غرب و ایران به مرحله ای از تلاش برای گشایش باب مذاکرات ضمن زیر نظر گرفتن دقیق یکدیگر پا نهاده اند. در این سو کشورهای غربی اخبار مربوط به پیشرفت های اخیر برنامه هسته ای تهران را که روز نهم آوریل از جانب رئیس جمهور این کشور، محمود احمدی نژاد اعلام شد با خویشتن داری همراه با سوءظن دریافت می کنند و در آن سو رهبران ایران آمادگی خود را برای دادن پاسخ مساعد به پیشنهاد آمریکا مبنی بر شروع مذاکرات اعلام کرده اند.
احمدی نژاد از” تغییر شرایط” سخن می گوید و مشاور نزدیکش، علی اکبر جوانفکر از” پیشنهادات سازنده و تغییر رفتار” واشینگتن. قرار شده است که خاویر سولانا، نماینده ارشد اتحادیه اروپا در حوزه سیاست امنیتی و دفاعی پیش از انجام اولین دیدار نمایندگان گروه” شش”( آلمان، چین، ایالات متحده، فرانسه، انگلیس و روسیه) با ایران، در چند روز آینده با سعید جلیلی، سرپرست هیأت مذاکره کننده پرونده هسته ای ایران تماس تلفنی برقرار سازد.
دلیل اتخاذ شیوه برخورد محتاطانه از جانب آمریکا و کشورهای اروپائی ضد و نقیض گوئی هایی متداول رهبران ایران در سخنرانی هایشان است. نمونه آن اینکه احمدی نژاد در سخنرانی خود در اصفهان با اشاره غیر مستقیم به خواسته غرب مبنی بر توقف غنی سازی اورانیوم از جانب ایران تأکید کرد که مذاکرات قبلی با اروپائی ها به این دلیل شکست خورده که آن ها” اصرار داشتند ما فعّالیت های صلح آمیزمان را قطع کنیم”.وی در اصفهان ضمن اعلام خبر راه اندازی” نخستین کارخانه تولید سوخت هسته ای” از نصب 7000 سانتریفوژ( در مقابل 6000 در اواخر فوریه) در کارخانه غنی سازی اورانیوم نطنز و از آزمایش دو نوع جدید سانتریفوژ” با ظرفیت به مراتب بالاتر از انواع فعلی” خبر داد.
سانتریفوژهای مورد اشاره احتمالاً سانتریفوژ های نسل جدیدIR-2 و IR-3 هستند که آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارش خود به تاریخ 19 فوریه به آن اشاره کرده بود.
این سانتریفوژها اورانیوم را با سرعت گردش بسیار سریع غنی می سازند. اورانیوم غنی شده ضعیف در تأمین سوخت برای مراکز هسته ای صلح آمیز کاربرد دارند امّا از اورانیوم غنی شده قوی در ساختن سلاح های اتمی استفاده می شود. بنابراین سه مورد” پیشرفت” اعلام شده از جانب آقای احمدی نژاد در تضاد آشکار با ابراز تمایل او برای باز کردن در های گفت و گو با غرب قرار دارد. امّا کارشناسان غربی با این اظهارات محتاطانه برخورد می کنند. یکی از سخنگویان وزارت امور خارجه آمریکا در واشینگتن اظهار داشت:” ایران قبلاً هم از راه اندازی تعدادی سانتریفوژ خبر داده بود که ارقام اعلام شده با ارقامی که آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرده مطابقت نداشته اند”.
آنچه که بیشتر از این لاف و گزاف ها دیپلمات های مسئول پی گیری پرونده ایران را نگران می کند خطر شروع مجدد مذاکرات بی حاصل گذشته از جانب ایران است. یکی از کارشناسان غربی حاصل این مذاکرات را اینگونه بیان می کند:” طی ماه های متمادی جز بازی ایران برای وقت کشی و جز تهدید به اعمال تحریم و طفره روی های مکرر ایران از پاسخ به این تهدیدات اتفاق دیگری نیفتاد”. وی همچنین گفت:” اقدام آمریکا برای ورود مجدد به این عرصه امری طبیعی است برای اینکه در این کشور رئیس جمهور جدیدی روی کار آمده و دوره انتخابات در ایران فرصتی است که باید از آن استفاده کرد. به علاوه ایران به دلیل بحران اقتصادی ناچار شده است به ذخایر مالی خود متوسل شود و همین مسئله تهران را وامی دارد که اقدامی انجام دهد”.
احساس اروپا اینست که برای تشویق ایران به توقف برنامه غنی سازی اورانیوم تا کنون هر کاری ممکن بوده انجام داده، بنابراین ضمن همراهی با خواست دولت اوباما برای از سرگیری مذاکرات با تهران مقدمات اعمال تحریم های جدید علیه ایران را فراهم می آورد. این تحریم ها ممکن است در مرحله اوّل اجباری شدن صدور مجوز برای هرگونه مبادله تجاری و در مرحله بعد، در صورت لزوم، ممنوعیت کامل عملیات بانکی با ایران باشد.البته این تدابیر به مثابه” آخرین تیر ترکش” اروپا در حوزه تجارت خواهد بود. دلیلش هم ساده است زیرا شرکت های صادر کننده تولیدات اروپائی به ایران هم در این میان باید فداکاری کنند.
منبع: لوموند 10 آوریل