در حالیکه احتمال مذاکرات ایران و آمریکا در حاشیه نشست اجلاس سازمان ملل، موجب کاهش بهای دلار تا سطح ۲۸۵۰ تومان شده بود، روز گذشته ولی الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی در سخنانی از کاهش بیش از این حد قیمت ارز ابراز نارضایتی کرد؛سخنانی که واکنش سریع بازار را در پی داشت و نرخ ارز را مجددا به بالای ۲۹۳۰ تومان رساند.
ولی الله سیف دیروز در حاشیه صبحانه کاری اتاق بازرگانی که به مجمع صادرکنندگان شهرت دارد، گفت: “کاهش نرخ ارز دلیل خاصی ندارد و خوشبینی افراد باعث کاهش نرخ شده؛ نرخ ارز منطق خاص خود را دارد و کاهش بیشتر آن از سوی دیگر تاثیرات منفی در بر دارد؛ بنابراین دلیلی برای کاهش بیشتر نرخ ارز در بازار وجود ندارد”.
سیف با بیان اینکه نرخ ارز در بازار منطقی است، افزود: “شرایط اقتصادی کشور دامنه ای برای تغییر نرخ مجاز را می تواند تعیین کند و نرخ ارز در بازار در حال حاضر نرخ کف است و بعید است بیش از این پایین بیاید”.
بلافاصله پس از این سخنان، بازار نسبت به آن واکنش داد و قیمت انواع ارز در بازار روند صعودی به خود گرفت.
خبرگزاری ایسنا از واکنش بازار به اظهارات سیف چنین گزارش داده است: “بعد از اینکه خبر واکنش ارزی سیف به نوسانات دلار به گوش بازاری‌ها رسید قیمت‌ها با تغییراتی نسبت به پایان معاملات روز گذشته دلار و سکه همراه شد؛ برهمین اساس نرخ ارز و سکه به نسبت به روز قبل با افزایش جزئی همراه شده است.صراف‌های خیابان فردوسی هم اکنون دلار را با قیمت ۲۹۳۰ تومان، یورو را با قیمت ۳۹۶۰ تومان، پوند انگلیس را با قیمت ۴۷۴۰ تومان و درهم امارات متحده عربی را با قیمت ۸۰۵ تومان به متقاضیان می فروشند.سکه فروشان هم البته سکه تمام بهار آزادی طرح جدید را ۹۲۵ هزار تومان، سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم را با قیمت ۹۲۴ هزار تومان، نیم سکه بهار آزادی را با قیمت ۴۸۵ هزار تومان، ربع سکه را با قیمت ۲۹۵ هزار تومان و سکه یک گرمی را با قیمت ۱۹۶ هزار تومان نرخ گذاری کرده و به فروش می رسانند.همچنین هر اونس طلا در بازارهای جهانی هم اکنون با ارزش ۱۳۱۷ دلار و هر گرم طلای ۱۸ عیار در بازار داخلی با ارزش ۹۴ هزار و ۶۰۰ تومان قیمت گذاری شده است”.
سخنان وی همچنین با واکنش بعضا تند شهروندان در سایت های خبری مواجه شده است و بسیاری از شهروندان او را نماینده صادرکنندگان و سرمایه داران معرفی کرده اند.
در بین انتقادات، بیش از همه ماجرای ارزش پول ملی که حسن روحانی بر آن تاکید داشت مورد توجه مردم قرار گرفته واز وی سئوال کرده اند که چرا در مخالفت با افزایش ارزش ریال سخن گفته است.
در همین باره، سایت فرارو، درگفت و گو با محمد خوش چهره، اقتصاد دان، علت اظهارات سیف را جویا شده و وی نیز درباره نقش محمد نهاوندیان، رئیس اتاق بازرگانی که نماینده صادرکنندگان محسوب می شود سخن گفته است.
