آرش سیگارچی
کمتر از یک ماه پس از پیش بینی محمود احمدی نژاد مبنی بر اینکه “بحران اقتصادی غرب بر اقتصاد ایران تاثیری ندارد”، وی روز گذشته در نامه ای از وزیر اقتصاد و دارایی خواست با تشکیل کارگروهی، درباره “دامنه گسترش بحران اقتصادی غرب و تاثیر آن بر اقتصاد ملی کشور” و همچنین “چگونگی مهار آسیب‌های احتمالی آن”، بررسی‌های لازم را انجام دهد.
محمود احمدی‌نژاد روز دوشنبه در نامه ای خطاب به سید شمس الدین حسینی از وی خواسته است “کارگروهی” متشکل از رییس کل بانک مرکزی، وزرای امور خارجه و بازرگانی و معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور تشکیل دهد.براساس دستور احمدی نژاد این کارگروه موظف است “حوزه گسترش بحران و تاثیر آن بر اقتصاد ملی کشور” را بررسی کند. همچنین از این کارگروه خواسته شده”چگونگی مهار آسیب‌های احتمالی و استفاده از فرصت‌های پیدا شده برای تثبیت روند رشد اقتصادی و حفظ منافع ملی و ذخایر کشور “ را رسیدگی و اعلام کند.
در بخش پایانی نامه نیز رییس دولت خواستار بررسی”راههای صیانت از منابع ایرانیان خارج از کشور” شده است.
نامه احمدی نژاد در حالی انتشار یافته که پیش از این وی و سایر مقام های ارشد جمهوری اسلامی هرگونه تاثیر اقتصادی بحران غرب بر اقتصاد ایران را منکر شده و در این میان حتی برخی از مقام ها همچون آیت الله جنتی، آن را ”وعده الهی” علیه غرب دانسته و بدین ترتیب اعلام “خوشحالی” کرده بودند.
محمود احمدی نژاد در حاشیه سفر به نیویورک در پاسخ به خبرنگار صدا و سیما هرگونه تاثیر بحران اقتصادی غرب بر اقتصاد ایران را رد کرده و گفته بود: “این مشکلاتی است که خودشان درست کرده اند و خودشان باید آن را حل کنند. این مشکلات بر کار ما هم تاثیری ندارد.“
البته احمدی نژاد در نامه دیروزش به وزیر اقتصاد نیز به نوعی باز بر این موضوع تاکید کرده و در ابتدای نامه خود نوشته است: “دامنه بحران اقتصادی در غرب که ناشی از سیاست‌های نادرست آنهاست روز بروز گسترش می‌یابد و همه معادلات و فعالیت‌ها را تحت تاثیر قرار داده است.“
هشدار هاشمی، حمله ایران
در برابر اکبر هاشمی رفسنجانی، ضمن سخنانی در نماز جمعه هفته گذشته، اگر چه سعی کرد عملکرد اقتصادی دولت را نقد نکند، چنان مواضع تندی گرفت که روزنامه ایران، ارگان مطبوعاتی دولت خیلی سریع به آن واکنش نشان داد. رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در سخنان خود اشاره کرده بود که “به جای سرور و شادمانی و ابراز شور و شعف از بحران مالی که در جهان به وجود آمده قدری واقع‌بین‌تر و آینده‌نگرتر باشیم. حواسمان باشد که دامنه این بحران دیر یا زود نیز به ایران خواهد رسید. بنابراین از حالا به فکر باشیم؛ درآمدهای نفتی‌مان را خرج امور بی‌حاصل، روزمره و اجرایی نکنیم و در عوض از آن برای مواجهه با بحرانی که پیش روی داریم استفاده نماییم.“
درپاسخ به نکات سخنرانی امام جمعه موقت تهران اما روزنامه ایران در روز دوشنبه در یادداشتی با عنوان “اظهارات هاشمی رفسنجانی غیرقابل فهم است” به انتقاد از وی پرداخت و نوشت: “ما وقتی آقای‌هاشمی به این شیوه سخن می‌گوید به قرینه گذشته ترسی به دل می‌آید که شاید مک فارلینی دیگر در راه یا قطعنامه ۵۹۸ تازه‌ای در کمین باشد!“
نویسنده این روزنامه با دلخوری افزود: “البته آقای هاشمی در کل اظهارات خود در خطبه‌ها طبق معمول خود هیچ ذکر و یادی از احمدی نژاد یا دولت وی که از آغاز ظهور شان در ادبیات وی به تابو بدل شده‌اند به میان نیاورد”.
در بخش دیگر مقاله ایران هم آمده است: “در هر حال اما جالب ترین و در عین حال خطرناکترین بخش تحلیل آقای هاشمی آنجایی است که وی گام آخر را در ایجاد فضای ترس آلود از طریق طرح خطری تصور ناشدنی برای آینده ایران بر می‌دارد.“
وعده الهی، ما خوشحالیم
در روز های اخیر هرچند کارشناسانی همچون رئیس کمیسیون انرژی وعضو کمیسیون عمران مجلس از “پس لرزه های بحران اقتصادی غرب” در اقتصاد ایران سخن گفته بودند اما مقامات عالیرتبه ایران مواضع متفاوتی داشتند.
اظهارات این مقامات هرچند گاه غیر مستقیم اما با “خشنودی” هایی همراه بود. در همین ارتباط آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی در دیدار ائمه جمعه سراسر کشور در روز 22 مهرماه گفت که “اکنون دیگر نامی از مکتب مارکسیسم نمانده است و مکتب لیبرال دموکراسی نیز با همه هیمنه سیاسی، اقتصادی و نظامی خود، در مقابل جهانیان به زمین خورده است. مشکلات جاری دنیای غرب نشان دهنده وضعیت اقتصادی لیبرال دموکراسی غرب است… امروز حباب کاذب پول در دنیای غرب شکسته شده و فریادهای آن به آسمان بلند شده و خود آنها می گویند دوران حاکمیت مطلق آمریکا به پایان رسیده است”.
پس از او، محمود احمدی نژاد نیز سخنانی مشابه بیان کرد: “بدون تردید جهان در حال گذار به شرایط جدیدی است چرا که نمادهای شاخص دوران گذشته که اندیشه مارکسیستی و لیبرالیستی بود و از آن به عنوان پایان تاریخ نام برده می شد، به پایان راه خود رسیده اند.… باید برای رفع مشکلات اساسی دنیا به دنبال حل ریشه ای مسائل باشیم که یکی از آنها اندیشه استکباری است که باید تلاش کنیم آن را با اندیشه الهی جایگزین کنیم و این ماموریت امروز ما است. امروز اقتصاد غرب به واسطه نظام بانکی مبتنی بر ربا دچار بحران شده است. آنها راه فراری از این بحران ندارند، از این رو باید نظام بانکی را اصلاح و عقود اسلامی را جاری کنیم.“
احمد جنتی خطیب نماز جمعه تهران هم این بحران ها را “یک وعده الهی” دانست و گفت: ”همانطور که آمریکایی ها از بروز مشکلات در ایران خوشحال می‌شوند، خوشحالیم که اقتصاد آمریکا دچار آشفتگی شده و مشکلات آنها به اروپا نیز سرایت کرده است و نتیجه اعمال زشت خود را می بینند و خداوند آنها را گوشمالی می‌دهد.“