بر اساس گزارش‌ها تعدادی زندانیان عقیدتی- سیاسی کرد در بندهای ۲ و ۶ زندان رجایی شهر در اعتراض به ضرب و شتم، تحقیر و توهین به اعتقادات مذهبی از سوی مسئولان این زندان دست به اعتصاب زده اند.
مسعود کردپور روزنامه نگار کرد ساکن ایران، می‌گوید این افراد همچنان در اعتصاب به سر می‌برند و خواست اصلی آنها انتقال به بند زندانیان سیاسی زندان رجایی شهر کرج است.
مختار زارعی، دانش آموخته حقوق و تحلیلگر مسائل سیاسی مذهبی کردستان هم به روز می‌گوید بیشتر این افراد زندانی عقدیتی هستند و علت انتقال این افراد به زندان رجایی شهر، بر اساس قوانین مجازات اسلامی و دلایل فقهی، جلوگیری از اندیشه مذهبی آنها در محل سکونت خود است.
اعتصاب کنندگان زندان رجایی شهر
سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان، روز جمعه، ۱۵ مهرماه اعلام کرد که تعداد ۳۰ زندانی کرد در زندان رجایی شهر کرج در اعتراض به وضعیت اقلیت‌های مذهبی داخل زندان دست به اعتصاب غذا زده‌اند.
مسعود کردپور، روزنامه نگار در مورد اعتصاب این افراد به روز می‌گوید: “آنها به وضعیت درون زندان دست به اعتصاب زده و مانند سایر زندانیان خواهان انتقال به بند زندانیان سیاسی هستند.”
به گفته این روزنامه نگار کرد، اعتصاب این افراد که بیشتر زندانی عقیدتی- مذهبی هستند تا عصر روز شنبه، ۱۶ مهرماه ادامه داشته و در بین آنها زندانیان سیاسی نیز وجود دارند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان، اسامی این افراد که دربند‌های ۲ و ۶ زندان رجایی شهر نگهداری می شوند، عبارت است از محمد برائی، فرهاد سلیمی، خلیل حمیدی، حسینامینی، خسرو زرستان، ابراهیم غدیری فر، عبدالله خسروزاده، خسرو بشارت، احمد عبدالهی، جمشید دهقانی، جهانگیر دهقانی، هوشیار محمدی، هیمن محمود تختی، حسین جوادی، خالتری حاجی‌زاده، آرمان بهمنی، محمد ظاهر بهمنی، حامد احمدی، بهرام احمدی، کمال ملایی، کیوان زندکریم، خبات مهدوی، صلاح مهدوی، جعفر غفوری، حسام محمدی، انور خضری، کامران شیخه، هادی امینی، رمضان سعیدی، فواد رضا‌زاده، مسعود رسولی و حجار علیزاده.
بیشتر زندانیان سیاسی کرد در زندانهای سنندج و ارومیه نگهداری می‌شود، اما به گفته فعالان کرد مقامات قضایی معمولا زندانیان عقیدتی و مذهبی را به زندانهای مرکزی‌تر و به ویژه زندان رجایی شهر کرج منتقل می‌کنند.
در تیرماه سال جاری، سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان، اسامی شش نفر از زندانیان عقیدتی محکوم به اعدام را که در زندان رجایی شهر کرج نگهداری می‌شوند، اعلام کرد.
پیش‌تر اجلال قوامی، سخنگوی این سازمان به روز گفته بود بهنام رحیمی، اصغر رحیمی، یاور رحیمی، مختار رحیمی، بهمن رحیمی و مردان ملکی متهم به نا‌آرامی‌های کردستان و ترور‌های زنجیره‌ای سال 1388 هستند.
بیشتر زندانیان عقیدتی کرد متهم هستند به عضویت در گروه‌های افراطی اسلامی مانند گروه سلفی‌ها.
سلفی به گروهی از مسلمانان اهل سنت گفته می‌شود که تنها راه نجات مسلمانان را بازگشت به قوانین قرآن و سنت، طبق فهم “سلف صالح” می‌دانند. این گروه با هرگونه پیروی از شاخه‌های گوناگون دین و کیش‌گرایی مخالفند و معتقدند متن قرآن و سنت برای پیروانشان تأویل پذیر نیست و عین همان اصول باید اجرا شود. انگیزه اصلی این گروه مذهبی، تشکیل حکومت اسلامی است.
