تنها چند روز پس از آنکه رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام از سنگ اندازی های رهبر جمهوری اسلامی در برابر وظایف این مجمع خبر داد، روزنامه اعتماد چاپ تهران متن گفت و گویی اختصاصی با اکبر هاشمی رفسنجانی را منتشر کرد که وی در آن از “اوقات تلخی” آیت الله خامنه ای نسبت به عملکرد دولت محمود احمدی نژاد و مجلس اصولگرا خبر داده است.
هاشمی رفسنجانی در این گفت و گو که در شماره روز دوشنبه 22 اسفند 88 روزنامه اعتماد منتشر شده، به ناراحتی رهبر جمهوری اسلامی از اجرای سیاست های کلی اصل 44 اشاره کرده است.
او درباره جلسه ای صحبت کرده که همراه با روسای سه قوه نزد آیت الله خامنه ای تشکیل شده و رهبر جمهوری اسلامی در آن “با اوقات تلخی فرمودند که من از اصلاح سیاست‌های اصل 44 انتظار یک انقلاب اقتصادی داشتم. ولی چند سال گذشته و چیزی نمی‌بینم.”
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در این گفت و گو قاطعانه از عملکرد این نهاد تحت ریاست خود در سال های گذشته دفاع کرده است.
آیت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی در روز اول خرداد سال 1384 سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام را ابلاغ کرد.هدف از این سیاست ها، شتاب بخشیدن به رشد اقتصاد ملی، گسترش مالکیت در سطح عموم مردم به منظور تأمین عدالت اجتماعی، ارتقاء کارایی بنگاه‌های اقتصادی و بهره‌وری منابع مادی و انسانی و فناوری، افزایش رقابت‌پذیری در اقتصاد ملی، افزایش سهم بخش‌های خصوصی و تعاونی در اقتصاد ملی، کاستن از بار مالی و مدیریتی دولت در تصدی فعالیت‌های اقتصادی، افزایش سطح عمومی اشتغال، تشویق اقشار مردم به پس‌انداز و سرمایه‌گذاری و بهبود درآمد خانوارها اعلام شده است.
با وجود این وی روز 30 بهمن سال 1385 از کم توجهی دولت، مجلس و دیگر دستگاه های حکومتی در اجرایی کردن این سیاست ها انتقاد کرد.
آیت الله خامنه ای در دیدار با مسئولان و دست اندرکاران اجرای این سیاست ها گفت که این مشکل از “بی توجهی به نقش سیاست‌های اصل 44 در ایجاد تحول عظیم اقتصادی” در کشور ناشی شده است.
از آن موقع تاکنون بسیاری از مسئولان ارشد جمهوری اسلامی مانند علی لاریجانی (رئیس مجلس)، مصطفی پورمحمدی (رئیس سازمان بازرسی کل کشور) و بخصوص رئیس و اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام که متولی تصویب این سیاست ها بوده اند، از بی توجهی نهادهای مختلف و دولت در اجرایی کردن آنها انتقاد کرده اند.
در مقابل، مسئولان دولتی و محمود احمدی نژاد این انتقادها را رد کرده و با اشاره به آمارهای دولتی، از پیشرفت در زمینه اجرای سیاست های کلی اصل 44 خبر داده اند.
اما آنگونه که هاشمی به روزنامه اعتماد گفته است، مواردی مانند “یارانه ها، واگذاری ها، خصوصی سازی ها و اینکه بنا بود وابسته به نفت نباشیم یا به تدریج وابستگی کم شود و اینکه کارها نباید دست دولت باشد و واگذار شود، اینها سیاست های مهمی است یا اینکه براساس سند چشم انداز باید سالی فلان مقدار کشور پیشرفت کند که نشده است. همه اینها تخلف هایی است که دولت کرده است.”
این سخنان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره تذکر رهبر جمهوری اسلامی به دولت و مجلس درباره اجرا نکردن سیاست های اصل 44 در حالی بیان شده که وی هفته گذشته در مصاحبه ای دیگر به مخالفت آیت الله خامنه ای با استفاده مجمع تشخیص از امکانات حقوقی خود برای نظارت بر اجرای سیاست های کلی کشور اشاره کرده بود.
