مک دونالد؛ جاسوسی از طریق فروش ساندویچ

نویسنده
فیروزه متین

» سکوت درباره چرخش اقتصادی به بهانه "یک فست فود"

در حالی که ایران با دیدارهای پیاپی مقامات اروپایی از تهران خود را برای ورود به بازارهای جهانی آماده می کند و هم اکنون بیش از ۶۵۰۰ شرکت خارجی آمادگی خود برای ورود به بازارهای کشور اعلام کرده اند، ماجرای گشایش مک دونالد در ایران به سوژه ای برای سیاستمداران دو جناح جمهوری اسلامی تبدیل شده است.

اگر چه شرکت مک دونالد دو هفته قبل و در پی بالاگرفتن اظهارنظرها درباره راه اندازی شعبه در ایران اعلام کرد که تا اطلاع ثانوی چنین قصدی ندارد، اما بحث ها در این باره هنوز ادامه دارد.

برای نمونه، روزنامه کیهان بدون اشاره به صف طویل شرکت های اروپایی و آمریکایی در عرصه نفت و گاز، شهرسازی، خودروسازی و… از راه اندازی مک دونالد، آنهم به عنوان یک “پایگاه جاسوسی” ابراز نگرانی کرده و در گزارشی نوشته است: “مک‌دونالد یک نهاد صهیونیستی تمام عیار است….. و با بیش از پانصد شعبه‌ فعال در سراسر جهان، مک‌دونالد در کنار استارباکس، عملا، یک رصدخانه‌ فوق پیشرفته‌ تحولات اجتماعی در سراسر جهان می‌باشد که با تمسک به آنالیز‌های بسیار پیشرفته‌ رفتارشناسی و بازخورد سنجی، در خوشبینانه‌ترین حالت، دست کم در مقام یک پایگاه نظرسنجی ناخودآگاه به انجام فعالیت می‌پردازد. مک‌دونالد به بهانه‌ لزوم آموزش همیشگی مدیران شعبه‌ها و صاحبان نمایندگی‌ها و کارگران و آشپز‌ها، امکان‌ آمد و شد بسیاری افراد و جاسوس‌های حرفه‌ای را به تمام کشورهای اروپایی و آسیایی در لباس مدرس و آموزنده‌ فنون‌کار و مدیریت، فراهم آورده است و همچنین، امکان فرا خواندن کارگران و خدمه و صاحبان نمایندگی‌ها را به بهانه‌ آموزش و دوره و غیره، به آمریکا و آلمان، آن هم بدون برانگیختن حساسیت نهاد‌های امنیتی کشور هدف، مهیا نموده و در این اثنا به جذب عناصر سست اندیش و ساده‌انگار برای انجام مقاصد اربابان خود می‌نماید”.

کیهان افزوده: “با گسترش استفاده از اینترنت از طریق گوشی‌های هوشمند و اپلیکیشن‌های چک این و خدمات‌ هات اسپات‌ها، مک‌دونالد و بسیاری دیگر از فروشگاه‌های زنجیره‌ای وابسته به نظام سلطه، با در اختیار گذاردن اینترنت و وای فای رایگان برای مشتریان و ترغیب ایشان به استفاده از گوشی‌های خود در این مکان‌ها، عملا نیاز به پرواز پرهزینه‌ پهپاد‌ها بر فراز شهرها را در کلان‌شهرها از بین برده‌اند. ایشان حتی بدون کوچک‌ترین اطلاع خدمه‌ آن شعبه و مستقیما از مرکز، اقدام به تخلیه‌ اطلاعاتی دستگاه‌های هوشمند مشتریان و حتی رهگذران می‌نمایند… بنابراین باید توجه ویژه داشته باشیم یک شعبه مک‌‌دونالد، به هیچ عنوان تنها یک ساندویچی دوست داشتنی نیست که نمایندگی آن به یک فرد علاقه‌مند به کارآفرینی اعطا شده باشد. بلکه، به صورت بالقوه، امکان تبدیل شدن به یکی از پایگاه‌های جاسوسی را دارد. همچنین، به صورت بالفعل نیز ناخودآگاه به عنوان پوششی برای این‌گونه عملیات به کار گرفته می‌شود”.

