یک داستان نویس، از تقدیر تا تنبیه

شهرام رفیع زاده
شهرام رفیع زاده

رییس دادگستری یاسوج از صدور کیفر خواست و محاکمه یعقوب یادعلی، داستان نویس معاصر خبر داد.به گفته این مقام قضائی “پرونده نویسنده مذکور با دقت رسیدگی می شود و براساس قوانین قضایی حکم یا احکام نهایی آن صادر می شود”.

yaghobyadali453.jpg

یعقوب یادعلی داستان نویس از 24 اسفند، پس از چند بار احضار و بازپرسی در یاسوج روانه بازداشت شده است.اتهام او توهین به قومیت از طریق نوشتن چند دیالوگ در رمانش “آداب بی قراری” چاپ 1383 و مجموع داستانش “حالت ها در حیاط” چاپ سال 1376 عنوان شده. خبر بازداشت یعقوب یادعلی با 36 روز تاخیر منتشر شده است.

اتهام: داستان نویسی

خبر زندانی شدن یعقوب یادعلی، داستان نویس و برنده چند جایزه ادبی روز پنج شنبه با تاخیری پنج هفته ای در وبلاگ خوابگرد متعلق به سیدرضا شکرالهی از دوستان یعقوب یادعلی نگرانی های بسیاری در میان نویسندگان ایران بر انگیخته است.

جمعه سی و یکم فروردین نیز اکرم کبیری، همسر یعقوب یادعلی در گفتگو با دو خبرگزاری ایلنا و ایسنا اعلام کرد: “یعقوب یادعلی از 24 اسفند ماه سال گذشته به خاطر کتاب های حالت‌‏ها در حیاط و آداب بی‌‏قراری در زندان یاسوج است”.

اکرم کبیری همچنین به تلاش های خانواده این نویسنده برای آزادی او از زندان اشاره کرد و گفت: “تاکنون چندین بار به مقامات قضایی یاسوج برای رسیدگی به پرونده ایشان مراجعه کرده ایم، اما ترتیب اثر داده نشده است و حتی حاضر نیستند که وی را از زندان یاسوج به زندان دیگری در تهران و یا یکی از شهرهای ایران منتقل کنند”. او همچنین گفته که “به‌دلایلی که می‌خواستیم این موضوع بی‌سروصدا تمام شود و مشکلی پیش نیاید، مسأله را رسانه‌یی نکردیم و حتی خواستیم با قرار وثیقه در ایام عید آزاد شودو پرونده را به تهران و استان‌های همجوار منتقل کنیم، که نشد”.

اکرم کبیری هم چنین با اشاره به چند ملاقات با همسر داستان نویس اش گفته که “یادعلی وضعیت روحی چندان جالبی ندارد”.

همسر این نویسنده درباره اینکه یادعلی به چه اتهامی بازداشت شده نیز گفته: “اتهام او نشر اکاذیب، توهین و افتراست”. آن هم در حالیکه “تمام کتاب های یعقوب یاد علی با اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده است”.

نامه به رییس قوه قضائیه

عمادالدین باقی رییس انجمن دفاع از حقوق زندانیان نیز جمعه به خبرگزاری ایسنا گفت: “این انجمن در حال پیگیری پرونده‌ یعقوب یادعلی نویسنده‌ بازداشت شده در یاسوج است”.

باقی به ایسنا گفت: “اتهامات وارده به یادعلی دو کتاب است که یکی از آن‌ها 9 و دیگری 3 سال پیش منتشر شده است و با وجود گذشت این سال‌ها، یک شاکی خصوصی از وی شکایت کرده است”.

رییس انجمن دقاع از حقوق زندانیان همچنین گفت: “اعلام شده است که یعقوب یادعلی در این کتاب به یکی از اقوام ایرانی توهین کرده است در حالی که من با مطالعه این کتاب دریافتم که وی به هیچ وجه به هیچ قوم یا شخصیتی توهین نکرده است”.

او در توضیح درباره چگونگی وارد شدن چنین اتهامی نیز گفت: “نکته حائز توجه در پرونده وی این است که علی رغم آنکه چنین پرونده‌هایی باید شاکی خصوصی داشته باشد و این پرونده شاکی خصوصی دارد اما این شاکی باید مدارکی ارایه کند که توهین به شخص وی باشد در حالیکه در این پرونده چنین نبوده است”.

رییس انجمن دفاع از حقوق زندانیان از صدور قرار بازداشت برای یعقوب یادعلی انتقاد کرد و گفت: “در حالی برای یادعلی قرار بازداشت صادر شده که عنوان اتهامی وی از موارد مشمول بیم فرار و تبانی برای امحای آثار جرم نیست و کتاب موجود در حال حاضر وجود دارد و نمی‌توان آنرا مخفی کرد”.

