دیوید بوسکو
در هفته گذشته در استانبول، اجلاس کنترل سلاح اتمی بدون تعیین وقت دیگری برای مذاکره بین پنج عضو دائمی شورای امنیت بعلاوه آلمان و ایران به پایان رسید. نتیجه چه شد؟ روند این اجلاس پیشرفتی نداشت و ایران نشانه های کمی از انعطاف نشان داد:
تهران قصد ندارد به گفتگو های چند جانبه اش با کشورهای غربی عضو گروه 5+1 ادامه بدهد. این نشان می دهد که ایران نه تنها همچنان به دنبال راهکار ایجاد شکاف بین اعضای گروه 5+1 است که یک بار در ایجاد آن موفق شده، مذاکره کنندگان ایران هم تمایلی به ایجاد گفتگوی جدی با غرب ندارند.
عدم تمایل ایران به گفتگوی جدی در استامبول کاملا گویای این موضع گیری بود. ایران هرگونه بحث درباره برنامه هسته‌ای خود را منوط به لغو تحریم‌های شورای امنیت و به رسمیت شناخته شدن حق ایران در داشتن چرخه سوخت هسته‌ای توسط کشورهای مذکور دانسته که از سوی طرف مقابل به عنوان پیش شرط معرفی کرد.
این شرط که ایران خواسته است شورای امنیت تحریم ها را لغو کند نه تنها مخالف این گفته ایران است که این تحریم ها بی ارزش است، بلکه غیر واقعی هم هست.
خوشبختانه هنوز فرصت برای گفتگو باقی است. آمریکا و متحدانش در گروه 5+1 می توانند و باید راه دیپلماسی را با شکیبایی ادامه بدهند تا مطمئن شوند که ایران قصد ساختن بمب اتمی ندارد.
آخرین تحقیقات آمریکا و اسرائیل در مورد برنامه های اتمی ایران نشان می دهد که تا قبل از اینکه به سلاح اتمی دست پیدا کند، فرصت گفتگو باقی است. گزارش های تازه از موسسات اطلاعاتی مستقل که امروز منتشر شد با جزئیات تکنیکی از این تحقیقات حمایت می کنند. محققان این موسسه معتقدند که ایران برای دستیابی به سلاح اتمی دستکم به دو سال وقت احتیاج دارد به همین دلیل زمانبندی دقیق برای گفتگو بسیار اهمیت دارد.
ممکن است که هنوز وقت باشد اما این سووال همچنان وجود دارد که آیا این زمان به سود ایران هم هست که قصد دارد به بلندپروازی های اتمی اش برسد یا نه. به همین دلیل چند سووال پیش می آید:
1) آیا خط سیر ایران برای رسیدن به سلاح اتمی تغییر اساسی کرده است؟
2) آیا همکاری نزدیک تر بین اعضای گروه 5+1 باعث تشدید تحریم ها شده است؟
3) آیا شواهدی وجود دارد که این تحریم ها رهبران ایران را وادار کرده است که استراتژی خود را در مورد توسعه سلاح اتمی تغییر بدهند؟
و یک سووال مهم دیگر که زیاد با تلاش دیوانه وار مذاکره کنندگان بین المللی یا مسئله پیچیده تبادل هسته ای باقی است: چقدر زمان تا برای حکومت فعلی ایران باقی مانده است تا بر سر قدرت بماند؟ اگر این حکومت روزهای آخر را می گذراند، گفتگو های چند جانبه و آرام کردن روند برنامه اتمی ایران، معنا می دهد. اما اگر حکومت جایش را بر سر قدرت محکم کرده باشد، شاید تمایل و قصد داشته باشد که تا روز رسیدن به سلاح اتمی، به گفتگو ادامه بدهد.
فارین پالیسی، 3 فوریه
