ایران، دومین کشور جهان از حیث تعداد وبلاگ!

نویسنده

maliabtahi.jpg

‏ آنا فایفیلد

وبلاگ نویسی برای محمد علی ابطحی، راه گریزی است از همه محرومیت های مربوط به غیرخودی بودن. ‏هر روز هزاران نفر از ایرانی هایی که ذهنیت اصلاح طلبی دارند به وب سایت او سری می زنند. این یکی ‏از منابعی است که آنها برای پیگیری اخبار فعل و انفعالات سیاسی در اختیار دارند.‏

آقای ابطحی در جدیدترین نوشته وب سایت خود می گوید: “هر کجا که می رویم، همه مشغول صحبت از ‏تعداد نامزدهای رد صلاحیت شده هستند.” او با اشاره به رد صلاحیت فله ای اصلاح طلب ها، از امیدها ‏درباره انتخابات مجلس در ماه آینده می گوید: “از زمان آغاز به کار دولت جدید، کنار گذاشتن مدیران طیف ‏های مختلف یک اصل بوده است.” این روحانی 48 ساله، عمامه سیاهی به سر دارد که نسب او را به حضرت ‏محمد می رساند. ‏

این اصلاح طلب ایرانی که دوره 8 ساله درخشان سیاسی را در زمان محمد خاتمی پشت سر گذاشته، حالا می ‏بیند حدود 2000 نامزد انتخاباتی آنها از شرکت در انتخابات 14 مارس مجلس بازمانده اند. هرچند هنوز 500 ‏نفر از آنها باقیمانده اند، اما تعداد کثیر رد صلاحیت شده ها نشان از عزم مقامات کشور در دور نگهداشتن آنها ‏از صحنه قدرت حکایت دارد. ‏

چیزی که هرگز در رسانه های سنتی ایران به چشم نمی خورد، شک و دودلی مخالفان برای شرکت یا ‏انصراف، رای دادن یا کنار کشیدن است که تنها در اینترنت قابل پیگیری است. آقای ابطحی، که پیشتر رییس ‏دفتر خاتمی بود، در دفترش در تهران به فایننشیال تایمز می گوید: “اصلاح طلب ها از نداشتن رسانه های ‏جمعی برای پوشش دادن وقایع سیاسی در تنگنا هستند، به همین دلیل وبلاگ ها از اهمیت بیشتری برخوردار ‏شده اند.“‏

در واقع تمام انواع وبلاگ در ایران رونق دارد. اصلاح طلب ها، تندروها، روحانیون، مهندسان و حتی ‏رییس جمهور ایران- محمود احمدی نژاد- هم عقاید و افکارشان را در اینترنت درج می کنند. هرچند رییس ‏جمهور پوپولیست ایران وبلاگ خود را فقط یک بار در هر 1 یا 2 ماه به روز می کند، اما او اخیراً گفته این ‏به معنی عقب نشینی از قولش نیست. او هر هفته 15 دقیقه را صرف نوشتن برای وبلاگش می کند. ‏

او اخیراً در وبلاگش نوشته: “در واقع، من وقت بیشتری را صرف وبلاگ کرده ام. استقبال و برخورد گرم ‏بازدیدکنندگان فراتر از حد انتظار بوده است. بنابراین من می بایست برای چگونگی صرف کردن زمان مورد ‏نظر برای وبلاگم تصمیم گیری می کردم. آیا باید نکات جدیدی را بیان می کردم یا اینکه به بازدیدکنندگانی که ‏با لطف و بزرگی، عقاید و افکارشان را با من به بحث گذاشته اند پاسخ می دادم و به خواندن پیام های ‏بیشماری که دریافت می کنم بپردازم؟”‏

رو آوردن به وبلاگ نویسی را می توان معلول عوامل مختلفی دانست. ایران جامعه جوانی است که آزادی ‏بیان در آن محدود اما فرصت فکر کردن به لطف پدیده بیکاری، فراوان است. اینجا در مقایسه با بقیه منطقه ‏بسیار متفاوت و عجیب است. در کشوری با جمعیت 70 میلیون نفر، تنها 15 میلیون اشتراک اینترنتی وجود ‏دارد. در این کشور 800000 وبلاگ وجود دارد که پس از چین در مقام دوم دنیا، از حیث وبلاگ قراردارد.‏

اما پدیده وبلاگ نویسی در کشوری با رسانه های تحت کنترل دولت، محلی را برای شنیدن صداها فراهم می ‏آورد. شاخص آزادی رسانه ای جهانی از سوی گزارشگران بی مرز، اخیراً ایران را در بین 169 کشور در ‏رتبه 166 اعلام کرد؛ تنها جلوتر از ترکمنستان، کره شمالی و اریتره. ‏

