شک و تردیدهایی که در سال 2006 درخصوص برنامه هسته ای ایران و آزمایش اتمی کره شمالی وجود داشت، به نگرانی های موجود در زمینه گسترش جنگ افزارهای هسته ای در جهان دامن زده است.
مارک فیتزپاتریک از مؤسسه بین المللی مطالعات استراتژیک در لندن در این خصوص به فرانس پرس اظهار داشت: “از سال 1998 که هند و پاکستان به آزمایش اتمی دست زدند، سال 2006 بدترین سال در زمینه مبارزه با گسترش اتمی بوده است.”
وی همچنین افزود: “امکان دارد مورخین در آینده اینگونه برآورد کنند که سال 2006 سرآغاز تخلف از روند منع گسترش اتمی و NPT است.” درواقع این روند متحمل دو ضربه جدی شد: تولید اورانیوم غنی شده در ایران و اعلام کره شمالی مبنی بر انجام اولین آزمایش اتمی در تاریخ 9 اکتبر. به علاوه ایالات متحده در زمینه همکاری صلح آمیز هسته ای قراردادی را با هندوستان منعقد کرد و این درحالی است که این کشور ازقبل به سلاح اتمی دست یافته بود.
این پیشروی ها نشان دهنده ناتوانی روزافزون جامعه بین الملل در اعتبار بخشیدن به مفاد NPT [مطروحه در سال 1968] است . جرج پرکوویچ، تحلیلگر و محقق امریکایی در بنیاد صلح جهانی کارنگی اظهار می دارد: “مفادی که در محدود نمودن دستیابی و استفاده از سلاح های اتمی وجود دارد، به هیچ وجه رعایت نمی شوند.”
ازطرف دیگر، ایران همواره نسبت به گوشزدها و تذکرات آژانس اتمی و همچنین قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که تحریم هایی را برای این کشور اعمال کرده بی اعتنا بوده است. تهران که همواره ادعا کرده برنامه اش صرفاً اهداف صلح آمیز را دنبال می کند، علیرغم پیشنهادات اروپایی ها برای ازسرگیری مذاکرات، مشوق های اقتصادی و ضمانت های امنیتی، تاکنون به هیچ وجه تعلیق فعالیت های غنی سازی خود را نپذیرفته است.
محمود احمدی نژاد، رییس جمهور ایران، نصب و راه اندازی دهها هزار سانتریفوژ را تا یک سال آینده اعلام کرد و این در حالی بود که کشورهای بزرگ نیز در زمینه اعمال تحریم علیه ایران در شورای امنیت به تفاهم نرسیده بودند.
کره شمالی که در سال 2003 از NPT خارج شد تاکنون موفق شده است یک بمب ابتدایی را منفجر کند و به گفته کارشناسان اتمی، مطمئناً در سال 2007 بمب پیشرفته تری توسط این کشور مورد آزمایش قرار خواهد گرفت. مارک فیتزپاتریک دراین رابطه می گوید: “سال 2007 به هیچ وجه بهتر به نظر نمی رسد و آزمایش هسته ای کره شمالی می تواند به عنوان مشوقی برای ایران باشد و همچنین کشورهای دیگری را به دستیابی به بمب اتمی تحریک و ترغیب کند.”
وی در ادامه می گوید: “درعین حال، ایران قادر نخواهد بود که تا چند سال آینده به سلاح دست یابد و تنها یک شانس باقی می ماند و آن اینکه این کشور را متقاعد کرد که حتی با داشتن فنآوری لازم از این آستانه فراتر نرود.”
از دید فرانسوا هایسبورگ، مدیر مؤسسه پژوهش های استراتژیک در پاریس، “قبل از کره شمالی هیچ نمونه ای از تلاش برای دستیابی به سلاح هسته ای و مخالفت با جامعه بین الملل وجود نداشته، ولی برای ایران چنین پیش زمینه ای وجود دارد.”
این کارشناس فرانسوی می گوید: “برخلاف کره شمالی که حکومتی بسیار منزوی و گوشه گیر دارد، حکومت ایران نسبتاً باز است و این قدرت منطقه ای می تواند نقشی الگوبخش داشته باشد.” او در ادامه می افزاید: “اگر ایران بتواند روند منع گسترش اتمی را نقض کند، این بدین معنی خواهد بود که NPT به پایان کار خود رسیده و متأسفانه به دنبال آن، شکست سیاسی اعضای دائم شورای امنیت برای اعتبار بخشیدن به آیین نامه های این پیمان قطعی خواهد بود.”
ازطرف دیگر، این نهاد هیچ گونه تحریمی علیه دولت پیونگ یانگ اعمال نکرد، درحالی که علیرغم مخالفت های چین و روسیه با اعمال هرگونه تحریم علیه تهران، قطعنامه 1737 به تصویب رسید.
گری سامور، کارشناس امریکایی، در پاسخ به این سؤال که آیا امکان تأمین سلاح های هسته ای برای گروه های تروریست وجود دارد می گوید: “این مسأله به واقع مانند یک کابوس است، ولی خوشبختانه غیرمحتمل. ایران فنآوری لازم را دراختیار ندارد و ازطرف دیگر، ایالات متحده اقدامات تلافی جویانه بسیار سختی را به کره شمالی تحمیل کرده است.”
منبع: فرانس پرس، 2 ژانویه 2007
مترجم: علی جواهرفروش