مریم دستگیر
با رد صلاحیت گسترده روحانیون اصلاح طلب درانتخابات خبرگان، یکی ازگروه های اصلی سیاسی که آماده شرکت فعال در این انتخابات می شد، به دلیل سخت گیری شورای نگهبان که تنها افرادی از چهره های محافظه کار را برای نامزدی در انتخابات واجد صلاحیت شناخت،عملا ازارائه لیست خودداری کرد.
بنا به گفته کسانی که تا چند روز پیش با اصرار معتقد به شرکت فعال اصلاح طلبان در انتخابات خبرگان بودند ردصلاحیت گسترده هر کس بیرون از حلقه محافظه کاران است، عملا امکان رقابت را از میان طیف های مختلف روحانیون سلب کرده است.
سیدحسن موسوی تبریزی دبیر مجمع محققین ومدرسین حوزه علمیه ازجمله افرادی است که به رد صلاحیت های گسترده نسبت به کاندیداهایی که مورد حمایت اصلاح طلبان بوده است اعتراض کرده است. او تصریح کرده است که اصلاح طلبان دیگر لیستی به نام “مجمعین” ارائه نخواهند کرد. اگر چه او بلافاصله برای اینکه شایعه تحریم انتخابات به واسط چنین اظهار نظری برداشت نشود، اعلام کرده است که درانتخابات شرکت خواهند کرد.
این اظهار نظر طبیعی بود چرا که از مدتی قبل گفته شده است که برای روحانیون تحریم انتخابات مجلس خبرگان از نظر شرعی مشکلاتی در بر دارد و به همین جهت هم همواره در دو دوره گذشته در استانه برگزاری انتخابات مجلس خبرگان اطلاعیه هائی در قم و مشهد منتشر می شود که با نقل قول هائی از بنیان گذار جمهوری اسلامی شرکت در انتخابات خبرگان را واجب می خواند.
موسوی تبریزی که عضو شورای انتخاب لیست مجمعین است در عین حال اعلام کرده است که “قانون برگزاری انتخابات نواقص بسیاری دارد و به‌گونه‌ای است که از همان ابتدا امکان حضور نخبگان و فرهیختگان و بزرگان را در عرصه رقابت ناممکن می‌سازد و آنها نیز چون از پیش نتیجه بررسی صلاحیت‌ها را می‌دانند، حاضر به شرکت در عرصه رقابت نیستند. در بررسی صلاحیت‌ها به گونه‌ای رفتار شده که دیگر رقابت و رقیب مفهومی ندارد و مردم تنها مجبور هستند به منتخبان یک جریان مشخص رأی دهند. چون انتخابات خبرگان بر مبنای رأی حداکثری است و قوانین انتخابات مجلس هم شامل آن نمی‌شود، از حالا می‌توان ترکیب مجلس خبرگان را پیش بینی کرد.”
به گفته این عضو فعلی مجلس خبرگان “قانون انتخابات خبرگان برای داوطلبان از ابتدا بازدارنده است و شرکت کردن و کیفیت امتحان دادن اهانت‌امیز بوده و واگذاری بررسی صلاحیت‌ها به شورای نگهبان که بیشتر اعضای آن خود کاندیدای این انتخابات هستند، اشتباه و مأیوس کننده می‌باشد. اعضای شورای نگهبان خیلی هم که آدم خوبی باشند، با کوچکترین مسئله‌ای رأی به عدم احراز صلاحیت می‌دهند، در حالی‌که اصل برائت افراد امری قانونی است که هیچگاه مورد توجه شورای نگهبان نیست. ما در انتخابات شرکت می‌کنیم و هر کجا هم نیاز به کمک ما باشد، کوتاهی نمی‌کنیم اما به نواقص قانونی روند بررسی صلاحیت معترض بوده و آن را به بزرگان نظام منتقل کرده و می‌کنیم. تعداد کاندیداهای مورد نظر ما که تایید صلاحیت شده‌اند، بسیار محدود است و امکان تهیه لیست را در بسیاری از استان‌های کشور ناممکن می‌سازد.”
وضعیت حوزه ها
نتایج اعلام شده شورای نگهبان نشان داده است که در استان آذربایجان شرقی که 5 سهمیه نمایندگی در اختیار دارد، تنها 5 کاندیدا و در آذربایجان‌غربی برای 3 کرسی تنها 2 نفر تایید شده‌اند. در هر یک از استان های بوشهر و خراسان‌شمالی، زنجان، کهکیلویه و بویر احمد هم یک نامزد لازم است و تنها یکی هم تایید صلاحیت شده‌است. یعنی نامزد معرفی شده شورای نگهبان خود به خود از همین حالا با هر تعداد رای نماینده مجلس خبرگان است.
چنان که در استان لرستان نیز برای 2 سهمیه تنها 2 کاندیدای خبرگان رهبری تایید شده‌اند.
روزنامه اعتماد ملی روز دوشنبه از شورای نگهبان پرسیده بود، به راستی آیا می‌توان نام این‌گونه بررسی صلاحیت‌ها و تایید این تعداد محدود را انتخابات رقابتی گذاشت؟
به‌راستی با این روش‌ها به کجا می‌رویم؟ یعنی فقهای محترم شورای نگهبان بر این باور هستند که در کشوری که دارای حوزه‌های علمیه بسیار باسابقه همچون حوزه علمیه قم، مشهد، اصفهان، شیراز، تهران و… که علمایی متدین،بزرگوار و ملجأ ملت شریف ایران هستند، نمی‌توان تعدادی واجد شرایط از نظر اخلاقی، سیاسی و دینی پیدا نمود و به مردم معرفی کرد؟
آیا این تفسیر و برداشت، صحت و سابقه نظام روحانیت شیعه در ایران را نیز زیر سوال نمی‌برد؟