مصباح‌یزدی محور اختلاف

نویسنده
جلال یعقوبی

» راستگرایان همچنان به دنبال وحدت

شش ماه تا انتخابات اسفند ماه مانده، به نظر می‌رسد که وحدت در میان گروه‌های راستگرای ایران به بن‌بست رسیده است. جریان‌های نزدیک به مصباح‌یزدی که از انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته موجد شکاف در میان راستگرایان شده بودند، همچنان همان خواست‌ها را دارند و حاضر به تعامل با نیروهای سنتی‌تر نیستند از طرف مقابل جناح های معتدل راست هم علاقه ای به قرار گرفتن با مصباح یزدی در یک لیست از خود نشان نمی دهند.

حجت‌الاسلام غلامرضا مصباحی‌مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت مبارز در گفتگو با روزنامه شرق و درباره تلاش جبهه پایداری برای تاسیس “شورای فقهی برای وحدت اصولگرایان” گفت: “شورای فقها اصطلاحی است که دوستان پایداری آن را دنبال می‌کنند و برای آنها مقبولیت بالایی دارد، اما بعدا دو نفر از فقهایی که آنها قبولشان داشتند فوت کردند و فقط آیت‌الله مصباح‌یزدی باقی مانده‌اند. مرحوم آیت‌الله حق‌شناس و مرحوم آیت‌الله تهرانی، به‌همراه آیت‌الله مصباح‌یزدی، عضو شورای فقهای مدنظر پایداری بودند. آقایان می‌خواستند همین الگو را در ادامه فعالیت خودشان دنبال کنند و طبعا با توجه به وجاهت آیت‌الله موحدی‌کرمانی و آیت‌الله محمد یزدی دنبال این بودند که یک شورای فقهای جایگزینی داشته باشند. این خواسته آنهاست و ما هم نگران نیستیم که چرا چنین چیزی را می‌خواهند، اما این با الگویی که از گذشته تاکنون در میان مجموعه اصولگرایان - به استثنای پایداری که بعدا متولد شد- وجود داشته است، قابل جمع نیست.” او اضافه کرد: “الگویی که مجموعه اصولگرایان از آغاز پیروزی انقلاب دنبال کردند، جامعه روحانیت و جامعه مدرسین بوده است، یعنی دو مجموعه بزرگی که غالبا از فقها هستند، معنی ندارد که دو مجموعه بزرگ فقها را کنار بگذاریم و فقط سه بزرگوار را مبنا قرار دهیم، مبنای ما به‌جای اتکا به شخصیت‌های معتبر علمی و فقاهتی، دو تشکیلات با این اوصاف است.”

همزمان با این سخنان، حجت‌الاسلام محسن غرویان به خبرگزاری ایلنا گفت: “فکر می‌کنم در نهایت اصولگرایان محوریت پایداری‌ها و آیت‌الله مصباح را برای انتخابات مجلس آینده نمی‌پذیرند. البته در جامعتین هم دو طیف وجود دارد که ممکن است با یکدیگر در برخی مبانی فکری اختلاف‌نظرهایی داشته باشند.” او اضافه کرد: “به نظر می‌رسد برخی اصولگرایان احساس می‌کنند می‌توانند به عنوان یک تاکتیک از وحدت با پایداری‌ها استفاده کنند و کرسی‌های خود را در مجلس افزایش دهند٬ اما این وحدت استراتژیک و فکری نیست. با همه این‌ها با توجه به تجربه گذشته به نظر می‌رسد آنها حتی به وحدت تاکتیکی مدنظرشان هم دست نخواهند یافت.”

این سخنان در حالی مطرح می‌شود که چند روز پیش سه گروه جبهه پایداری، حزب موتلفه و جمعیت ایثارگران نشستی سه جانبه برگزار کرده و و از ائتلاف حداکثری خود در انتخابات خبر داده بودند. پیش از آن هم خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران ادعا کرده بود که “تلاش اصولگرایان پس از برگزاری ۴۰ جلسه مشترک” به نتیجه رسیده و «شورای فقها» محور ائتلاف اصولگرایان شده است.

