تام کوئنیگز
مردم عرب با اشتیاق خود نسبت به حقوق بشر و دموکراسی دنیا را تحت تاثیر قرار داده‌اند، اما هنوز راه درازی در پیش دارند. تونس، مصر و لیبی دست و پا می‌زنند. مردم سوریه از جنایات جنگی خونین و جنایت علیه بشریت رنج می‌برند.
رژیم ایران در مقابل انقلاب‌های عرب، فشار خود بر فعالان حقوق بشر را زیاد کرده است. اعضای کانون مدافعان حقوق بشر، که توسط شیرین عبادی برنده نوبل صلح در تهران تاسیس شده بود، مورد تعقیب قرار گرفته‌اند. عبدالفتاح سلطانی، برنده جایزه سازمان بین‌المللی وکلای حقوق بشر در سال ۲۰۱۲ و برنده جایزه حقوق بشر نورمبرگ در سال ۲۰۰۹ به جرم همکاری در تاسیس مرکز حقوق بشر به ۱۳ سال زندان محکوم شده است. پنج همکار دیگرش از جمله وکیل حقوق بشر، نسرین ستوده هم محکوم، زندانی یا تحت تعقیب هستند.
با این وجود جامعه بین‌المللی برای حل و فصل درگیری‌های خاورمیانه و بهبود وضعیت حقوق بشر باید با تمام قدرت‌های منطقه و از همه مهم‌تر با ایران حرف بزند. اهمیت ایران را نمی‌توان نادیده گرفت.
علاوه بر این نقش سازنده ایران برای یافتن راه‌حل در افغانستان و سوریه کلیدی است. درگیری‌های دو کشور دو نقطه مشترک دارند: اول این‌که هر دو فقط می‌توانند با همکاری و تلاش دوجانبه حل شوند نه با جنگ. دوم این‌که کشورهای همسایه و قدرت‌های منطقه باید در این راه‌حل‌ها دخیل باشند. ایران تا به این‌جای کار همکاری زیادی در مورد افغانستان نشان داده است. ایران علی رغم این که می‌توانست خرابکاری کند، اما تلاش زیادی در ایجاد امنیت در مرز مشترک خود با افغانستان کرده است.
دولت ایران در تلاش بوده است تا از لحاظ سیاسی و اقتصادی به امنیت برسد، اما نقش سازنده این کشور از طرف جامعه بین‌المللی هرگز به رسمیت شناخته نشده است.
به عنوان مثال ایران از آغاز مخالف طالبان بود.
ایران با اعتراض کمی عملیات نظامی به رهبری ناتو را در حیاط خلوت خود تحمل کرد. ایران در دهه گذشته بیش از 3 میلیون افغان را پناه داده است و هنوز هم یک میلیون پناهنده افغانی در ایران زندگی می‌کنند. ایران با ایجاد سرپناه برای پناهندگان آن هم در چنین مقیاس بزرگی از سرریز درگیری‌های افغانستان به منطقه جلوگیری می‌کند. پیش از این ایران برای ۱/۵ تا ۲ میلیون مهاجر افغانی که برای خانواده‌های خود پول می‌فرستند شغل ایجاد کرده و از اقتصاد این کشور حمایت می‌کند. در سوریه شاهد جنگ خونینی هستیم. بدون وارد شدن ایران در مذاکرات و گفت‌گوهای صلح نمی‌توان به هیچ راه‌حل ماندگاری دست یافت.
دنیا شاهد بهای زیادی است که مردم سوریه برای حقوق بشر، آزادی و دموکراسی می‌پردازند: بیش از ۳۳ هزار نفر در این درگیری‌ها کشته شده‌اند که ۲۳۶۰۰ نفر از آن‌ها مردم عادی بوده‌اند. بشار اسد دستور بمباران مناطق مسکونی و کشتن تظاهرات‌کنندگان را می‌دهد. او اجازه شکنجه و خشونت جنسی حتی علیه کودکان را داده است. اسد باید در مقابل دادگاه لاهه پاسخ‌گو باشد. با این حال هیچ کشوری در منطقه مثل ایران روی اسد تاثیر ندارد. کوفی عنان نماینده سابق سازمان ملل در مورد سوریه همواره تاکید کرده است مذاکرات بدون تمام قدرت‌های منطقه ممکن نخواهد بود.
درگیری‌ها تنها می‌تواند با حداکثر همکاری صورت پذیرد؛ سازمان ملل جایگاه مناسبی برای آوردن ایران بر سر میز مذاکره است. مذاکرات صلح و راه‌حل‌های دیپلماتیک تنها با همکاری تمام قدرت‌های منطقه ممکن است، هم خرابکاران بالقوه و هم تثبیت‌کنندگان بالقوه.
منبع : سانفرانسیسکو کرونیکل - ۲ نوامبر
