مذاکرات هسته ای جمهوری اسلامی با نمایندگان گروه 1+5 که اینبار در استانبول ترکیه برگزار شد، با اعلام رسمی “بی نتیجه بودن” از سوی کاترین اشتون، کمیسر عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا پایان یافت و بر خلاف دور گذشته این مذاکرات، تاریخ جدیدی برای ادامه گفت و گو تعیین نشد و آنطور که خبرگزاری فرانسه گزارش داده است بدین ترتیب راه بر افزایش تحریم های اقتصادی و سیاسی بر ایران هموار تر شد.با این حال در داخل کشور وضع به گونه دیگریست و رسانه های دولتی این شکست را نشانه “اقتدار” و “عزت” می دانند.
بر اساس گزارش رسانه های بین المللی نحوه تعامل هیات ایرانی که سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران ریاست آنرا برعهده داشت به گونه ای بوده است که کاترین اشتون در پایان دو روز مذاکره آنرا “دلسرد کننده” توصیف کرد؛ عبارتی که رسانه های افراطی از آن به عنوان پیروزی جمهوری اسلامی یاد می کنند.
در همین راستا کیهان با ابراز خشنودی از بی نتیجه بودن مذاکرات، “آینده ای دشوار” برای غرب را پیش بینی کرده و با قدردانی از آنچه که “عزتمندی” هیات ایرانی دانسته، نوشته است: “بن بست جبهه استکبار مقابل ایران از کدام قاعده و فرمول پیروی می کند؟ مکر، گاه چنان است که کوه را از جا می جنباند اما جامعه مؤمن به وعده پروردگار را نه… طرف دعوای ایران، آمریکاست و بقیه کمابیش تماشاگرند. مذاکرات دو روزه در کاخ چراغان اسلامبول هم سرآمد. توافق یا عدم توافق، تفاوت چندانی در نقشه اصلی چالش ایجاد نمی کند. معضلات ابرقدرتی که چک برگشتی “پایان تاریخ” و عواقب تلخ آن روی دستش باد کرده، نه در کاخ چراغان و نه در هیچ کاخ دیگری حل شدنی نیست، که تازه بحران های زنجیره ای به مثابه دهانه آتشفشان سر باز کرده اند. اکنون پرونده انبوهی از بحران های نیمه کاره و لاینحل، پیش روی کاخ سفید گشوده است ولو جامه گول زنک “مذاکره” و “دیپلماسی” بر تن آن بحران ها کرده باشند. بشمارید؛ 1- صلح خاورمیانه (فلسطین) 2- پرونده لبنان و سقوط دولت حریری با پیشدستی حزب الله که بازی دادگاه ترور حریری را از حیّز انتفاع ساقط کرد 3- پرونده عراق 4- جنگ فیل کش افغانستان 5- سمفونی دسته جمعی بی ثباتی از تونس و الجزایر و مصر تا اردن و یمن 6- شاخ شدن عضو آسیایی ناتو (ترکیه) در برابر آمریکا و اسرائیل، و برآمدن اسلامگرایان 7-بحران اقتصادی بی درمانی که آبرویی برای آمریکا و انگلیس و فرانسه و آلمان نگذاشت”.
کیهان سرمقاله خود را با این جمله به پایان برده است:“سال میلادی جدید، حوادث بسیاری در آستین دارد”.
همزمان سایت رجانیوز ضمن انتشار گزارش های “اختصاصی” و البته حماسی،
بی نتیجه بودن مذاکرات را برای غرب “فاجعه بار” دانسته و نوشته است: “اگر نمایندگان 1+5 از استانبول با دست خالی به پایتخت‌های خود بازگشتند، نمایندگان ایران مانند ژنو3 با غلبه دادن منطق ایرانی بر فضای مذاکراتی و تأکید بر ادامه مذاکرات با کنار گذاشتن رویکردهای تقابلی و یافتن زمینه‌های مشترک همکاری، طرف مقابل را در موضع انفعال قرار دهند. شاید مرور فضای مذاکراتی ژنو یک تا استانبول، عمق پیروزی دیپلمات‌های ایران را روشن‌تر کند. در ژنو یک، درخواست طرف مقابل تعلیق فعالیت‌های هسته‌ای ایران بود، در ژنو 2 درخواست آنها به فریز فعالیت‌های هسته‌ای ایران در مقابل فریز (توقف) قطعنامه‌های شورای امنیت مطرح شد، در ژنو 3، درخواست 1+5 از نمایندگان ایران این بود که گفت‌وگو در مورد موضوع هسته‌ای را بپذیرند و در استانبول کار به جایی رسید که اشتون تقاضای مذاکره در مورد تبادل سوخت را مطرح کرد”.
رجانیوز در حالی مدعی است که غرب خواستار ادامه مذاکره با ایران شده که در بیانیه رسمی دفتر کاترین اشتون ادامه مذاکره منوط به برداشته شدن هر گونه پیش شرط از سوی جمهوری اسلامی شده است.
بنا به گزارش رویترز، آشتون با ذکر این جمله که “هیچ بحث دیگری برنامه ریزی نشد”، پایان بی ثمر مذاکرات با جمهوری اسلامی را اعلام کرده است.
در همین حال، یک روز پس از اعلام رسمی شکست مذاکرات استانبول، محمود احمدی نژاد که بارها خواستار مذاکره مستقیم با امریکا شده است، در یک تجمع حکومتی در رشت که ایسنا گزارش آنرا داده، ادعای رجانیوز مبنی بر ادمه دار بودن مذاکرات را مطرح کرده و خطاب به کشورهای 1+5 گفته “شما دو راه بیشتر ندارید؛ یکی ادامه راه گذشته است. اما راه دومی که شما در پیش دارید، راه تعامل است. من فکر می‌کنم طی دو سه جلسه مذاکرات حرف‌ها زده شده و بخش مهمی از حرف‌ها بیان شده است و طرفین به صورت دقیق با دیدگاه‌های هم آشنا شده‌اند. شرایط آماده شده است که اگر طرف مقابل به عدالت و احترام پایبند باشد، در جلسات آینده توافقات خوبی انجام شود”.
محمود احمدی نژاد و رسانه های همسو با وی مشخص نکرده اند بر اساس چه مستنداتی از “جلسات بعدی” سخن می گویند.
در کنار تبلیغات حکومتی برای “پیروز” جلوه دادن هیات مذاکره کننده جمهوری اسلامی، شبکه بی.بی.سی در تحلیلی که از منابع غربی به دست آورده از پایان مذاکرات و احتمال افزایش تحریم ها بر ایران خبر داده ست.
بی بی سی می نویسد: “با شکست مذاکرات استانبول، آمریکا و اتحادیه اروپا به فکر افزایش فشارها بر ایران خواهند بود؛ بنابراین می توان انتظار داشت که گسترش تحریم های یک جانبه خود علیه ایران را در دستور کار قرار دهند.آنها از سوی دیگر تلاش تازه ای را آغاز خواهند کرد تا نظر روسیه و چین را برای افزایش تحریم های سازمان ملل علیه ایران جلب کنند.غرب شکست این مذاکرات را فرصتی برای افزایش انزوای بین المللی ایران تلقی خواهد کرد و خواهد کوشید کشورهای بیشتری را به کاهش روابط با ایران تشویق کند”.