عزت الله ضرغامی، رئیس پیشین صدا و سیما هم در صفحه اینستاگرامش نسبت به احتمال ورود مک دونالد واکنش نشان داده و نوشته است: “مک دونالد و پپسی‌کولا به عنوان نمادهای سیاسی آمریکا، ده‌ها سال است که با ورود به کشورهای هدف، فضای تحول فرهنگی سیاسی به نفع آمریکا را القا می‌کنند. امروز در ایران و در دیگر کشورها، انواع فست‌فودهای مشابه و بهتر هم عرضه می‌شود؛ مراقب باشیم آمریکایی‌ها ساندویچ را جایگزین رفع تحریم‌ها نکنند!! حالا فست فود را بی‌خیال! خدایی‌اش یک املت پرگوجه ی فلفل‌دار با بربری کنجدی، جایگزین دارد؟”

علی فاضلی رئیس اتاق اصناف ایران هم بازی رسانه ای بر سر گشایش مک دونالد را جدی گرفته و درباره شروط راه اندازی واحد تجاری در ایران توضیحاتی داده و گفته است که مک دونالد باید از وزارت صنعت و وزارت بهداشت مجوز بگیرد.

او گفته است: “در زمینه حضور رستوران‌های خارجی در ایران منع قانونی وجود ندارد و احتمالا از این پس شرایط برای رقابتی شدن بازار بیش‌تر فراهم می‌شود ولی برای اینکه این نوع رستوران‌ها در ایران بتوانند حضور داشته باشند، نیاز به اخذ مجوزهایی از سازمان صنعت، معدن و تجارت و البته وزارت بهداشت است. با این همه هنوز اقدامی جدی هم از طرف مک‌دونالد صورت نگرفته است؛ فقط اعلام آمادگی کرده که می‌تواند در ایران هم به عده‌ای نمایندگی دهد. به نظر می‌رسد که این قیبل اقدامات بیشتر برای سنجیدن واکنش ایران انجام شده و می‌خواهند بررسی کنند که در چه زمینه‌هایی می‌توانند در ایران سرمایه‌گذاری کنند. در مقابل در ایران هم هنوز تصمیمی هم گرفته نشده است. باید اقدامات لازم صورت بگیرد تا در ایران هم بررسی انجام و مشخص شود امکان دادن مجوز برای فعالیت این شرکت‌ها وجود دارد یا نه؟”

از سوی دیگر صادق زیبا کلام، پر کار ترین فعال رسانه ای حامی دولت نیز در واکنش به مواضع دلواپسان در مورد راه اندازی مکدونالد، به روزنامه فرهیختگان گفته است: “ما چه داریم که بخواهیم در موردش جاسوسی کنند؟ اینجور صحبت‌ها از سوی برخی توهم است. به هر حال آنچه مسلم است این است که انقلاب‌ها و جنبش‌ها را نارضایتی‌های مردم به وجود می‌آورند. اگر این عده حاضر باشند من برایشان یک فهرست بلند بالا از نارضایتی‌ها می‌گویم که بعدا نگویند این نارضایتی‌ها را مک‌دونالد آورده است. در حال حاضر که هنوز مک‌دونالد به ایران نیامده، من به این عده این فهرست را می‌دهم که بعدا وقتی مک‌دونالد به ایران آمد، روزنامه کیهان نگوید این نارضایتی‌ها و… را مک‌دونالد وارد ایران کرد و ما از قبل پیش‌بینی کرده بودیم”؟ سخنانی که باعث شده منصور حقیقت پور، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس در خصوص “نخود هر آش شدن” وی بگوید: “متاسفانه آقای زیبا کلام نخود هر آشی است. یک قاشق نشسته ای است که هی خود اش را جلو می اندازد و از شان استاد دانشگاهی به دور است که خود را نخود هر آشی کند.یک زمانی میخواهد بگوید اقتصاد دان و سیاستمدار است و روزی دیگر عنوان میکند حقوقدان است. برخی مواقع هم میخواهد خود را نظامی نشان دهد. ما نمیدانیم آقای زیبا کلام چه کاره است و صحبت های ایشان را نباید جدی گرفت زیرا از این دلقک های سیاسی زیاد داریم”.