جمعبندی بحث با داور خان

احمد زیدآبادی
احمد زیدآبادی

آنچه را تاکنون در پاسخ به جناب داور نبوی مطرح کرده‌ام اکنون به شرح زیر جمع بندی می‌کنم:‏

یک- آقای احمدی نژاد از آسمان فرو نیفتاده است. او نتیجه طبیعی نوعی ایدئولوژی ظاهرا گرا و سختگیرانه ‏است که مجموعه محافظه‌کاران آن را در دوره ریاست جمهوری آقای رفسنجانی تدوین و در دوره ریاست ‏جمهوری آقای خاتمی تکمیل و در بین نیروهای خود گسترش دادند.‏

دو- آقای احمدی نژاد با تغذیه از همان ایدئولوژی است که می‌تواند بسیار بی‌پرواتر از هاشمی و خاتمی در ‏عرصه‌های گوناگون مانور قدرت دهد.‏

سه- نیروی سازمان یافته پیرامون ایدئولوژی ظاهرگرا هنگامی که قدرت اجرایی در دست رقیبانش بود، به ‏دلیل برخوداری از منابع پیدا و پنهان قدرت، بالید و گسترش یافت و مانع تحقق اصلاحات شد.‏

چهار- نیروی فوق، توازن قدرت در ایران را در همان دوره اصلاحات به سود خود به هم زد و نیروی دست ‏بالا شد.‏

پنج- این نیرو اگر قوه اجرایی را به کنترل در نیاورده بود، به مراتب غیر مسئولانه تر، خشن‌تر و مخرب‌تر ‏از اکنون عمل می‌کرد.‏

شش- تسخیر قوه مجریه از سوی نیروی فوق ضمن تمام مخاطراتی که به بار آورده، امکان فرسایش آن را در ‏برخورد با واقعیت‌های عینی عرصه اجرایی فراهم آورده است.‏

هفت- شرایط کنونی ایران نتیجه قهری تحولات پس از انقلاب و بخصوص ناکامی اصلاحات است. عبور از ‏این تنگراهه با ناشکیبایی و اصرار بر اراده‌گرایی گل و گشاد حاصل نمی‌شود.‏

با این حال، به امید آنکه خیال داور را راحت کنم، باید بگویم که احتمال وقوع جنگ که من خود سالها آن را ‏فریاد زدم و گوش شنوایی نیافتم، در حال حاضر همانقدر ممکن است که احتمال عدم وقوع آن.‏

در واقع تحولاتی که در ساختار قدرت ایران و در مجموعه خاور میانه در جریان است، شانس قدرت گرفتن ‏جریان عملگرا و یک معامله کلان با نظام بین‌الملل را به اندازه احتمال وقوع جنگ بالا برده است. پس می‌توان ‏به جای ناامیدی مطلق همچنان در خوف و رجاء به سر برد.‏

باز برای آنکه خیال داور خان را از یک مساله دیگر هم راحت کنم تاکید می‌کنم که از نگاه من مساله شرکت یا ‏عدم شرکت در انتخابات یک مساله ایدئولوژیک نیست که در همه شرایط حکم یکسان داشته باشد.‏

در واقع منطق شرکت یا عدم شرکت تابع شرایط است و این شرایط لزوما هم به آزاد و عادلانه بودن انتخابات ‏بستگی ندارد.‏

اگر نتیجه یک انتخابات حتی ناعادلانه منجر به به هم خوردن توازن واقعی قوا – نه صرفا صورت قوا – به ‏نفع نیروهای معقولتر و معتدلتر باشد، به باور من شرکت در انتخابات نه فقط منعی ندارد بلکه می‌توان برای ‏ترغیب افراد برای مشارکت تحلیل‌های روشن و استدلال‌های قوی ارائه کرد.‏

به نظر من، سکه انتخابات مجلس هشتم همچنان در حال چرخ خوردن در هواست و هنوز مشخص نیست که ‏کدام روی آن به زمین می‌رسد. در این باره می‌توان منتظر ماند. اینکه این سکه با کدام رو و در چه لحظه‌ای به ‏زمین می‌رسد، عامل مهمی در جهت شرکت یا عدم شرکت در انتخابات خواهد بود.‏

بنابراین، از نگاه من، آنان که پیشاپیش اعلام می‌کنند در هر شرایطی در انتخابات شرکت خواهند کرد از نقطه ‏نظر منطق تحلیلی در جایگاه کسانی‌اند که پیشاپیش اعلام می‌کنند که در هر شرایطی در انتخابات شرکت ‏نخواهند کرد.‏

به گمان من، کسانی که نگران حضور اقشار مختلف در انتخابات‌اند، لازم است پیش از آنکه اصل انتخابات را ‏مطلق کنند، با صبر و حوصله پیامدهای حضور و عدم حضور را از موضعی تحلیلی و بی‌طرفانه به مخاطبان ‏خود ارائه دهند.‏

در پایان از دوست عزیزم داور نبوی که حتی در روزهای تنهایی و غربت زندان نیز سبب خنده و شادی ‏اطرافیان خود می‌شد، سپاسگذارم که با محبت و متانت این بحث دو طرفه را دنبال کرد.‏