“دولت در زمینه سینما کارهای خوبی انجام داده و اصناف مختلف سینمای کشور این اطمینان را داشته باشند که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و در دولت به مسائل آنها به خوبی پرداخته می شود و قطعا شاهد رونق بیشتری در سینما خواهیم بود. “این ها سخنان محمد حسینی، وزیر ارشادست؛ وزارت خانه ای که اگر چه در طول دودوره دولت احمدی نژاد وزرای مختلفی به خود دیده اما پررنگ ترین نقش اش این بوده: سانسور وتوقیف آثار سینمایی، ممانعت از فعالیت بازیگران و اخیرا هم موازی سازی در برابر تشکل صنفی سینماگران.
طرح تشکیل شورای عالی سینما در سال 1388 و پس از انتصاب جواد شمقدری به عنوان معاون سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد بارها به زبان آمد. شمقدری در اولین جلسه مطبوعاتی خود و بعد هم در مصاحبه های مختلف به این نکته اشاره کردکه: شورای عالی سینما مرجعی رسمی و عالی است؛ از آنجا که برخی تصمیمات در معاونت سینمایی ارشاد، ظرفیت اجرایی لازم را در دیگر نهادها و سازمان ها ندارند و برای حل این مشکل به دستور بالاترین مقام اجرای کشور که شخص رئیس جمهور است، نیاز است، این شورا تشکیل خواهد شد.
تشکیل این شورا پس از برپایی چهاردهمین جشن خانه سینما در شهریورماه سال جاری و بالا گرفتن اختلافات میان سینماگران و وزارت ارشاد جدی ترشد. آن هم در حالیکه خانه سینما از ماه ها پیش با پیشنهاد لایحه قانون تشکیل سازمان نظام سینمایی و حمایت از حقوق مادی و معنوی آثار سینمایی به دولت، تلاش کرده بود از میزان تصدیگری دولت در مسائل فرهنگی و هنری، و غلبه نگاه قیمومیت دولتمردان به سینما بکاهد. در این لایحه بر حذف نهادها و مراکز سینمایی که جز موازی کاری و اتلاف بودجههای دولتی نتیجهای نداشتند، تاکید شده بود.
اما درحالی که گفته می شد شورای عالی باید به کانون گفتگو و تعامل سلیقههای مختلف سینمایی تبدیل شود تا دست کم رئیس دولت بتواند همه صداها را بشنود و برای ارتقای سینمای ایران و پوشش حمایتی همه سلیقههای سینمایی برنامهریزی کند، انتشاراسامی اعضای اصلی این شورا، اهالی سینما را بهت زده کرد. جمعی دولتی و سپاهی که با نزدیکی جشنواره فیلم فجر، قرارست مانور استقبال ازتولیدات و ارزش ها را بدهد.
اعضای این هیات از جمله عبارتند از: محمود احمدی نژاد رییس، محمد حسینی وزیر ارشاد نایب رئیس، جواد شمقدری معاون سینمایی دبیر، ضرغامی رئیس سازمان صدا و سیما، مهدی خاموشی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، اسفندیاررحیم مشایی رئیس کمیسیون فرهنگی دولت، مسعود جعفری جوزانی از کانون کارگردان ها و محسن علی اکبری ازصنف واحد تهیه کنندگان، احمد نجفی بازیگر، مسعود دهنمکی کارگردان، جمال شورجه کارگردان و تهیهکننده، شهریار بحرانی کارگردان و داوود میرباقری کارگردان.
آن سوتر، ابراهیم حاتمی کیا یکی دیگر از مدعوین این شورا، با عدم حضور در جلسه ابهامات زیادی را پیش روی دولتمردان نظام جمهوری اسلامی و بدنه ی اصلی سینمای ایران قرار داد. وزیر ارشاد هم با حضور در برنامه “هفت” ودر پاسخ به سئوال فریدون جیرانی درهمین خصوص گفت: متاسفانه حاتمی کیا دعوت ما را به جلسه نپذیرفت اما قول داده است تا آن جا که بتواند در مورد اهداف این مهم به ما یاری خواهد رساند.
به گفته حسینی، تشکیل سازمان مستقل سینمایی و بیمه هنرمندان و پیشکسوتان پس از بررسیهای کارشناسی برای تصویب درجلسه هیات وزیران، اختصاص اعتبار مستقلی برای رفع مشکلات و ارتقاء سطح سینمای کشور، تامین اعتبار لازم برای تاسیس شهرکهای سینمایی، حمایت از هنرمندان و فعالیتهای سینمایی، معافیت سینماگران از پرداخت مالیات از جمله مواردی است که در جلسه شورای عالی سینما مورد تاکید قرار گرفته است. وی البته اشاره ای به وضعیت نابسامان سینمای تولید آثار مبتذل، سانسور، توقیف تولیدات ارزشمند… نکرده است.
