. مصطفی قادریان، مدیر روابط عمومی حفاظت محیط‌زیست اصفهان به این روزنامه گفته است: “سراسر شهر همین وضع را دارد. بخش‌های مختلف رودخانه خشک شده و در برخی بخش‌ها هم کمی آب مانده که ماهیانی که هنوز زنده مانده‌اند در این ماندآب‌ها گیر افتاده‌اند.”
حمید ظهرابی، مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان اصفهان هم در این رابطه به ایسنا گفته است: “به دلیل تلفات ماهی‌ها از وزارت نیرو مطالبه خسارت خواهیم کرد و توصیه می‌کنیم که آب منطقه‌ای اصفهان در زمینه جلوگیری از افزایش برداشت‌ها محکم وارد عمل شود.”
از افزایش برداشت‌ها جلوگیری شود
“واقعیت این است که رودخانه زاینده رود از مسیر کوهرنگ تا شهر مبارکه، هنوز غران و خروشان است. ولی وقتی این رود به شهر مبارکه و به سد و بند کارخانه فولاد مبارکه می رسد، دیگر چیزی از آن باقی نمی ماند مگر کانال کوچکی که کشاورزی بخشی از جلگه مبارکه در منطقه نکو آباد و فلاورجان در منطقه پیربکران را مشروب می سازد.” این را وب‌سایت خبرآنلاین نوشته و ادامه داده است: “الباقی مسیر این رود، کاملا خشک شده است. به طوری که تنها ۵ کیلومتر پس از بند کارخانه فولادمبارکه، در بستر خشک این رودخانه، بچه های محلی فوتبال بازی می کنند.” یکی از کشاورزان منطقه به این خبرگزاری گفته است: به خاطر خشکسالی زمین هایش پس از فاجعه ای که بر سر زاینده رود گذشت، زمین و کشاورزی را رها کرده به سوی کارهای ساختمانی و بنایی رفته است.” او گفته “زمانی که رودخانه آب داشت، برنجکاری و صیفی کاری در منطقه ما رونق داشت، ولی از وقتی که تکلیف آب مشخص نیست، ما زندگی خود را بر پایه اما و اگر بگذاریم. برای همین شغلم را عوض کردم و حالا برای مردم خانه می سازم.”
خشک شدن آب زاینده رود در حالی است که پیش‌تر و در خردادماه معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفته بود: “براساس آخرین تصمیمات مسئولان عالی شورای هماهنگی حوضه زاینده‌رود، آب این رودخانه تا اطلاع ثانوی همچنان باز خواهد ماند.” معاون رییس جمهور، زاینده رود را رگ حیات شهر و استان اصفهان و تالاب گاوخونی خوانده و گفته بود: “این تالاب اهمیت بسیاری برای مردم منطقه، کشاورزان و مبارزه با گرد و غبار دارد چرا که اگر خشک شود منشاء گرد و غبار خواهد بود.”
حمید ظهرابی مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان، در خصوص آخرین وضعیت بی‌آبی رودخانه زاینده رود گفته است: “آبی که در شهر اصفهان و در رودخانه زاینده‌رود جاری بود از سد نکو آباد تا منطقه درچه که بالادست شهر اصفهان می‌شود، از طریق کانال انتقال می‌یابد.” به گفته او توجیه این اتفاق این است که به علت میزان بسیار کم حجم آب، بحث کنترل برداشت باید به صورت جدی دنبال شود و همین موضوع باعث شد تا انتقال از طریق کانال مطرح گردد، البته کانالی که از آن یاد می‌شود کنارگذری از رودخانه است که آب را به بالادست شهر اصفهان می‌رساند.
این مقام مسئول همچنین گفته “نمی‌دانم چه زمانی این قطع و وصل‌های مکرر آب تمام می‌شود” و ادامه داده است:“وزارت نیرو و آب منطقه‌ای اصفهان باید در زمینه جلوگیری از افزایش برداشت‌ها محکم وارد عمل شوند، این در حالی است که براساس آخرین مصوبه هیئت دولت حق آبه تالاب‌ها و پایاب رودخانه‌ها جزو اولویت‌های تامین آب شرب است و جالب است که با این قطع و وصل‌ها همین مصوبه هم نادیده گرفته شده است.”
مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان اصفهان تاکید کرده است: “وزارت نیرو و آب منطقه‌ای باید وارد عمل شوند و اولا با تصمیم‌های جدی از این‌که رودخانه فدای سایر بهره‌برداری‌ها شود، جلوگیری کنند و در این فرصت سه ماهه که تا بازگشایی آب وجود دارد سامان‌دهی را آغاز کنند.”
“اصفهان بدون آب قابل قبول نیست”
“با انتقال آب به استان یزد در سال ۱۳۷۹ اولین خشکی در زاینده رود شکل گرفت و هر روز به برداشت آب از زاینده رود افزوده شد و هر سال خشکی آن گسترش یافت، خط انتقالی که قرار بود پس از راه اندازی تونل سوم کوهرنگ اجرایی شود.” این را حسین محمد رضایی، رئیس انجمن حمایت از کشاورزان شهرستان اصفهان به خبرگزاری مهر گفته است. این خبرگزاری در ادامه آورده است: “هرچند که بسیاری از کارشناسان عرصه زیست محیطی در آن دوران نکات زیست محیطی لازم را به مسئولین تذکر داده بودند اما متاسفانه ما هر روز شاهد واگذاری بخشی از آب زاینده رود به بخش‌ها و استان‌های مختلف بودیم.”
سال گذشته علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد و دارایی هم در اصفهان و در جریان یک سمینار به موضوع بحران آب و زاینده‌رود پرداخت: “به تعبیر رئیس جمهور اصفهان بدون آب قابل قبول نیست و حتما باید مشکل زاینده‌رود جدای از مشکل آب شرب این استان حل شود.”
این وزیر اصفهانی گلایه جالب توجهی هم داشت: “اصفهانی‌ها در دولت تدیبر و امید ۸ نماینده دارند به هر حال شاید آنچنان که شایسته بوده به استان خود در دولت نپرداختند. ما اصفهانی‌ها عادت کردیم در دولت بیشتر به مسائل انقلاب و کشور بپردازیم تا مسائل محلی استان خود. نتیجه آن هم ایجاد یک سری مشکلات و محدودیت ها برای اصفهان شده که امیدواریم این وضع دیگر ادامه نیابد.”