وبلاگ های ضد دولتی به همراه وب سایت هایی نظیر فیس بوک، یو تیوب و هر سایتی با محتوای ‏پورنوگرافیک فیلتر می شوند و این شامل بسیاری از سایت های مد غربی هم هست. ‏

مطمئناً بحث های اینترنتی تاثیرگذار هستند. فشارهای وبلاگ نویس ها در آزاد شدن یعقوب سالکی از زندان ‏در سال گذشته نقش داشته اند. او به خاطر ابراز نظر غیر واقعی از اقلیت قومی که به آن تعلق داشت، به ‏زندان افتاده بود. ‏

تحلیلگران پیش بینی می کنند نقش اینترنت در انتخابات ماه آتی مجلس برجسته تر شود. پنج وب سایت، از ‏جمله سایت نوسازی متعلق به محافظه کارها، در همین ماه توقیف شدند و بعضی نویسندگان به “اقدام علیه ‏امنیت ملی، متهم شده اند. ‏

برای اصلاح طلبان که صحنه را در انتخابات سال 2005 به احمدی نژاد واگذار کرده اند و در طول دوران ‏زمامداری او بیشتر به حاشیه رانده شده اند، استفاده از اینترنت اهمیت حیاتی دارد. در ایران صدها وبلاگ ‏سیاسی وجود دارد، اما اصلاح طلبانی نظیر آقای ابطحی از پیشروها هستند. آنها ازوبلاگ برای بحث و تبادل ‏نظر برای تلاش در ارایه بهترین نمایش و برنده شدن در انتخابات مجلس استفاده کرده اند. ‏

آقای ابطحی می گوید: “برخی خواستار بایکوت انتخابات هستند، برخی پیشنهاد معرفی نامزدهای جدیدی که ‏به عنوان اصلاح طلب شناخته نمی شوند را به عنوان یک استراتژی می دهند. این نظرات واقعاً به وبلاگ ‏سرازیر شده اند. چیزی که من به آنها گفته ام این است که اگر ما انتخابات را ندیده بگیریم، این بهترین چیزی ‏است که احمدی نژاد انتظارش را دارد. برای ما بهتر این است که در انتخابات شرکت کنیم.“‏

در این انتخابات برای موفقیت اصلاح طلبان محدودیت وجود دارد. آنها با رقابتی که تنها بین گروه های ‏محافظه کار در گرفته است، از دور رقابت کنار گذاشته شده اند.رقابت میان تندروهای پوپولیست تحت ‏رهبری آقای احمدی نژاد، مصلحت اندیشانی نظیر محمد باقر قالیباف- شهردار تهران- و نیز علی لاریجانی- ‏مذاکره کننده ارشد هسته ای سابق- بالا گرفته است. ‏

ضمناً مخاطبان اینترنتی اصلاح طلبان هم محدود است. کریم سجادپور، کارشناس مرکز صلح بین الملل ‏کارنگی از واشنگتن، می گوید: “آزادی مطبوعات ظرف چند سال اخیر در ایران محدود شده است. حتی خیلی ‏از مقامات دولتی هم به طور فزاینده از روزنامه ها و وبلاگ های اینترنتی در کسب اطلاعات استفاده می ‏کنند.“‏

آقای سجادپور می گوید: “چالشی که اصلاح طلبان با آن روبرو هستند این است که اکثر ایرانی های خارج از ‏پایتخت به تلویزیون دولتی برای کسب اخبار و اطلاعات وابسته اند. آرای آنها هم بیش از شهرنشینان تهرانی ‏تحت تاثیر قرار می گیرد.“‏

هنوز امکان دارد شورای نگهبان اجازه شرکت در انتخابات 14 مارس را به عده بیشتری از اصلاح طلبان ‏بدهد، اما به عقیده تحلیلگران این اتفاق در دقایق آخر رخ خواهد داد. به این ترتیب فرصت به محافظه کاران ‏داده می شود تا با چاپ پوستر و برگزاری همایش های انتخاباتی از وضع موجود بهره مند شوند. این برای ‏اصلاح طلبان، نقش مهمتری را به اینترنت می دهد تا نامزدهای دقیقه آخری، ابزار مهمی را برای استفاده در ‏اختیار داشته باشند. ‏

وبلاگ نویسی در سایت سروش 20، یکی از سایت های فراوانی که به معرفی نقطه نظرات سیاسی تندروها ‏می پردازد نوشته است: “نتایج روند رد صلاحیت هر جوری که باشد، اصلاح طلبان در بوق و کرنا خواهند ‏کرد که در مورد ما اشتباه شده است.“‏

منبع: فایننشیال تایمز، 19 فوریه ‏