با اینهمه از همان ابتدا مشخص بود که این تصمیمات مورد توافق همه جریانهای موسوم به راست در ایران نیست. برای نمونه ابولقاسم رئوفیان، عضو جبهه ایستادگی گفته بود: “مسئله این است که سه طیف پایداری، موتلفه و ایثارگران در حال ائتلاف هستند و این ائتلاف درواقع جزیره‌ای‌ است در مجمع‌الجزایر اصولگرایی و بهتر است، این ائتلاف تحت همین عنوان ائتلاف پایداری-موتلفه-ایثارگران مطرح شود.” او تاکید داشت: “اصولگرایی جبهه بسیار گسترده‌ای است و طیف‌هایی بسیاری از جمله حزب اسلامی ایران‌زمین در آن حضور دارند و تا به این لحظه هیچگونه دعوتی ازسوی ائتلاف سه‌ضلعی از حزب اسلامی ایران‌زمین به‌عمل نیامده و از ابتدا نیز صحبتی با ما انجام نشده‌است. بماند که اگر دعوتی هم به ‌عمل بیاید، ما بی‌شک در این جلسات شرکت نخواهیم کرد.”

در همان روزها سیدکمال‌الدین سجادی سخنگوی جبهه “پیروان خط امام و رهبری” هم گفته بود: “ برای ما چند راهبرد وجود دارد که بر آنها اصرار داریم که اولین راهبرد ما ‌محوریت جامعتین است و جبهه پیروان خط امام و رهبری روی این تاکید دارند.” او اضافه کرده بود: “مطلب دومی که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که جبهه پیروان هجده حزب و گروه سیاسی هستند که موتلفه هم یکی از احزاب مهم آن است و ما معتقد هستیم در شورای هماهنگی باید همه اصولگرایان، چه افرادی که حزب و تشکل سیاسی دارند و چه شخصیت‌های با نفوذ در زیر یک چتر باشد که به همین منظور شورای هماهنگی اصولگرایان تشکیل شد.” او همچنین تلویحا محور شدن مصباح‌یزدی را ناممکن دانسته و گفته بود: “ وقتی محوریت با جامعتین است این شامل جامعه روحانیت و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است و آیت‌الله مصباح یزدی نیز تاکید دارند عضو جامعه مدرسین هستند و به عنوان عضوی از جامعه مدرسین از ظرفیت ایشان هم استفاده خواهد شد.”

به این ترتیب هم جلسات مستقل موتلفه و پایداری و جمعیت ایثارگران موجب اختلاف جدید شد و هم اختلاف سابق درباره محور شدن مصباح‌یزدی پابرجا ماند. در این میان اختلاف علی لاریجانی و متحدان او با دیگر اصولگرایان نیز شدت بیشتری گرفته است.

اواسط مرداد گذشته محمدنبی حبیبی دبیرکل حزب موتلفه گفته بود: “آقای لاریجانی را ما در مجموع اصولگرا می دانیم اما جبهه پایداری را هم اصولگرا می دانیم. کلا هر کسی کف اصولگرایی را داشته باشد، اصولگرا می دانیم. ما برای مجلس هیچ راه دومی به جز ائتلاف قبول نداریم.” او اضافه کرده بود: “نظر اصولگرایان درباره آقای لاریجانی یکی نیست، اما اگر بخواهیم یک دیوار محکم بسازیم که یک طرفش اصولگرایان و طرف دیگرش اصلاح طلبان باشند، قطعا آقای لاریجانی در طرف اصولگرایان هستند. اما درباره اینکه نظرشان درباره اداره کشور با ما هماهنگ است، باید بگویم اختلافاتی هست.”

پس از آن بود که حجت‌الاسلام سید ابوالحسن نواب از اصولگرایان خواست که “حول لاریجانی جمع شوید تا به وحدت برسید.” او گفته بود: “علی لاریجانی بهترین چهره‌ای است که اصولگرایان با جمع شدن حول او به وحدت می رسند، مهمترین دلیلی که لاریجانی را در صدر قرار می دهد، اعتدال اوست. به خصوص اینکه اعتدال لاریجانی واقعی است و مانند برخی قلابی نیست.”