رییس انجمن قلم همچنین گفت که این انجمن صالح نیکبخت را به عنوان وکیل مدافع یعقوب یادعلی معرفی کرده و از ارسال نامه ای به رییس قوه قضائیه درباره وضعیت یعقوب یادعلی خبر داد.به گفته عمادالدین باقی در این نامه انجمن دفاع از حقوق زندانیان از رییس قوه قضاییه خواسته تا برای تغییر وضعیت این نویسنده با انتقال یعقوب یادعلی به حوزه قضایی جدید و تبدیل قرار بازداشت موقت و آزادی او موافقت کند.

باقی در مورد پاسخ این نامه نیز گفت: “در این رابطه منتظر عکس العمل‌ها و دریافت پاسخ از مقامات قضائی هستیم”.

خانواده و دوستان یعقوب یادعلی از زمان انتشار خبر دستگیری این داستان نویس نگرانی خود درباره امنیت جانی یعقوب یادعلی را ابراز کرده و گفته اند که به خاطر “شرایط خاص” این پرونده “امنیت جانی و روانی یعقوب یادعلی در زندان یاسوج به شدت در خطر است”.

در چنین شرایطی روز گذشته خبرگزاری ایلنا برای نخستین بار سخنان رئیس کل دادگستری استان کهگیلویه بویر احمد درباره پرونده یعقوب یادعلی را منتشر کرد و به نقل از سید عبدالله حسینی نوشت: “یعقوب یادعلی از اسفند ماه 85 تاکنون در بازداشت به سر می برد”. او بدون اشاره به دلایل بازداشت این نویسنده گفت:“پرونده یعقوب یادعلی پس از صدور قرار مجرمیت و تنظیم کیفر خواست از دادسرای عمومی و انقلاب کهگیلویه و بویر احمد به دادگاه ارجاع داده شد”.این مقام مسوول قضایی افزود: “پرونده نویسنده مذکور با دقت رسیدگی می شود و براساس قوانین قضایی حکم یا احکام نهایی آن صادر می شود”.

همزمان با این خبر بیانیه ای از سوی “جمعی از ادب دوستان کهگیلویه و بویر احمد در حمایت از آزادی یادعلی” منتشر شد که در آن آمده: “ماجرا آنطور که کاشف به عمل آمدیم، چندان در رابطه با رمان «آداب بیقراری» این نویسنده و آنچه به عنوان مورد اهانت قرارگرفتن قوم لُر در این رمان، بیان می شد، نبوده و نیست.بلکه این ماجرا، صدا و سیمای مرکز یاسوج را، جایی که یعقوب یادعلی از سال 73 تاکنون در آن مشغول به کار بوده است، در مقام خاستگاه آغازین خود می شناسد”.

در این بیانیه رمان آداب بی قراری و دیالوگ های آن به عنوان تلاشی برای حفظ زبان لری یاد شده و آمده: “ما جمعی از اهالی هنر و ادبیات استان کهگیلویه و بویراحمد، که در کم و کیف چگونگی تمامی ویژگی های زندگی مردم استان مان قرار داریم و می دانیم چه اقدامی توهین به مردم و چه اقدامی در راستای دفاع از حقوق شان است، و همینطور می دانیم چه اقدامی عرصه ظهور غرض ورزی های شخصی است”. این بیانیه با تاکید براینکه این داستان نویس قربانی غرض ورزی های کینه توزانه شده از مسوؤلان و مقامات قضایی و اجرایی استان کهگیلویه و بویر احمد خواسته”با درایت خود هر چه سریعتر آزادی بلاشرط یعقوب یادعلی، نویسنده زندانی را فراهم نمایند و بیش از این مسبب عملی نشوند که در این موقعیت خطیر کشوری موجب سوء استفاده گردد”.

از جایزه تا زندان

یعقوب یادعلی متولد 1349 نجف آباد است.از هنگام انتشار نخستین آثارش در مطبوعات مورد توجه منتقدان ادبی قرار گرفته است.این داستان نویس همچنین دانش آموخته دانشکده صدا و سیما و از ده سال پیش کارمند صدا و سیمای استان کهگیلویه و بویر احمد در یاسوج است.

آثار او تاکنون جوایز مختلفی را به خود اختصاص داده که از آن جمله است جایزه دوم مسابقه داستان نویسی عصر پنج شنبه شیراز، جایزه بهترین مجموعه داستان کوتاه منتقدان و نویسندگان مطبوعات ایران در سال 1381 برای مجموعه داستان “احتمال پرسه و شوخی”، و جایزه بهترین رمان سال 83 در دوره پنجم جایزه بنیاد همشنگ گلشیری.