خوش چهره گفته: “برخی از اعضای اقتصادی دولت به افزایش نرخ ارز و دسته‌ای به کاهش و طیفی به تثبیت وضع موجود معتقدند.معنای اظهار نظر رییس بانک مرکزی در ابتدای کار که نرخ ارز ۳۲۰۰ تومان را مناسب برآورد کرده بود این است که پایه و کف از نظر ایشان ۳۲۰۰ تومان قرار داده شده است و این یک جریان یا سناریو را در دولت نشان می‌دهد که به دنبال تثبیت وضع موجود است.سناریوی دوم در دولت که از سوی وزیر صنایع عنوان شده است به دنبال کاهش نرخ ارز است و آن را به نفع تولید می‌داند. درحالی که سناریو و دیدگاه سوم به دنبال افزایش نرخ ارز است”.
وی در جواب اینکه “آیا منظور شما از موافقان افزایش نرخ ارز، رییس دفتر رییس جمهور یا رییس اتاق بازرگانی آقای نهاوندیان است”، گفته: “تا اندازه‌ای می‌توان اظهار نظرهای ایشان را مبنی بر افزایش نرخ ارز دانست”.
او افزوده: “در حال حاضر معلوم نیست که سناریو یا گزینه‌ی نرخ ارز مطلوب دولت دقیقا کدام یک از این سه سناریو است. بنابراین اختلاف نظر در تیم اقتصادی دولت در مورد ارز که در ذیل سه سناریو از آن یاد شد، برای اینکه به سرنوشت دولت‌های قبل دچار نشود، باید در قالب یک بحث کاملا علمی و شفاف در یک نحو عالمانه، کارشناسی و تخصصی در قالب یک مناظره در رسانه‌ی ملی مطرح شود.فارغ از موضع‌گیری‌های جناحی و صنفی هر یک از این سناریوها تبعات خاص خود را دارند. کسانی که با اقتصاد ایران آشنا هستند می‌دانند که مثلا کاهش مدیریت شده نرخ دلار به نفع تولید است یا سناریوی افزایش قیمت دلار درآمد ریالی دولت را افزایش می‌دهد ولی به واسطه آثار تورمی به ضرر تولید و متعاقبا باعث کاهش ارزش پول ملی خواهد شد”.
او ادامه داده است: “اگر دولت بگوید که سناریوی مطلوبش کاهش نرخ ارز برای رونق تولید و بازسازی قدرت خرید مردم است و نرخ ارز را رقمی بین ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ تومان تا پایان سال اعلام کند، جریان فروش تدریجی ارز شتاب مطلوبی می‌گیرد و البته در کنار آن نیز مشکلاتی ایجاد میشود و دولت باید سریعا مدیریت تقاضای ارز را در دستور کار قرار دهد.در حال حاضر عوامل غیراقتصادی و سیاسی در تعیین نرخ ارز تعیین کننده‌اند و اگر این فرصت طلایی کنونی از بین برود، ممکن است موج کنونی برگشته و موجبات تضعیف دولت، هم در بعد تدبیر و هم در بعد امید فراهم شود”.
سخنان سیف همچنین با انتقادرسانه های مخالف دولت نیز مواجه شده است.
در همین باره، سایت جهان نیوز نوشته است: “آیا بانک مرکزی مسئول افزایش ارزش پول ملی نیست؟ آیا این دیدگاه تامین کننده منافع برخی از اشخاص است یا منافع عمومی جامعه را تامین میکند؟ آیا بانک مرکزی به دنبال سوداگری در بازار است که ازکاهش نرخ ارز در بازار نگران میشود؟ آیا بانک مرکزی به دنبال تامین نقدینگی دولت و جبران کسری بودجه با تمهید کاهش نیافتن نرخ ارز در بازار است؟ آیا بانک مرکزی از امید مردم به کاهش قیمت کالاها ناراحت است؟ چه نهاد مسئول پولی کشور باید از دو نرخی بودن نرخ ارز رسمی و بازاربرای سامان گرفتن اقتصاد پیشگیری کند؟ چرا مجلس در برابر اینهمه اهمال اقتصادی سکوت میکند؟ آیا موجب افزایش نرخ ارز شدن در بازار اخلال اقتصادی نیست”.
آنچه که در این میان قطعی به نظر می رسد، تناقض سخنان رئیس کل بانک مرکزی با وعده حسن روحانی مبنی بر تقویت ارزش پول ملی است هر چند تاکنون از درون دولت واکنشی به اظهارات سیف نشان داده نشده است.