هاشمی در گفت و گویی که به مناسبت پایان دوره پنجم مجمع تشخیص مصلحت در سایت دی پرس منتشر شد، به نمونه هایی از سنگ اندازی های آیت الله خامنه ای در وظایف و عملکرد این نهاد اشاره کرده بود.
او از جمله گفته بود که رهبر جمهوری اسلامی بعد از چند سال، از بازگشت دادن آیین نامه نظارتی مجمع تشخیص مصلحت نظام که برای انجام برخی اصلاحات به نزد او فرستاده شده بود، خودداری می کند یا اینکه آیت الله خامنه ای با اطلاع رسانی مجمع تشخیص مصلحت نظام به افکار عمومی درباره تخلفات دولت، مخالفت کرده است.
نظر هاشمی درباره تغییر در ترکیب مجمع
هاشمی رفسنجانی در بخش دیگری از مصاحبه با روزنامه اعتماد، نسبت به گزارش ها و شایعاتی که درباره تغییرات گسترده در ترکیب شورای مجمع تشخیص مصلحت نظام و برکناری خود وی از ریاست آن به گوش می رسد، واکنش نشان داده است.
او پیش‌بینی کرده که ترکیب مجمع در دوره ششم “تغییر زیادی نمی کند.”
هاشمی در پاسخ به پرسشی درباره احتمال تغییرات زیاد در ترکیب مجمع گفته است: “این‌گونه نیست. ایشان حدود یکی، دو ماه پیش به من فرمودند که درباره ترکیب اعضا پیشنهادی دارید؟ معمولا هر دوره از من سئوال می‌کنند که اگر پیشنهادی برای اشخاص و موارد دیگر دارم بگویم. من گفتم هنوز درباره این موضوع فکری نکرده‌ام. در ملاقات اخیری که خدمت شان داشتم، گفتند که شما جواب ندادید؟ گفتم دبیرخانه پیشنهادهایی را تهیه کرده که من قبول دارم. 14 مورد به ایشان پیشنهاد شده است.”
او در عین حال افزوده که آیت الله خامنه ای خواستار اضافه شدن افرادی به ترکیب شورای مجمع در تخصص هایی که فعلا در مجمع حضور ندارند، شده است.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت توضیح داده است: “البته این تخصص‌ها در کمیسیون‌ها هست. شاید در صحن مجمع نباشد. درباره ترکیب هم جواب دادم که خیلی ضرورتی به تغییر نمی‌بینم، البته به‌جز دو، سه نفر مثل آقای توسلی که فوت کردند و برخی هم نمی‌آیند. این‌گونه جاهای خالی هست. من کسی را پیشنهاد ندادم. قاعدتا برای این دو، سه نفری که نیستند، کسانی را باید در نظر بگیرند. این مجموعه تغییر زیادی نمی‌کند. ممکن است سه، چهار نفر کم و زیاد شوند. دفعه قبل هم پنج نفر اضافه شدند و چند نفر هم کم شدند.”
گفتنی ست محمود احمدی نژاد در جلسات شورای تشخیص مصلحت شرکت نمی کند.
این سخنان هاشمی رفسنجانی در حالی منتشر شده که برخی از ناظران پیش بینی کرده اند پس از کناره گیری او از ریاست مجلس خبرگان رهبری تحت فشارهای طرفداران آیت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی او را از ریاست دوره جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام که تا چند روز دیگر آغاز می شود نیز برکنار خواهد کرد.
اختلافات میان این دو چهره مهم و تاثیرگذار جمهوری اسلامی در سه دهه گذشته، طی سالیان اخیر علنی شده و اگرچه هاشمی چندین بار تاکید کرده که در موارد اختلافی در نهایت تابع نظر رهبری است اما طرفداران آیت الله خامنه ای کماکان وی را به مسائلی مانند زمینه سازی برای تضعیف یا حتی زمین زدن رهبر جمهوری اسلامی متهم می کنند.