سلفی‌ها در طول سالهای گذشته از سوی دستگاه قضایی جمهوری اسلامی متهم به دست داشتن در برخی از حوادث تروریستی کردستان بوده و یکی از مظنونین اصلی زنجیره ترور‌ها و سوءقصدهای سالهای گذشته شهر سنندج و دیگر شهرهای کردستان بوده‌اند.
با این حال شما دیگری از فعالان مذهبی کردستان نیز در طول سالهای گذشته به دلایل مختلف از سوی مقامات قضایی و امنیتی بازداشت و زندان شده‌اند.
چرا زندانیان سیاسی تبعید می‌شوند؟
بر اساس قوانین مجازات اسلامی افرادی که بعد از طی کردن مراحل دادگاهی مجرم شناخته می‌شوند در زندانهای محل سکونت خود یا محل ارتکاب جرم نگهداری می‌شوند. با این حال شمار زیادی از زندانیان سیاسی و عقیدتی ایران دوران حبس خود را در زندانهایی غیر از محل سکونت خود سپری می‌کنند.
مختار زارعی، دانش آموخته حقوق و تحلیگر مسائل سیاسی کردستان، می‌گوید: “به صورت کلی در قوانین اسلامی مجازات زندان وجود ندارد. در این قوانین عموما بر قصاص و یا حد (مانند شلاق) برای جرایمی چون لواط، زنا و یا تبعید (نفی بلد) برای افرادی که طبق این دستورات لیاقت زندگی کردن در جامعه عادی را ندارد تاکید شده است. منتها در قوانین مجازات جمهوری اسلامی به صورت جداگانه هم بر زندان تاکید شده هم بر تبعید. ما چیزی به عنوان زندان در تبعید نداریم. اما اعمال این مجازات در ایران بر اساس فتوای یکی از مراجع تقلید صورت گرفته و در قانون هم به آن اشاره‌ای نشده است. این موضوع اگر بلحاظ فرمی و محتوایی تبدیل به قانون شود هیچ ایرادی ندارد.”
آقای زارعی می‌افزاید: “تبعید یا نفی بلد در برخی موارد مجازاتی برای افراد محارب شناخته می‌شود. محارب یعنی کسی که از با خدا دشمنی دارد یا کسی برای اندیشه خود تبلیغ می‌کند. در قوانین ایران مصادیق زیادی برای این مجازات وجود دارد. اما عمده آن مربوط به مبلغان ادیان مخالف اسلام و یا مذهب تشیع به روایات رسمی قانون است اساسی است. نمونه‌های تاریخی زیادی هم وجود دارد که از جمله آنها می توان به تبعید فارق فرساد، فعال مذهبی سیاسی کرد بر سر گرایش مذهبی خود به اردبیل اشاره کرد.”
این تحلیلگر ساکن کردستان معتقد است که اعتصاب کنندگان اخیر نیز به همین دلیل در زندان رجایی شهر نگهداری می‌شوند. می‌گوید: “تا جایی که ما اطلاع داریم، عموم اعتصاب کنندگان زندان رجایی شهر از فعالان مذهبی یا وابستگان به گروهایی چون القاعده و انصار الاسلام هستند. برای همین از نگهداری آنها در کردستان خودداری می‌شود و عموما آنها را به زندان در سایر شهر‌ها یا همان زندان در تبعید محکوم می‌کنند.”
مسعود کردپور، دیگر روزنامه نگار کرد ساکن کردستان پیرامون این موضوع به روز می‌گوید: “در سالهای گذشته به دلیل جلوگیری از ادامه فعالیت این افراد در زندانهای محل سکونت خود و همچنین به دلیل جلوگیری از ارتباط با خارج از زندان، آنها را به زندانهایی در سایر مناطق ایران منتقل می‌کنند.”
در ۱۹ اردیبهشت سال ۱۳۸۰ چهار زندنی کرد به همراه یک زندانی دیگر به نام‌های فرزاد کمانگر، شیرین علم هولی، علی حیدریان، فرهاد وکیلی و مهدی اسلامیان بدون حضور و اطلاع وکلا و خانواده‌ها در زندان اوین به دار آویخته شدند.
