جنگ غزه ادامه دارد. عراق در محاصره خشونت فرقه‌ای است. سوریه هنور درگیر یک جنگ خونین داخلی است. اما مهمترین مسئله که بر هر سه این موضوعات تاثیر دارد، ایران است.
دولت اوباما مذاکرات هسته‌ای را چهار ماه تمدید کرده است، اما آیا کسی باور می‌کند سه ماه و نیم دیگر، ایران با کمی پول بیشتر و تخفیف بیشتر در مورد تعداد سانتریفیوژهای پیشرفته و برنامه موشک‌های بالستیک قاره‌پیما ، به از کار انداختن تقریبا تمام سانتریفیوژهایش فکر کند؟ کمی نامعقول است، چون ایران در حال برنده شدن در مذاکرات است.
ایران کاری کرده که غرب بعضی از تحریم‌ها را در مقابل اقدامات اندک و قابل بازگشت کاهش دهد. روزی را پیش‌بینی کرده که می‌تواند آزادانه و بدون محدودیت برنامه هسته‌ای خود را پیش ببرد. به نظر می‌رسد توافق اولیه اگر نگویئم حق غنی‌سازی را به رسمیت شناخته باشد، حداقل عدم تمایل غرب به تعطیل کردن تمام فعالیت‌های هسته‌ای ایران را نشان داده است. برگ برنده دست ایران است.
علاوه بر این ایران متوجه شده که اگر به توافق هم نرسد اتفاق خاصی نمی‌افتد. پس از شش ماه، رهبران ایران چهار ماه دیگر هم فرصت گرفتند. ممکن است ایران به طور کامل از تحریم‌ها خلاص نشود اما می‌تواند حساب کند که تحریم‌ها سخت‌تر هم نمی‌شود. ایران دیگر تهدید نظامی آمریکا را هم احساس نمی‌کند.
مشخص نیست که اوباما بخواهد معادله ایران را تغییر دهد یا خیر. در گزارش کار دوحزبی JINSA که مشاور سابق اوباما دنیس راس نیز در آن عضو است، آمده: “دولت اوباما می‌تواند اقداماتی را برای تقویت اهرم‌های خود بر سر میز مذاکره انجام بدهد: مشروط کردن کاهش تحریم‌ها به محدود شدن قابل ملاحظه برنامه هسته‌ای ایران، همکاری بیشتر با کنگره در مورد مذاکرات و اجرای توافق نهایی، صحبت پیرامون اعتبار گزینه نظامی آمریکا و اسرائیل، بهبود گفتگو بین متحدان منطقه‌ای و منع صادرات سلاح ایران.”
این گزارش می‌افزاید: “این می‌تواند شامل جلسات کنگره در مورد عملی‌بودن گزینه نظامی آمریکا باشد. همچنین می‌تواند شامل این باشد که گزینه نظامی مورد توجه قرار بگیرد نه این‌که آن‌را غیرمحتمل بدانند؛ بصورت علنی از حق متحدان آمریکا برای دفاع از خود در صورت عدم دستیابی به توافق نهایی حمایت شود؛ معرفی توانایی‌های نظامی آمریکا، نظیر بمب های نفوذ کننده که می‌توانند تجهیزات زیرزمینی را هدف قرار دهد.”
مسئله اسرائیل هم وجود دارد. اسرائیل اراده نظامی خود را ثابت کرده است و تنها کشوری بود که برای جلوگیری از سوریه در رساندن سلاح به حزب‌الله از گزینه نظامی استفاده کرد. نخست‌وزیر این کشور قویا از اقدامات امنیت ملی دفاع کرده است. گزارش JINSA می‌گوید: “آمریکا می‌تواند اهرم‌های خود را با فرستادن بمب های نفوذ کننده به اسرائیل افزایش بدهد. چون در حال حاضر اسرائیل هواپیمایی برای حمل این سلاح ندارد، آمریکا باید توانایی مقتضی را نیز در اختیار اسرائیل قرار دهد. برای چنین کاری هیچ منع حقوقی یا سیاسی وجود ندارد.”
این می‌تواند تلاش‌های دیپلماتیک را به دو شکل تقویت کند. اول این‌که، این امر علامتی را می‌فرستد که اسرائیل توانایی حمله نظامی را دارد و نگرانی تهران را در مورد پیامدهای عدم قبول توافق نهایی افزایش می‌دهد. دوم این‌که، موضع آمریکا را بر سر میز مذاکره تقویت می‌کند.
اقدامات دیگر، نظیر هماهنگی با متحدان منطقه‌ای و منع صادرات سلاح ایران، یک اقدام اجرایی را می‌طلبد. کنگره می‌تواند به مقامات دولتی بگوید چه کارهایی بکنند و می‌تواند آن‌ها را متقاعد کند که قوی‌تر عمل کنند. اما تا زمانی‌که کنگره جدید تشکیل شود، بسته نظامی برای اسرائیل می‌تواند بهترین استفاده زمانی از کنگره باشد. آیا رهبر اکثریت سنا، هری رید، جلوی این کار را هم خواهد گرفت؟ ممکن است، اما رای علیه کمک نظامی به اسرائیل می‌تواند شدیدا منفور باشد و رای اعضایش را پایین بیاورد. آیا اوباما آن را وتو می‌کند؟ ممکن است، اما پیامدهای این کار برای دولت شدید خواهد بود.
منبع: واشنگتن پست - 4 اوت
