سیامک صفری از بازیگران خلاق تئاتر درتهران است. او درنمایش های کارگردانانی چون سمندریان، مهندس پور، رفیعی، نریمانی و… ایفای نقش کرده است. صفری هم اکنون مشغول ایفای نقش درنمایش “آنتیگونه درنیویورک”به کارگردانی هما روستا است. هنرروز با د رتهران گپی زده است.
حرف های سیا مک صفری
تئاتر حرفه ای نداریم
آقای صفری شما از آن دسته بازیگرانی هستید که وقتی روی صحنه شروع به اجرا می کنید تماشاگر به وجد می آید. برای رسیدن به این مرحله مهم چه تمرینات ویا مطالعاتی داشتید؟
خب هربازیگری به طبع یک سری تواناییهای دارد که قبل از هرچیز نیاز به درک وشناخت آنهاست. برای این شناخت هم مطالعه دقیق ومناسب لازم است. بنابراین بازیگری به نظرم نوعی مطالعه وکنکاش برای رسیدن به بهترین مراحل است. اگر بیشتر کارهایی را بر صحنه تئاتر می بینید که ضعف بازیگر درآنها موج می زند مطمئن با شید آن از عدم درک مناسب بازیگر روی نقش خود به دلیل نداشتن سواد وعلوم کافی است.
اما شما درگفتگویی که سال پیش دریکی ازرسانه های گروهی داشتید تاکید براین نکته داشتید که بازیگری هیچ سوادی نمی خواهد واکثر کسانی که روی این مبحث مطالعه دارند درعمل وبر صحنه توان کافی ندارند.
بله. من هنوز هم این را می گویم. منظور من درآنجا ودرجواب سوال شما این است که فکرنکنید کتاب خواندن وتحصیلات دانشگاهی می تواند بازیگر ساز باشد. بلکه به همان میزان مطالعه که به نظرم فقط محدود به خواندن نیست کار عملی واجرای درست صحنه ای مهم است.
یک بازیگر خوب چگونه مطالعه می کند؟
این حرفی که الان می زنم را من نمی گویم بلکه از بسیاری از بزرگان این فن خوانده، شنیده وحتی دیده ام. بهترین مطالعه برای یک بازیگر “مشاهده” است. یعنی دین دقیق اتفاقاتی که اطرافمان می افتد وما کمتر به آنها توجه داریم. وقتی تو خوب ببینی ناخودآگاه آن مطلب درحافظه های ذهنی وعاطفی تو نقش می بنند، بنابراین می توانی بهترین استفاده را از آن برای رسیدن به نقش وبرروی صحنه جلوی تماشاگرانجام بدهی. همان قدر که حالا داشته های تو به عنوان بازیگر روزی برای تماشاگر بی اهمیت بوده، حالا ارائه واجرای آن برای مخاطب هم چشم گیر ونکته بینانه به نظر می رسد.
نقش، چه ویژگی هایی باید داشته باشد تا سیامک صفری به عنوان بازیگر را مجذوب خود کند؟
من درانتخاب های خود کمی سخت گیرم. این سخت گیری هم باعث شده تا خوشبختانه دراکثر موردها هم شانس به سراغم بیاید. من به شانسی که درمسیر بازیگری من قرار گرفت بسیار اعتقاد دارم وهیچ جایی هم منکرآن نشدم. معمولا نقش هایی را که خاص ودیدنی تر باشند می پذیرم. گاهی اتفاق افتاده که برای یک نقش به خصوص مدنظر گرفته شده ام اما درهمان نمایش نقشی دیگر بوده که مورد علاقه ام قرار گرفت، بنابراین به پیشنهاد خودم آن یکی را بازی کردم، تفاقا معمولا هم جواب مثبتی گرفته ام.
چرا با این تواناییها کمتر درکارهای تلویزیونی یا سینمایی بازی می کنید؟آیا تا به حال موقعیت مناسبی نبوده یا اینکه اصلا تئاتر را به تصویبر ترجیح می دهید؟
نه اینکه تئاتر را به تصویر ترجیح دهم اما خب قسمت عمده این جریان این است که موقعیت خوبی تا به حال برایم فراهم نیامده است. البته معتقدم که درتئاتر نکات آموختنی زیادی را دارم که که هنوز تمام نشده است.
