حسن روحانی رئیسجمهور جدید ایران در اولین نشست خبری خود تمایل خود به مذاکره با آمریکا را ابراز کرد. او روز سهشنبه گفت آماده است تا بر سر برنامه هستهای ایران بصورت جدی و مفصل مذاکره کند و گفت راهحل تنها مذاکرات است و نه تهدید. او گفت اگر آمریکا حسننیت و احترام متقابل نشان دهد راه برای ارتباط باز است.
این ها فقط حرف است و اینکه پشت آن چه مفهومی نهفته است مشخص نیست. به نظر میرسد پس از هشت سال آتشین ریاستجمهوری احمدینژاد، آقای روحانی تلاش دارد لحن را تغییر دهد. او اصلاحطلب نیست بلکه میانهروست و پیروزی او در انتخابات و بیاناتش میتواند نشانگر مسیری جدید و متفاوت با تهاجمات سالهای قبل باشد.
آقای روحانی رقبای محافظهکارتر خود را شکست داد. او از افزایش آزادیهای مدنی و آزادی برخی از زندانیان سیاسی گفت. او برخی از تکنوکراتها را برای کابینهاش برگزیده و گفته که سانسور اینترنتی را برمیدارد یا کاهش میدهد. او گفته است: “دورانی که میشد دیواری به دور کشور کشید گذشته است. امروز دیگر دیواری نیست.”
اما آمریکا و شرکایش که میخواهند ایران غنیسازی اورانیوم را متوقف کند، نسبت به این گفتهها شک دارند. آیتالله علی خامنهای، رهبر ایران، مرکز قدرت در ایران است و برنامه هستهای کشور را کنترل میکند. سپاه پاسداران هنوز قدرت برتر است و در سوریه فعال است و از حزبالله حمایت میکند.
با این وجود غرب باید مذاکرات را به زودی ادامه دهد تا عمق جدیت روحانی را دریابد و بفهمد که آیا انتخاب او نتیجهای داشته است یا خیر. کاخ سفید واکنش مثبتی به انتخاب او نشان داده و کاترین اشتون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا از آقای روحانی خواسته تا دور جدید مذاکرات را هرچه زودتر آغاز کنند.
اولویتهای آقای روحانی برنامههای داخلی است، خصوصا در مورد مشکلات اقتصادی. او قطعا خواستار کاهش تحریمهای بینالمللی است اما معلوم نیست با چه سرعتی و یا اصلا میخواهد مسیر برنامه هستهای ایران را تغییر دهد یا خیر.
قدرتهای غربی باید آمادگی خود را برای مذاکرات نشان دهند. درخواست آقای روحانی برای احترام متقابل غیرمنطقی نیست.
این مذاکرات باید با فوریت انجام شود. بنیامین نتانیاهو روز چهارشنبه هشدار داد “در حالیکه همه سرگرم مساله مذاکرهاند آنها [ایران] مشغول غنیسازی اورانیوم هستند.” وی ادعا کرده که سرعت غنیسازی اورانیوم ایران افزایش یافته است. در همین حال هفتهنامه دفاعی “اچ آی اس” عنوان کرده که مکانی در یکی از تاسیسات ایران وجود دارد که میتواند برای پرتاب موشکهای دوربرد قارهپیما مورد استفاده قرار بگیرد.
مسلما در غیاب گواهی واقعی مبنی بر کنار گذاشتن جاهطلبیهای هستهای توسط ایران، باید تحریمهای بینالمللی برقرار بماند. هر چقدر هم حرفهای زیبا زده شود این واقعیت تغییری نمیکند.
منبع: واشنگتن پست - 11 اوت 2013