زندانی عقیدتی در زندان‌ها
تاکید فعالان بر وجود تعداد زیادی از زندانیان عقیدتی و مذهبی در زندانهای مختلف کشور درحالیست که بار‌ها مقامات قضایی و امنیتی جمهوری اسلامی اعلام کرده‌اند که در ایران کسی به خاطر مسائل مذهبی در زندان به سر نمی‌برد.
در تازه‌ترین مورد چندی پیش، محمد جواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه، گفته بود در ایران هیچ کس به علت بهائی بودن دستگیر و زندانی نشده است.
مختار زارعی، کار‌شناس مسائل حقوقی اما در این ارتباط می‌گوید: “چند موضوع هست که این ادعا را به چالش می‌کشد. برخی از زندانیان صراحتا می‌گویند که آنها به دلیل داشتن یک عقیده خاص و در این مورد عقیده مذهبی محکوم شده و در زندان هستند.”
او می‌افزاید: “مساله دیگری که ادعای عدم وجود زندانیان عقیدتی را به چالش می‌کشد، خود قوانین مجازات جمهوری اسلامی است. به اتهام رایج تبلیغ علیه نظام توجه کنید. این عمل، یعنی تبلیغ کردن علیه یک نظام خاص در تمام سیستم‌های دمکراتیک دنیا به رسمیت شناخته شده و ترجمه خیلی ساده آن یعنی آزادی بیان. مشخص است عدم مخالفت با یک سیستم سیاسی خاص در هیچ جای دنیا باعث ایجاد مشکل برای شهروندان نخواهد شد. در حقیقت همین مساله تبلیغ علیه نظام خود معیاری برای دمکرات بودن یا غیر دمکراتیک بودن یک نظام خاص محسوب می شود.”
آقای زارعی در ادامه می‌گوید: “در قوانین مجازات اسلامی صراحتا تاکید شده است اگر کسی علیه ما تبلیغ کند متهم و مجرم شناخته می‌شود و مجازات آن نیز سه ماه تا یک سال زندان است. دقت کنید تاکید بر جنگ، فعالیت امنیتی یا حتی فعالیت مسلحانه یا هر کنش دیگری نیست، صحبت بر سر تبلیغ است. تبلیغ نشات گرفته از یک عقیده است. بنابراین به صورت خیلی شفاف و طبق این تاکید و مصادیقی که ما در طول این چند سال دیده‌ایم، در زندانهای ایران افرادی به اتهام عقیده در زندان به سر می‌برند.”
او به یک سری از نمونه‌های تاریخی هم در این زمینه اشاره می‌کند: “به اعدام ناصر صبحانی فعال مذهبی کرد در دهه شصت توجه کنید. او حتی مانند احمد مفتی‌زاده فعالیت سیاسی – مذهبی نداشت. صبحانی نه مخالف ولایت فقیه، نه موافق فعالیت‌های سیاسی بود. او فقط خواهان توحید بود. به همین جرم دستگیر و اعدام شد. یا برای مثال به زندانیان دراویش گنابادی که هیچ گونه فعالیت سیاسی‌ای ندارند و حتی بخشی از مذهب رسمی کشور هستند توجه کنید. به بهایی‌ها که دارای حداقل کنش سیاسی بوده‌اند. اما ما می‌بینیم که تعداد زیادی از اقلیت‌های مذهبی تحت عنوانین مختلف در زندان هستند و همین وجود زندانیان عقیدتی در ایران را اثبات می‌کند.”
نقض حقوق اقلیت‌های دینی در ایران، به ویژه در طول چند سال گذشته، از سوی نهاد‌های جهانی مدافع حقوق بشر محکوم شده است. سازمان عفو بین الملل، سازمان دیده‌بان حقوق بشر، کمیسیون آزادی بین المللی ادیان آمریکا، وزارت امور خارجه آمریکا، وزارت امور خارجه بریتانیا و شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل، از جمله نهاد‌ها و اشخاصی هستند که خبر تداوم ایجاد محدودیت برای اقلیت‌های دینی و مذهبی در ایران را تائید و آن را محکوم کرده‌اند.