سریالی درسال 84 از تلویزیون پخش شد که فیلمنامه نویس آن شما بودید. آیابه این شکل از فعالیت ها هم گرایش دارید؟
خب آن کار را در دورانی ازبیکاری شغلی به پیشنهاد دوستانم به نگارش درآوردم. طرحی از آن سریال را ارائه دادم که خوششان آمد و تصویب شد. البته گهگاهی هم درنوشتن نمایشنامه های کوتاه وبلند دستی می برم اما درمجموع خودم را بیش از همه بازیگر تئاتر می دانم.
از نقشتان درنمایش “آنتیگونه درنیویورک” بگویید.
شخصیتی که بازی می کنم یکی از چند مهاجر لهستانی به آمریکا است. او یک انسان تقریبا باهوش دردوران کهولت است که براثر بدشانسی ها به آوارگی وکارتن خوابی افتاده است. براثر استعمال مشروبات الکلی کم کم حافظه خود را از دست می دهد و در رابطه با آدم های دیگر بسیار سرد وخشک است.
همکاری با خانم روستا که بیشتر از کارگردانی تئاتر درمقوله بازیگری تبحر دارند باعث تردید شما جهت حضورتان میان بازیگران نمایششان نشد؟
خب برای همکاری با ایشان چندین بار صحبت هایی شد که درزمان های مختلف زمان اجازه کار مشترک نمی داد. اغلب وقتی ایشان کاری را شروع می کردند من درگیر یک نمایش دیگر بودم. خارج از مساله تئاتر با تفکرات ایشان از نزدیک آشنا بودم ودوست داشتم که کاری ا باهم داشته باشیم که بالاخره فرصت حاصل شد.
از مجموع کارراضی هستید؟
البته. ایده های خوبی را درتمرینات داشتند که با پی گیری خوب خودشان اکثریت آنها به اجرا رسید. ایشان درکار خود بسیار نکته سنج وسخت گیر هستند ومن ندیدم که از روی یک مساله به همین سادگی عبور کنند.
آیا سیامک صفری روزی کارگردانی هم می کند؟
من بسیار علاقمند به کارگردانی تئاتر هستم. اتفاقا گمان می کنم می کنم که بتوانم از پس آن هم برآیم. من استادی چون علی رفیعی دارم که قبل از بازیگری تئاتر به من کارگردانی آموخت.
اگرروزی شما نمایشی را تولید وبه مرحله اجرا برسانید وسدی همچون سانسور در مقابل اجرای شما باشد چه عکس العملی خواهید داشت؟
ببینید سانسور مساله ای است که مدتها است به طرز شگف انگیزی بر جامعه ما سایه انداخته است. سانسور درهمه بخش های این جامعه رسوخ کرده واز نظرمردم ماهم محکوم وغیر قابل هضم است. اما خوب وجوددارد. نمی توانم آرزو کنم که این جریان ریشه کن شود چون هر حکومت وسیستمی باخود یک سری خط قرمزها می آورد که همه مجبورند به آن تن بدند. من به عنوان کسی که کار هنری می کند تلاش خودرا می کنم که طوری اثرم را ارائه دهم که متوجه این مساله نشوم اما وقتی که بی دلیل وعلت بخواهند کاری را بر علیه کارم ترتیب دهند مطمئنا برخورد خوبی نخواهم کرد. حال آن شخص از هرگروه وارگانی که می خواد باشد.
فکر می کنید تاثیرات سانسور برروند رو به رشد تئاتر ایران چقدر باشد؟
ببینید من فکر می کنم تئاتر ایران مشکلاتی فراتر از همه این حرفها داشته باشد. مشکل اصلی ما اصلا سانسور نیست. مشکل ما این است که تئاترما معماری مناسبی ندارد. مشکل این است که آموزشی درتئاتر نداریم. آنهایی که بزرگ شده اند ورشد کرده اند خود به خود تلاش کرده اند. مشکل ما این است که پولی برای فرهنگ سازی در تئاتر نداریم و… به نظرم ما اصلا تئاتر حرفه ای نداریم چون آدم های حرفه ای نداریم وتنها مسائلی که به آنها فکر وعمل می کنیم دنیای بی اندیشه وشخصیت است.