احمدی نژاد دراین جلسه با اشاره بر اینکه “سینماگران کشورمان باید افق نگاه خود را جهانی کنند” بر ضرورت “تولید سالیانه حداقل ده فیلم فاخر با رویکرد مخاطب جهانی” گفته است: باید برنامهای تهیه شود که در آن همه هنرمندان و سینماگران تحت حمایت قرار بگیرند.
احمد نجفی هم که در انتخابات دهم ریاست جمهوری یکی از حامیان اصلی احمدی نژاد محسوب می شد درباره این جلسه به روزنامه هاگفته است: اعضای شورای عالی سینما از هیچ صنف و نظری جمع نشدهاند و من از دوستان مختلف خواهش میکنم که به جای تعارض و گوشهنشینی حرکت کنند. همهی ما عضو خانهی سینما هستیم، اما هیچ یک به عنوان نمایندهی صنفهایمان در خانهی سینما انتخاب نشده بودیم، در واقع اعضای شورای عالی سینما از میان افراد انتخاب شدهاند و همهی آنها افرادی هستند که بحثهای مربوط به محتوا و کیفیت را میشناسند و نقایص سینما را شناخته و تاکنون کارهای خوبی از خود برجا گذاشتهاند. در این شورا اصلا بحثی از خانهی سینما، اتحادیهی تهیهکنندگان و یا شوراهای مختلفی که اصلا نمیدانم ازکجا آمدهاند، مطرح نیست و ما هم به هیچ عنوان نمیخواهیم وارد چنین بحثهایی شویم. سینمای ما نیاز به کارهایی تازه دارد و هیچکس در شورای عالی سینما از تشکیلات خاصی بیرون نیامده است. اعضای این شورا افرادی هستند که بیشتر به واسطه سکوت، حرفها، کارها و یا مواضعشان انتخاب شدهاند. خانه سینما هم گردآورندهی صنوف مختلفی است که باید آنها هم به کمک بیایند و دست از این حاشیههای بسیاربسیار کودکانه برداشته و نگاه بالایی به این موضوع داشته باشند و وسعت دیدشان را گسترش بخشند.
جمال شورجه، عضو هیات نظارت بر مطبوعات هم درباره این جلسه به خبرگزاری هاگفته: در طرحها و مصوبات به هیچوجه ملاحظات سیاسی و گرایشات سلیقهای نقشی ندارد و رییسجمهور هم در راس این شورا بر غیرسیاسی بودن مباحث تأکید ویژهیی داشتند.
اما واکنش اهالی سینما به تشکیل این شورا بدون دعوت و حضور نمایندگان بدنه اصلی خانه سینما نیز جالب بود.
نخستین عکس العمل تند از سوی فرهاد توحیدی رییس هیات مدیره خانه سینما بود. وی ضمن اظهار تاسف از انتخاب افراد حاضر در این شورا به خبرنگاران گفت: کاش دوستان با برنامهای مدون در چنین جلسهای شرکت میکردند و دربارهی وزن افراد شرکت کننده و نسبت آنها با سینما توجه بیشتری داشتند. ما در این زمینه حرفهای متعددی داریم که با توجه به اینکه وزیر ارشاد و معاونت سینمایی اعلام کردهاند که این ترکیب قابل تغییر است، امیدواریم در جلسات بعدی از افرادی که بیش از دو دهه کارهای نظری و مدیریتی در سینما داشته و زیرساختهای این هنر صنعت را بررسی کردهاند، در این شورا استفاده شود.
علی معلم هم در کسوت تهیه کننده سینما، در پاسخ به برخی اظهارات افراد حاضر درجلسه شورای عالی سینما و درنقد مباحث مطرح شده درآن به ایسنا می گوید: متاسفانه ما در مواقعی بحث آشنایی و رفاقت را در بحث تخصصی جدیتر میگیریم و باید این روند تغییر کند. با توجه به شناختی که از دکتر حسینی و دوستانشان در وزارت ارشاد دارم، به نظرم باید کمی بازتر نگاه کنند و به بخش کارشناسی دقت شود. تاکید بر اینکه پنج یا هفت نفر نظرات را مطرح میکنند، درست نیست و باید از نگاههای کارشناسانه نیز استفاده شود. حداقل در کمیتههای تخصصی و کارگروهها میتواند این نگاه کارشناسانه اعمال شود تا نظرات محدود به چند نفر نباشد. حتی اگر این نوع نگاه در حد اعضای اصلی هم نباشد، باید به عنوان عضو مشاور دیده شود، البته باید توجه داشت که کارشناس فقط کارگردان یا تهیهکننده نیست. باید صاحبنظر و کارشناس سینما در اینگونه جلسات حضور داشته باشد.